Αν η αγωγή ασκηθεί ενώπιον αναρμόδιου Δικαστηρίου, παραπέμπεται από το τελευταίο στο αρμόδιο Δικαστήριο – Είναι παραδεκτή η παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής στην περίπτωση αυτή;

Κατά το άρθρο 46 εδάφ. α΄ ΚΠολΔ, αν το Δικαστήριο δεν είναι καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο, αποφαίνεται γι’ αυτό αυτεπάγγελτα και προσδιορίζει το αρμόδιο Δικαστήριο, στο οποίο παραπέμπει την υπόθεση. Η απόφαση παραπομπής στο αρμόδιο Δικαστήριο είναι οριστική, γιατί το Δικαστήριο αποξενώνεται οριστικά με αυτήν από την περαιτέρω εκδίκαση της υπόθεσης που είχε εισαχθεί ενώπιόν του. Κατά το εδάφ. β΄ του ιδίου ως άνω άρθρου, η παραπεμπτική απόφαση, όταν τελεσιδικήσει, είναι υποχρεωτική για την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου στο οποίο γίνεται η παραπομπή. Τέλος, κατά το τελευταίο εδάφιο του άρθρου αυτού, οι συνέπειες που έχει η άσκηση της αγωγής διατηρούνται. Με την έκδοση της απόφασης για την παραπομπή στο αρμόδιο Δικαστήριο, αν και είναι οριστική, διατηρείται η εκκρεμοδικία και η υπόθεση καθίσταται πλέον εκκρεμής στο Δικαστήριο που παραπέμπεται, χωρίς να επέρχεται διάγνωση για το αν επήλθαν ή όχι οι έννομες συνέπειες που επικαλούνται ή αποκρούουν οι διάδικοι, όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες οριστικές αποφάσεις, με τις οποίες δίνεται απάντηση στο εκκρεμές αίτημα παροχής δικαστικής προστασίας, είτε με την παραδοχή του ως βασίμου, είτε με την απόρριψή του ως απαραδέκτου ή αβασίμου. Προσέτι, δεν μπορεί να θεωρηθεί συζήτηση για την ουσία της υπόθεσης εκείνη η οποία κηρύχθηκε απαράδεκτη για τυπικούς λόγους ή εκείνη για την οποία εκδόθηκε απόφαση η οποία αναβάλλει ή αναστέλλει την πρόοδο της δίκης.

Περαιτέρω, κατά το άρθρο 294 ΚΠολΔ, ο ενάγων μπορεί να παραιτηθεί από το δικόγραφο της αγωγής χωρίς συναίνεση του εναγομένου πριν αυτός προχωρήσει στην προφορική συζήτηση της ουσίας της υπόθεσης. Η παραίτηση είναι αμιγής διαδικαστική πράξη και ρυθμίζεται αποκλειστικά από το δικονομικό δίκαιο, έχει μόνο δικονομικά αποτελέσματα και δεν προκαλεί καθεαυτή απόσβεση του επιδίκου δικαιώματος (ΑΠ 811/1987 – ΕΕΝ 1988.350). Η παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής συνιστά ανάκληση της συγκεκριμένης αίτησης για παροχή δικαστικής προστασίας και έχει την έννοια παραίτησης μόνο από την δημοσίου χαρακτήρα αξίωση του ενάγοντος έναντι της πολιτείας για έκδοση απόφασης στη συγκεκριμένη δίκη που άρχισε με την άσκηση της αγωγής, από το δικόγραφο της οποίας δηλώνεται η παραίτηση. Η παραίτηση αυτή γίνεται ή με δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά, ή με δικόγραφο που επιδίδεται στον αντίδικο του παραιτουμένου (άρθρο 297 ΚΠολΔ). Μπορεί, επίσης, να γίνει με νέα αγωγή, με την οποία δηλώνεται ρητά και με σαφήνεια από τον ενάγοντα ότι παραιτείται από το δικόγραφο της προηγούμενης αγωγής του, που κοινοποιήθηκε νόμιμα στον εναγόμενο. Η παραίτηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα η αγωγή να θεωρείται ότι δεν ασκήθηκε και να ανατρέπονται εξ υπαρχής μόνο τα αποτελέσματα που επήλθαν με και από την άσκησή της, όπως λ.χ. η εκκρεμοδικία. Τέλος, επιτρεπτή είναι η παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής και μετά την έκδοση παραπεμπτικής λόγω καθ’ ύλην αναρμοδιότητας του Δικαστηρίου απόφασης, αφού συντρέχει η προϋπόθεση της μη έναρξης της προφορικής συζήτησης στην ουσία της υπόθεσης (ΑΠ 2040/1984 – ΝοΒ 33.1160, ΕφΑθ 562/1970 – ΝοΒ 18.1105).

