Δικηγορικό Γραφείο Ευγενίας Α. Φωτοπούλου
Βασιλίσσης Σοφίας 6 Αθήνα 106 74
Τηλέφωνο: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
210 30 09 019
Email: info@efotopoulou.gr

Αναγνώριση της αξίωσης ως διακοπτικός λόγος της παραγραφής (260 ΑΚ)

Διακοπή της παραγραφής είναι η ματαίωση του χρόνου της παραγραφής που έχει διανυθεί, με τη συνδρομή σχετικού λόγου, και η έναρξη νέας παραγραφής μετά την περάτωση (παύση) του λόγου αυτού[1]. Ένας (ο μόνος εξώδικος) εκ των περιοριστικά αναφερόμενων στο νόμο λόγων διακοπής τυποποιείται στο άρθρο 260 ΑΚ, το οποίο ορίζει ότι «Η παραγραφή διακόπτεται, όταν ο υπόχρεος αναγνωρίσει την αξίωση με οποιοδήποτε τρόπο».

Εκ της ανωτέρω διάταξης συνάγεται ότι για τη διακοπή της παραγραφής αρκεί οποιαδήποτε ενέργεια ή συμπεριφορά του οφειλέτη έναντι του δανειστή από την οποία να προκύπτει σαφώς ότι αυτός (οφειλέτης), γνωρίζοντας την εναντίον του αξίωση του δικαιούχου, θεωρεί ότι αυτή υφίσταται, κατά το χρόνο της ενεργείας ή της συμπεριφοράς του, κατά τρόπο που να μη θεωρείται αναγκαία η έγερση της σχετικής αγωγής από τον δανειστή[2].

Ενέργειες δε, που συνιστούν αναγνώριση (εκτός βεβαίως από τη ρητή τοιαύτη) είναι, μεταξύ άλλων, η πληρωμή τόκων, η παροχή ασφαλείας της αξιώσεως, η αίτηση προθεσμίας ή απαλλαγής από το χρέος, η πρόταση για συμβιβασμό, η παράδοση επιταγής ως εγγύηση, καθώς και η μερική προσφορά  ή η μερική καταβολή του χρέους, εκτός αν έγινε με επιφύλαξη ή περιορίστηκε σαφώς στο τμήμα του χρέους που καταβλήθηκε[3].

Δεν εξετάζεται αν η ενέργεια του οφειλέτη έχει δικαιοπρακτικό χαρακτήρα, ως εκφράζουσα τη βούληση του οφειλέτη που να κατευθύνεται στην παραγωγή ορισμένου έννομου αποτελέσματος, ούτε αν συνιστά συμβατική ή μονομερή αναγνώριση της αξιώσεως ή σύμβαση αναγνωρίσεως χρέους, κατά την έννοια του άρθρου 873 ΑΚ. Προσέτι, η ενέργεια της αναγνώρισης δεν απαιτείται να υποβληθεί σε ορισμένο τύπο, ακόμη και αν συνίσταται σε δήλωση που απορρέει από σύμβαση για την οποία απαιτείται η τήρηση τύπου[4], καθόσον η αναγνωριστική της υποχρέωσης, που απορρέει από την κύρια σύμβαση, νέα σύμβαση, δεν αποτελεί τροποποιητική της κύριας, αλλά αυτοτελή αναγνωριστική σύμβαση η οποία δεν εντάσσεται στην 164 ΑΚ.

Η αναγνώριση πρέπει να γίνει προ της συμπληρώσεως του χρόνου παραγραφής για να επέλθει το διακοπτικό αποτέλεσμα, άλλως, αν γίνει μετά, έχει άλλες συνέπειες και για την εγκυρότητά της απαιτείται έγγραφος τύπος και αποδοχή από το δανειστή (272 παρ. 2 εδ. β΄ ΑΚ). Η αναγνώριση δε χρειάζεται να γίνει δεκτή από το δανειστή, ούτε να μνημονεύει τον παραγωγικό λόγο ή το ποσό της αξίωσης. Επέρχεται η διακοπή, ακόμη και αν δεν έγινε με σκοπό να αναληφθεί υποχρέωση[5]. Η αναγνωριστική ενέργεια, η οποία μπορεί να είναι και προφορική, πρέπει να προέρχεται από τον οφειλέτη, ενώ όταν προέρχεται από τρίτο, ενέχει αναγνώριση αν ο τρίτος ενεργεί ως αντιπρόσωπος του οφειλέτη ή αν έγινε με την έγκριση του τελευταίου.

