Τοποθέτηση θερμοσίφωνα στο δώμα/ταράτσα. Παρεμποδίζει τους άλλους συνιδιοκτήτες στη συμφωνημένη με τον κανονισμό σύγχρηση του δώματος;

Από τις διατάξεις των άρθρων 3 παρ. 1 και 2 και 5 παρ. 1 του ίδιου ως άνω νόμου προκύπτει περαιτέρω ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχει ειδική συμφωνία μεταξύ όλων των συνιδιοκτητών για τον τρόπο χρήσης των κοινόχρηστων και κοινόκτητων μερών της οικοδομής, κάθε συνιδιοκτήτης, δικαιούται να προβαίνει σε απόλυτη χρήση των εν λόγω μερών, να ενεργεί επισκευές και ανανεώσεις αυτών, καθώς και μεταβολές και προσθήκες αυτών, με τον όρο όμως ότι δεν θα παραβλάπτει τη χρήση και τα δικαιώματα των άλλων συνιδιοκτητών, δεν θα μειώνει την ασφάλεια του οικοδομήματος και δεν θα μεταβάλλει τον συνήθη προορισμό τους. Αν και πότε θίγονται τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών ή υπάρχει μεταβολή του συνήθους προορισμού των κοινών μερών με τη χρήση τους από ορισμένους συνιδιοκτήτες, κρίνεται κατά περίπτωση με βάση τις συγκεκριμένες συνθήκες και στο πλαίσιο του γενικότερου συμφέροντος της ομαλής λειτουργίας της σχέσης της οροφοκτησίας. Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 281 ΑΚ η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται, αν υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος. Κατά την έννοια της διάταξης αυτής, για να θεωρηθεί η άσκηση του δικαιώματος καταχρηστική, πρέπει η προφανής υπέρβαση των ορίων που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος να προκύπτει από την προηγηθείσα συμπεριφορά του δικαιούχου ή από την πραγματική κατάσταση που δημιουργήθηκε ή τις περιστάσεις που μεσολάβησαν ή από άλλα περιστατικά, τα οποία, χωρίς κατά νόμο να εμποδίζουν τη γέννηση ή να επάγονται την απόσβεση του δικαιώματος, καθιστούν μη ανεκτή την άσκησή του κατά τις περί δικαίου ή ηθικής αντιλήψεις του μέσου κοινωνικού ανθρώπου (ΟλΑΠ 17/1995). Στην υπόθεση που κρίθηκε από την υπ’ αριθ. 974/2010 απόφαση του Αρείου Πάγου τέθηκε ότι ο κανονισμός της πολυκατοικίας  όριζε ότι η ακάλυπτη επιφάνεια του δώματος (ταράτσα) είναι κοινόχρηστη για όλους τους συνιδιοκτήτες και χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για το στέγνωμα των ενδυμάτων και για το τίναγμα των ταπήτων, αποκλειομένης οιασδήποτε άλλης χρήσεως, καθορίζονται δε οι ώρες που μπορεί να γίνουν από τους ενοίκους οι άνω χρήσεις. Είναι όμως γεγονός ότι ο κανονισμός αυτός δεν αναφέρει τίποτε σχετικά με την τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων στην ταράτσα, ενόψει προφανώς του ότι μέχρι ακόμη και τις αρχές της δεκαετίας του 1980 δεν ήταν ευρέως γνωστοί και οι σχετικοί κανονισμοί των πολυκατοικιών δεν έκαναν λόγο γι` αυτούς. Έκτοτε οι συνθήκες έχουν αλλάξει και η τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων σε όλα τα αστικά κέντρα έχει επεκταθεί σε μεγάλο βαθμό, με σκοπό την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας και μάλιστα σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, με πολλές ώρες ηλιοφάνειας ετησίως, ακόμη και κατά τους χειμερινούς μήνες, ούτως ώστε να μη δαπανώνται πολύτιμοι εθνικοί πόροι και ταυτόχρονα να μην επιβαρύνεται το περιβάλλον με την έκλυση καυσαερίων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι δε γνωστό ότι, λόγω των πλεονεκτημάτων αυτών, ακόμη και φορολογικά κίνητρα θέσπισε η Ελληνική πολιτεία, προκειμένου να προωθήσει την εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων.

