Δικηγορικό Γραφείο Ευγενίας Α. Φωτοπούλου
Βασιλίσσης Σοφίας 6 Αθήνα 106 74
Τηλέφωνο: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
210 30 09 019
Email: info@efotopoulou.gr

Το ευνοϊκό επιτόκιο για τις οφειλές του Δημοσίου

Με το άρθρο 7 παρ. 2 του ν.δ/τος 496/1974 «Περί λογιστικού των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου» (Α΄ 204), το οποίο διέπει τα δημόσια νοσοκομεία (ΣτΕ Ολ. 3141/2006, 1243/2010, 1454/2014), ορίζεται ότι ο νόμιμος και ο τόκος υπερημερίας για κάθε οφειλή Ν.Π.Δ.Δ. είναι 6% ετησίως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά με σύμβαση ή ειδικό νόμο, αρχίζει δε από την επίδοση σχετικής αγωγής.

Με την 25/2012 απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, την οποία ακολούθησε η 2114/2014 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, επιλύθηκε το ζήτημα της συνταγματικότητας του άρθρου 21 του Κώδικα Νόμων περί Δικών του Δημοσίου, η οποία προβλέπει το ως άνω ευνοϊκό επιτόκιο για τις οφειλές του Δημοσίου. Εξάλλου, με την 2115/2014 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας επιλύθηκε, μεταξύ άλλων, το αντίστοιχο ζήτημα, για τις οφειλές των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, που υπάγονται στις διατάξεις του ν.δ/τος 496/1974, μεταξύ των οποίων και οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης. Ειδικότερα, κρίθηκε ότι η ρύθμιση που εισάγει το άρθρο 7 παρ. 2 του ν.δ/τος 496/1974 συνιστά επιτρεπτή υπέρ των ν.π.δ.δ. προνομιακή μεταχείριση, αποβλέπουσα στην ορθή άσκηση της δημόσιας εξουσίας μέσω της διαφύλαξης της δημοσιονομικής ισορροπίας και της περιουσίας του Κράτους υπό ευρεία έννοια και ως εκ τούτου, η ρύθμιση αυτή δεν αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος, εφόσον, υπό τις ως άνω συνθήκες, η συνταγματική αυτή διάταξη δεν έχει πεδίο εφαρμογής, όπως, άλλωστε, και η όμοιου περιεχομένου ρύθμιση του άρθρου 21 του Κώδικα νόμων περί δικών του Δημοσίου, κατά τα κριθέντα με την προαναφερόμενη 25/2012 απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου. Για τους ίδιους λόγους, η ρύθμιση αυτή δεν αντίκειται στο άρθρο 26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2462/1997 – Α΄ 25), με το οποίο καθιερώνεται η ισότητα ενώπιον του νόμου. Περαιτέρω, με την ίδια απόφαση της Ολομελείας του Δικαστηρίου κρίθηκε ότι η ένδικη νομοθετική ρύθμιση δεν αντίκειται ούτε στις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 5 και 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος, δεδομένου μάλιστα, όσον αφορά τη δεύτερη διάταξη, ότι το επιτόκιο για τις οφειλές των ν.π.δ.δ. περιορίζεται μεν σε 6% αλλά δεν μηδενίζεται. Εξάλλου, εφόσον η διάταξη του άρθρου 7 παρ. 2 του ν.δ/τος 496/1974 δεν αποτελεί δικονομική αλλά ουσιαστική διάταξη, από τη διαφοροποίηση του οριζόμενου με αυτήν επιτοκίου, σε σχέση με το εκάστοτε γενικώς ισχύον επιτόκιο για τις οφειλές των ιδιωτών, δεν τίθεται ζήτημα παραβίασης των άρθρων 20 παρ. 1 του Συντάγματος, 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. και 2 παρ. 3 περ. α΄, β΄ και 14 παρ. 1 του ως άνω Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνουν το δικαίωμα δικαστικής προστασίας και δίκαιης δίκης, δεδομένου ότι με την ανωτέρω διάταξη τα ν.π.δ.δ. δεν εξοπλίζονται, έναντι των ιδιωτών, με προνόμια δικονομικού περιεχομένου. Τέλος, το άρθρο 7 παρ. 2 του ν.δ/τος 496/1974 δεν αντίκειται στα άρθρα 17 του Συντάγματος και 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. Τούτο, διότι, η νομοθετική αυτή ρύθμιση αποβλέπει, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, στην εξυπηρέτηση σκοπού επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος, συνισταμένου στην προστασία της δημοσιονομικής ισορροπίας και της περιουσίας του Κράτους υπό ευρεία έννοια η ζημία δε που υφίστανται οι ιδιώτες από την καταβολή των υποχρεώσεων των ν.π.δ.δ. με επιτόκιο 6%, αντί του καταρχήν γενικώς ισχύοντος μεγαλύτερου επιτοκίου, δεν είναι τέτοιας έκτασης, ώστε να θίγει τον πυρήνα της αξίωσης ενώ, όπως ήδη προεκτέθηκε, με τη νομοθετική αυτή ρύθμιση δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας (βλ. μεταξύ πολλών ΣτΕ 3339-3340/2014, 4118/2014, 1523, 3546, 4096/2015, 1140/2017 ΣΤΕ).

Λένα Πολύζου, δικηγόρος

Email: info@efotopoulou.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Το email σας δεν θα δημοσιευτεί