Τινά χρήσιμα περί της σύνταξης ή/και της διόρθωσης ληξιαρχικής πράξεως για ληξιαρχικό γεγονός (γέννηση, γάμος ή θάνατος) που συντελέσθηκε στην αλλοδαπή και αφορά σε Έλληνα υπήκοο

Kατά το άρθρο 5 του Ν. 344/1976 «Περί ληξιαρχικών πράξεων», οι ληξιαρχικές πράξεις γέννησης, γάμου και θανάτου καταρτίζονται στο ληξιαρχείο της ληξιαρχικής περιφέρειας στην οποία συντελέσθηκαν τα γεγονότα αυτά, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στον παρόντα νόμο. Κατά το άρθρο 15 του ίδιου νόμου, ληξιαρχική πράξη συντάσσεται και για γεγονός γέννησης, γάμου ή θανάτου που βεβαιώνεται με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ότι συντελέστηκε σε ορισμένο χρόνο, με την προσκομιδή εις το ληξιαρχείο επικυρωμένου αντιγράφου της απόφασης. Κατά τα άρθρα 42 §§ 1-4 και 43 του ίδιου νόμου, δε, όταν το ληξιαρχικό γεγονός (γέννηση, γάμος ή θάνατος) έχει συντελεσθεί στην αλλοδαπή και αφορά σε Έλληνα υπήκοο, μπορεί να συντάσσεται ληξιαρχική πράξη (κατόπιν δήλωσης του ενδιαφερομένου) από την ελληνική προξενική αρχή στην αλλοδαπή ή από την τοπική αλλοδαπή αρχή (βλ. και άρθρο 41 Ν. 344/1976) και να καταχωρίζεται αυτή (ενν. η ληξιαρχική πράξη) σε ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου Αθηνών (άρθρο 43) ή, διαφορετικά, μπορούν να καταχωρίζονται τα ληξιαρχικά γεγονότα γεννήσεων και γάμων (όχι θανάτων) σε (άλλο) ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου Αθηνών, με άδεια του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών (άρθρο 42 § 2) μέσα στην 90ήμερη προθεσμία των άρθρων 20 παρ. 2 και 29 παρ. 2 του νόμου αυτού. Εξ ετέρου, κατά το άρθρο 11 § 3 του Π.δ. της 14 Αυγούστου/19 Σεπτεμβρίου 1924, που προστέθηκε με το άρθρο μόνο του Π.δ. της 31.7/10.8.1924 και διατηρήθηκε σε ισχύ ακόμη και μετά τον νόμο 344/1976, αφού δεν αντιβαίνει στις διατάξεις αυτού (βλ. άρθρο 50 Ν. 344/1976), στο ειδικό βιβλίο του Ληξίαρχου Αθηνών (άρθρο 43 Ν. 344/1976 και 11 §§ 1, 2 β.δ. της 14.8.1924, όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 1 β.δ. της 30.3/2.4.1958), όπου καταχωρίζονται οι ληξιαρχικές πράξεις που συντάσσονται από τις ελληνικές προξενικές αρχές στην αλλοδαπή ή από τις τοπικές αλλοδαπές αρχές, μπορούν να καταχωρίζονται και οι αποφάσεις που εκδίδουν τα ελληνικά δικαστήρια και πιστοποιούν γεννήσεις, γάμους ή θανάτους Ελλήνων υπηκόων που συντελέσθηκαν στην αλλοδαπή. Από τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων συνάγεται ότι για το γεγονός της γέννησης, του γάμου ή του θανάτου Ελλήνων υπηκόων στην αλλοδαπή, εφόσον δεν συντάχθηκε ληξιαρχική πράξη από την ελληνική προξενική αρχή στην αλλοδαπή ή την αρμόδια τοπική αλλοδαπή αρχή ή από τον Ληξίαρχο Αθηνών ύστερα από άδεια του Εισαγγελέα (όπου αυτό επιτρέπεται), μπορεί να υποβληθεί αίτηση για βεβαίωση αυτού του γεγονότος (για να συνταχθεί η σχετική ληξιαρχική