 Στους δε προσφάτως συνταγέντες κανονισμούς πολυκατοικιών γίνεται πρόβλεψη για την ύπαρξη ηλιακών θερμοσιφώνων και λαμβάνονται μέτρα ώστε κατά την τοποθέτηση αυτών επί του δώματος να μην παραβλάπτονται τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών επ’ αυτού. Κρίθηκε δε, ότι η τοποθέτηση του θερμοσίφωνα και η στερέωση αυτού στο δάπεδο του δώματος έχει γίνει με όλους τους κανόνες της τεχνικής και κατά τρόπο που να μη δημιουργούνται προβλήματα στατικής επάρκειας ή αισθητικής ή τυχόν άλλου είδους προβλήματα. Παράλληλα, κρίθηκε ότι από την ενέργεια αυτή δεν βλάπτονται οι λοιποί συνιδιοκτήτες, καθόσον η επιφάνεια του δώματος είναι υπερεπαρκής τόσο για το άπλωμα ενδυμάτων ή για το τίναγμα χαλιών όσο και για την τοποθέτηση και άλλων ηλιακών θερμοσιφώνων, λαμβανομένου βέβαια υπόψη ότι είναι ασύμφορη η εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων για τα διαμερίσματα των δύο πρώτων ορόφων γιατί, ενόψει των θερμικών απωλειών που θα υπάρχουν λόγω της υψομετρικής διαφοράς αυτών με το δώμα, η εγκατάσταση αυτή είναι μη αποδοτική. Σύμφωνα με τα περιστατικά αυτά, κρίθηκε ότι η τοποθέτηση του ηλιακού αυτού θερμοσίφωνα δεν προκαλεί καμία βλάβη στους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό και με το ότι η τοποθέτηση του εν λόγω θερμοσίφωνα είναι επωφελής όχι μόνο για τους ίδιους τους εναγομένους αλλά και γενικότερα για το κοινωνικό σύνολο με την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία επιτυγχάνεται, καθιστά την άσκηση του δικαιώματος της ενάγουσας για την αφαίρεσή του από το δώμα καταχρηστική, καθώς υπερβαίνει και μάλιστα ολοφάνερα τα όρια τα οποία επιβάλουν στην άσκησή του η καλή πίστη, τα χρηστά ήθη και ο κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του και επομένως, κατά τη διάταξη του άρθρου 281 AK απαγορευμένη”. Κρίθηκε, εν ολίγοις ότι η τοποθέτηση του ηλιακού θερμοσίφωνα στο κοινόκτητο και κοινόχρηστο δώμα έγινε με όλους τους κανόνες της τεχνικής και κατά τρόπο που δεν δημιουργεί προβλήματα στατικής ή αισθητικής στην πολυκατοικία, ότι δεν παρεμποδίζει τους άλλους συνιδιοκτήτες στη συμφωνημένη με τον κανονισμό σύγχρηση του δώματος, ούτε δημιουργεί οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα σ` αυτούς και ότι, μετά τη στάθμιση των αντιτιθέμενων συμφερόντων, η αξίωση της αναιρεσείουσας-ενάγουσας έρχεται σε αντίθεση προς την καλή πίστη και τα χρηστά ήθη, όπως αυτά είναι διαμορφωμένα στην εποχή μας, έτσι ώστε καθιστούν καταχρηστική την άσκησή της ως αντικείμενη και στον κοινωνικό και οικονομικό σκοπό του δικαιώματός της.

 

Λένα Πολύζου,

Δικηγόρος

Email: info@efotopoulou.gr