Θέση των ασφαλιστικών εταιρειών κατά τη διαδικασία της διαμεσολάβησης στις υποθέσεις ιατρικού δικαίου
Για να υπαχθεί μια υπόθεση στη διαμεσολάβηση πρέπει να είναι ιδιωτικού δικαίου και τα μέρη να έχουν την εξουσία να διαθέτουν το αντικείμενο της διαφοράς (άρθρο 2 ν. 3898/2010).
Υποθέσεις που μπορούν να υπαχθούν κατεξοχήν στη διαδικασία αυτή είναι οι υποθέσεις ιατρικού δικαίου, όπου οι ασθενείς διεκδικούν αποζημιώσεις από ιατρούς και νοσοκομεία για μη de lege artis επεμβάσεις – θεραπείες που έχουν υποστεί. Πρόκειται για υποθέσεις ενοχικού χαρακτήρα και κατά κύριο λόγο ενδοτικού δικαίου, που το ύψος της αποζημίωσης ορίζεται μεν από το Δικαστήριο, θα μπορούσε όμως να συμφωνηθεί από τα μέρη, αποφεύγοντας την πολυδάπανη και χρονοβόρα διαδικασία των δικαστηρίων, η οποία συν τοις άλλοις, όπως υποστηρίζεται συχνά από τους ιατρούς, δεν προσιδιάζει στην αξιοπρέπεια του ιατρικού επαγγέλματος.
Στις περισσότερες υποθέσεις ωστόσο ιατρικού δικαίου που καταλήγουν στις αίθουσες των δικαστηρίων, καλείται εν τέλει να πληρώσει η ασφαλιστική εταιρεία στην οποία ήταν ασφαλισμένος ο ιατρός κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Για να μπορέσει να ευδοκιμήσει ο θεσμός της διαμεσολάβησης σε ιατρικές υποθέσεις, πρέπει απαραιτήτως να διασαφηνιστεί το ζήτημα του κατά πόσο δεσμεύει τις ασφαλιστικές εταιρείες το ιδιωτικό συμφωνητικό που έχει υπογράψει ο ιατρός με τον ασθενή κατά το πέρας μιας επιτυχούς διαμεσολάβησης και το οποίο, εφόσον το ζητήσει εν συνεχεία ένα από τα μέρη, αποτελεί τίτλο εκτελεστό (άρθρο 9 ν. 3898/2010). Το έγγραφο αυτό δεν θα μπορούσε να αποτελεί τίτλο εκτελεστό και για ένα μέρος που δε συμβάλλεται στη συμφωνία αυτή, όπως είναι η ασφαλιστική εταιρεία, και θεωρώ ότι αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο δεν μπορεί ο θεσμός να γίνει αποδεκτός από την πλειονότητα των ιατρών. Οτιδήποτε επιδικαστεί στο δικαστήριο θα είναι προτιμότερο από το αποτέλεσμα της διαμεσολάβησης, στο οποίο θα κληθεί να καταβάλει το όποιο ποσό ο ίδιος ο ιατρός, σε αντίθεση με τη δικαστική διαδικασία, κατά την οποία ο εναγόμενος ιατρός, ασκώντας το δικαίωμα της προσεπίκλησης σε αναγκαστική παρέμβαση και παρεμπίπτουσα αγωγή, καθιστά την ασφαλιστική διάδικο μέρος της δίκης, η οποία στο τέλος και καλείται να πληρώσει το καταβλητέο ποσό.
Για το λόγο αυτό, και για την προώθηση του θεσμού, ο οποίος είναι προς όφελος των μερών που συμμετέχουν, ακόμη και αυτών των ίδιων των δικηγόρων, προτείνεται η προσαρμογή των ασφαλιστηρίων συμβολαίων που να περιλαμβάνουν ρητά όρο σχετικό με τη διαμεσολάβηση, από τη στιγμή που πλέον η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται όλο και πιο ενεργά στη χώρα μας. Οι ιατροί θα μπορούσαν, στα νέα συμβόλαια που υπογράφουν με τις ασφαλιστικές εταιρείες, να ζητήσουν να περιληφθεί όρος σχετικός με τη διαμεσολάβηση και τη ρύθμιση της ασφαλιστικής σχέσης στην περίπτωση που ο ιατρός επιθυμεί την υπαγωγή στη διαδικασία. Διαφορετικά, αν δεν υπάρξει σχετική πρόβλεψη, ο ιατρός δύσκολα θα μπορέσει να προτείνει την υπαγωγή στη διαμεσολάβηση (ή αντίστοιχα να αποδεχθεί πρόταση του αντιδίκου του για υπαγωγή) και ένας μεγάλος όγκος υποθέσεων που θα μπορούσαν να περατωθούν ειρηνικά, απολαμβάνοντας των προνομίων που παρέχει η προβλεπόμενη αυτή διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης, είναι καταδικασμένος να συνεχίζει να επιλύεται μέσω της δικαστικής οδού. Οι ιατρικοί σύλλογοι της χώρας, ως φορείς που έχουν μεταξύ άλλων και ενημερωτικό ρόλο, μπορούν να πληροφορούν τα μέλη τους σχετικά με τη δυνατότητα αυτή που έχουν πριν συνάψουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο ή ακόμα και να προβούν σε συμφωνία με ασφαλιστικές εταιρείες για πρόταση αυτών στα μέλη τους υπό τον όρο ένταξης στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο της δυνατότητας συμμετοχής μιας υπόθεσης σε διαδικασία διαμεσολάβησης. Το τί θα ορίζεται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο σχετικά με τη διαμεσολάβηση -αν π.χ. θα είναι υποχρεωτική η εκάστοτε συμφωνία για την ασφαλιστική ή αν θα είναι απλώς υποχρεωτική η συμμετοχή της ασφαλιστικής στη διαδικασία- δεν είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου, στόχος του οποίου είναι ο προβληματισμός σχετικά με το ζήτημα και η ώθηση προς την αποσαφήνιση της θέσης της ασφαλιστικής σε περίπτωση που η υπόθεση είναι επιθυμητό και από τα δύο μέρη να επιλυθεί εξωδίκως βάσει των δυνατότήτων που παρέχει ο ισχύων νόμος περί διαμεσολάβησης.
Ευγενία Φωτοπούλου
info@efotopoulou.gr