Η σιωπή του οφειλέτη ή απλή παράλειψή του προς απόκρουση σχετικής με το χρέος όχλησης του δανειστή δεν ενέχει αναγνώριση, ούτε η όχληση του δανειστή[6], ούτε η αναδοχή χρέους[7], γιατί δεν προέρχονται από τον οφειλέτη. Η αναγνώριση πρέπει να απευθύνεται προς το δικαιούχο, σε κάθε δε περίπτωση πρέπει να περιέλθει στο δανειστή[8]. Κατά τούτο, δε συνιστά αναγνωριστική ενέργεια μόνη η εγγραφή του χρέους στα βιβλία του οφειλέτη[9], η δημόσια κατάθεση χωρίς αναγγελία στο δανειστή ή η μνεία του χρέους στη διαθήκη (μπορεί να αποτελεί κληροδοσία οφειλής).

Η διακοπή της παραγραφής με τον ανωτέρω τρόπο προτείνεται κατ’ αντένσταση κατά της ενστάσεως παραγραφής του υπόχρεου και συνεπώς η απόδειξη της θεμελιωτικής της διακοπής πράξης βαρύνει το δικαιούχο και αντενιστάμενο με τα επιτρεπόμενα από τον ΚΠολΔ αποδεικτικά μέσα. Η αντένσταση, για το ορισμένο αυτής, πρέπει να αναφέρει το χρόνο που έγινε η αναγνώριση της αξίωσης, ώστε να προκύπτει αν αυτή έλαβε χώρα πριν από τη συμπλήρωση της παραγραφής[10].

Εμμανουέλα Μανωλιδάκη, δικηγόρος

info@efotopoulou.gr

[1] Βλ. Β. Α. Βαθρακοκοίλη, ΕρΝομΑΚ, Ερμηνεία-Νομολογία Αστικού Κώδικα (κατ’ άρθρο), Τόμος Α΄, Γενικές Αρχές, Άρθρα 1-286, Αθήνα 2001, σελ. 1056 επ. (υπό άρθρο 260), Α. Δανηλάτου, Παραγραγή & Προθεσμίες κατά τον Αστικό Κώδικα, Ερμηνεία – Νομολογία – Διαγράμματα ελέγχου ενεργειών, Νομική Βιβλιοθήκη, 2011, σελ. 27 επ., Ν. Τριάντο, Αιρέσεις – Προθεσμίες – Παραγραφή, Θεωρία – Νομολογία – Υποδείγματα, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1998, σελ. 251 επ., με εκτενείς περαιτέρω παραπομπές στη θεωρία και τη νομολογία.

[2] Βλ. ενδεικτικά ΑΠ 997/2015, ΕφΑθ 1008/2015, ΕφΑθ 56/2012, ΕφΠειρ 749/2012, ΠΠΑ 2864/2010, ΕφΑθ 1890/2009, ΕφΑθ 3432/2007, ΕφΑθ 2452/2006, ΕφΘεσσ 584/2005, ΕφΑθ 5288/2004, ΕιρΘεσσ 8292/2004, ΕφΠατρ 1188/2002, ΕφΑθ 1933/2002, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΑθ 5922/2005, ΕΤΡΑΞΧΡΔ 2006, σελ. 624, ΑΠ 68/2001, ΕλλΔνη 42, σελ. 727, ΑΠ 1206/2001, ΕλλΔνη 43, σελ. 157, ΑΠ 489/1994, ΕλλΔνη 36, σελ. 192, ΑΠ 559/1987, ΝοΒ 36, σελ. 1624, ΑΠ 924/1977, ΝοΒ 26, σελ. 726, ΑΠ 1178/1976 ΝοΒ 25, σελ. 710.

[3] Βλ. ΕφΑθ 4955/1988, ΕΕμπΔ 40, σελ. 433.

[4] Βλ. ΑΠ 608/1988, ΝοΒ 37, σελ. 1421.

[5] Βλ. ΕφΑιγ 2/1972, Αρμ 26, σελ. 223.

[6] Βλ. ΜονΠρΠειρ 120/1993, ΕΝΔ 22, σελ. 133.

[7] Βλ. ΑΠ 965/1972, ΝοΒ 20, σελ. 927, ΕφΑθ 956/1972, ΝοΒ 20, σελ. 927, ΕφΑθ 956/1972, ΝοΒ 20, σελ. 927, ΜονΠρΠειρ 120/1993, ΕΝΔ 22, σελ. 133.

[8] Βλ. ΑΠ 1231/2006, ΧρΙΔ 2006, σελ. 887 με σημ. Κ. Α. Χριστακάκου.

[9] Βλ. ΑΠ 924/1977, ΝοΒ 26, σελ. 726.

[10] Βλ. ΜονΠρΠειρ 120/1993, ΕΝΔ 22, σελ. 133.

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Το email σας δεν θα δημοσιευτεί