Υπό το πρίσμα, λοιπόν, των ανωτέρω δεδομένων, το Μονομελές Πρωτοδικείο Δράμας με την υπ’ αριθμ. 41/2000 απόφασή του (ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), δέχθηκε τα ακόλουθα: «Στην προκείμενη περίπτωση, με την από 6.11.1998 (υπ’ αριθ. καταθ. 1974ΤΜ164/9.11.1998) κλήση των καλούντων-εναγόντων φέρεται προς συζήτηση η από 21.5.1990 (υπ’ αριθ. καταθ. 75/24.5.1990) αγωγή παροχής διόδου των τελευταίων σε βάρος των καθ’ ών η κλήση-εναγομένων και των απ’ αυτούς παρεμπιπτόντως εναγομένων με την από 29.1.1991 (υπ` αριθ. καταθ. 15/31.1.1991) προσεπίκληση. […] Οι ενάγοντες άσκησαν ενώπιον του Ειρηνοδικείου Δράμας την κρινομένη από 21.5.1990 αγωγή παροχής διόδου κατά των εναγομένων, οι οποίοι στη συνέχεια άσκησαν την από 29.1.1991 προσεπίκληση σε αναγκαστική παρέμβαση και παρεμπίπτουσα αγωγή αποζημίωσης, επί των οποίων εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 90/1991 απόφαση του Ειρηνοδικείου Δράμας, που κήρυξε εαυτό αναρμόδιο καθ’ ύλην και παρέπεμψε την αγωγή και την προσεπίκληση να δικασθούν στο αρμόδιο καθ’ ύλην και κατά τόπον Μονομελές πρωτοδικείο Δράμας. Στη συνέχεια, οι ίδιοι ενάγοντες άσκησαν κατά των ίδιων εναγομένων την από 17.1.1994 (υπ’ αριθ. καταθ. 33/10.2.1994) νέα αγωγή, την οποία εισήγαγαν και πάλι στο Ειρηνοδικείο Δράμας, λόγω της εν τω μεταξύ ψήφισης και δημοσίευσης του ν. 2145/1993 περί τροποποιήσεως διατάξεων του ΚΠολΔ, κατά τον οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 2, αυξήθηκε λόγω ποσού η αρμοδιότητα του Ειρηνοδικείου σε 600.000 δρχ. Το Ειρηνοδικείο Δράμας, με την υπ’ αριθ. 5/1996 απόφασή του, ανέστειλε την εκδίκαση της υπόθεσης μέχρι της νομίμου περατώσεώς της στο Μονομελές Πρωτοδικείο Δράμας, δεχόμενο ότι υπήρχε εκκρεμοδικία. Με τη νέα αυτή από 17.1.1994 αγωγή τους, που κοινοποιήθηκε στους εναγομένους […], οι ενάγοντες παραιτήθηκαν ρητά από την πρώτη από 21.5.1990 αγωγή τους, αναφέροντας αυτολεξεί “Επειδή παραιτούμεθα από την από 21.5.1990 με αριθ. εκθ. κατάθεσης 75/1990 αγωγή μας, κατατεθείσης ενώπιον του Ειρηνοδικείου Δράμας, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 90/1991 απόφαση του Ειρηνοδικείου Δράμας”. Συνεπώς, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, η παρούσα δίκη πρέπει να θεωρηθεί καταργημένη, δεδομένου ότι νομίμως χώρησε η παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής, γενομένης δεκτής της σχετικής ενστάσεως των εναγομένων […]».

Αγγελική Πολυδώρου, Δικηγόρος

e-mail: info@efotopoulou.gr