Απόρριψη της αίτησης για πτώχευση λόγω ανεπάρκειας των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη – καταχώριση στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο και στο Μητρώο Πτωχευσάντων
Ο νομοθέτης εισήγαγε την περίπτωση απόρριψης της αίτησης για την ανεπάρκεια της περιουσίας του οφειλέτη να καλύψει τα έξοδα της διαδικασίας (άρθρο 6 παρ. 2 ΠτΚ), αν και συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για κήρυξη της πτώχευσης, στοχεύοντας στην διαδικαστική και ουσιαστική αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από πτωχεύσεις που αποδεδειγμένα προβλέπεται εκ των προτέρων ότι δεν θα ανταποκριθούν στο σκοπό της πτώχευσης για ικανοποίηση των πιστωτών, αφού δεν θα μπορούν να αντιμετωπιστούν ακόμα τα έξοδα της διαδικασίας από την περιουσία του οφειλέτη. Ως έξοδα διαδικασίας θεωρούνται τα πάσης φύσεως δικαστικά έξοδα για την όλη πτωχευτική διαδικασία και όχι για ορισμένο τμήμα αυτής, αμοιβές συνδίκου, πραγματογνωμόνων, δαπάνες για τα μέλη της επιτροπής πιστωτών, έξοδα προσκλήσεων, δημοσιεύσεων κ.ά. Η ανεπάρκεια αφορά την περιουσία του οφειλέτη, ως σύνολο των υπαρχόντων και μελλοντικών ρευστοποιήσιμων περιουσιακών αξιών (ενεργητικό). Για την εφαρμογή της διάταξης, σημασία έχει το ρευστοποιήσιμο των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη άμεσα, και χωρίς μακροχρόνιες διαδικασίες ή άδειες. Τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία πρέπει να έχουν άμεσα επιτυγχανόμενη αξία εκκαθάρισης με βάση όχι την ονομαστική, αλλά την αξία που θα μπορούσαν να πετύχουν στην αγορά για την εξυπηρέτηση του σκοπού της πτώχευσης. Ως αξία των περιουσιακών στοιχείων επί των οποίων έχουν συσταθεί εμπράγματα δικαιώματα, για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 2 ΠτΚ, μπορεί να υπολογιστεί μόνο το ενδεχομένως εναπομένον υπόλοιπο μετά την πλήρη εξόφληση των ενέγγυων πιστωτών. Το δικαστήριο οφείλει, στα πλαίσια της αυτεπάγγελτης έρευνας των γεγονότων, να πεισθεί περί της επάρκειας της περιουσίας προκειμένου να μην απορρίψει την αίτηση για αυτόν το λόγο (Λ. Κοτσίρης, Πτωχευτικό Δίκαιο, έκδοση 8η, σελ. 211). Έτσι, σε περίπτωση που το δικαστήριο κρίνει ότι υπάρχει πραγματική κατάσταση της αδυναμίας πληρωμών, την κατά κυριολεξία πτώχευση, και την εξωτερίκευση της (παύση των πληρωμών), είναι υποχρεωμένο, παρά την απόρριψη της αίτησης, να διατάξει την καταχώριση του ονόματος ή της επωνυμίας, κατά περίπτωση, του οφειλέτη στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο, καθώς και στα Μητρώα Πτωχεύσεων. Η καταχώριση αυτή, κατ` άρθρο 6 § 2 εδ. β`-γ` του Πτωχευτικού Κώδικα διαγράφεται μετά την πάροδο τριετίας (Βλ. σχετ. Ευάγγελος Εμμ. Περάκης Πτωχευτικό Δίκαιο Εκδ. 2010 σελ. 96, Σ. Ψυχομάνη, Πτωχευτικό Δίκαιο, έκδ. 2007, σελ. 67) και επιτελεί λειτουργία προειδοποίησης και προστασίας των συναλλασσομένων, εφόσον μέσω αυτής της πληροφόρησης μειώνονται οι πεπλανημένες αποφάσεις συνεργασίας των τρίτων με τον οφειλέτη. Η ενδεχόμενη μεταγενέστερη εξόφληση των απαιτήσεων εκ μέρους του οφειλέτη δεν μπορεί να επιφέρει διαγραφή των καταχωρήσεων (βλ. Λ. Κοτσίρη, Πτωχευτικό Δίκαιο, 7η έκδοση).
Μαρία Τζαβέλα
Δικηγόρος, LL.M.
E-mail: info@efotopoulou.gr