πράξη) ενώπιον του δικαστηρίου της πρωτεύουσας του κράτους, αλλά και ενώπιον του δικαστηρίου της κατοικίας του αιτούντος, δεδομένου ότι έτσι επιτυγχάνεται ευχερέστερα (από τη σκοπιά της συλλογής των αποδείξεων), ταχύτερα και με λιγότερες δαπάνες η τακτοποίηση, από ληξιαρχικής απόψεως, του γεγονότος αυτού, σκοπός που περιέχεται στη νομοθετική βούληση που υπαγόρευσε κατά τρόπο μη αποκλειστικό στην παραπάνω περίπτωση (βλ. Πρακτικά συντ. επιτρ. ΚΠολΔ, συνεδρίασης 29.07.1955, Κ. Μπέη Διαδ. Μον. Πρωτ. …. παρ. 3 σελ. 509, 518, 560, Δ. Μητσόπουλου – Β. Νικόπουλου – Β. Σίτη, Το δίκαιον των ληξιαρχικών πράξεων, Θεσ/νίκη 1976, σελ. 71) τη ρύθμιση της τοπικής αρμοδιότητας του δικαστηρίου (βλ. Σόντης στην ΕρμΑΚ 37.35, ΕφΠατρ 335/1973 ΝοΒ 22.389), αφού μάλιστα δεν εξυπηρετείται ο δικαιολογητικός σκοπός για τον οποίο συνδέεται η τοπική αρμοδιότητα του δικαστηρίου με την τοπική αρμοδιότητα του ληξίαρχου (άρθρα 782 παρ. 1 ΚΠολΔ και 5 Ν. 344/76), λόγω του ότι το γεγονός συνέβη στην αλλοδαπή. Τέλος, όλα τα παραπάνω τα σχετικά με την αρμοδιότητα του δικαστηρίου που αφορούν στη σύνταξη της σχετικής ληξιαρχικής πράξεως έχουν εφαρμογή, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 782 ΚΠολΔ, και στην περίπτωση της διορθώσεώς της. Συμπερασματικώς, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 782 ΚΠολΔ, αρμόδιο δικαστήριο είναι το Ειρηνοδικείο της περιφέρειας του ληξιάρχου που θα συντάξει ή θα διορθώσει τη σχετική πράξη· όμως, αν το ληξιαρχικό γεγονός συντελέσθηκε στο εξωτερικό, κατά τόπον αρμόδιο είναι κατ’ αρχήν το Ειρηνοδικείο Αθηνών, δοθέντος το μεν ότι αρμόδιος Ληξίαρχος για τη σύνταξη της οικείας ληξιαρχικής πράξης είναι αυτός του Ειδικού Ληξιαρχείου Αθηνών, αφού στο Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών διαβιβάζουν οι προϊστάμενοι των ελληνικών προξενικών αρχών αντίγραφα των ληξιαρχικών πράξεων που συντάσσουν οι ίδιοι για τα συντελεσθέντα στην αλλοδαπή ληξιαρχικά γεγονότα, το δε ότι τα ανωτέρω αναφερόμενα περί της σύνταξης της ληξιαρχικής πράξης εφαρμόζονται και για τη διόρθωση ληξιαρχικής πράξης, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 782 ΚΠολΔ [σχετικώς, βλ. σε ΝΟΜΟΣ ΕφΘεσσαλ (Μον) 1273/2013, ΕφΑθ 1661/2005, ΜΠρΘεσσαλ 3516/2013, ΜΠρΚιλκίς 438/2009, ΜΠρΘεσσαλ 31900/2006 (με περαιτέρω παραπομπές σε Δ. Μητσόπουλου – Β. Νικόπουλου – Β. Σίτη, Το δίκαιον των ληξιαρχικών πράξεων, Θεσ/νίκη 1976, σελ. 32 και 71 επ., καθώς και σε Κ. Μπέη, ΠολΔικ, άρθρο 782, σελ. 480 επ.), ΕιρΦλωρ 3/2018 (με περαιτέρω παραπομπή σε ΜονΠρΦλωρ 32/1969 Αρμ 1968.313), ΕιρΧαλανδ 306/2018, ΕιρΡόδ 62/2015, ΕιρΑθ 1910/2015, ΕιρΘεσσαλ 910/2014 και ΕιρΘεσσαλ 123/2013].

 

Ανδρέας Ματσακάς

Δικηγόρος παρ’ Εφέταις

LL.M. Ποινικών Επιστημών

Advanced LL.M. Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

E-mail: info@efotopoulou.gr