Εκούσιες καταβολές από τον οφειλέτη μετά την κατάθεση της αιτήσεως του Ν. 3869/2010
Σύμφωνα με τις διατάξεις των αρθ. 4 παρ. 3 και 5 παρ. 2 ν. 3869/10, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το ν. 4161/13, από την κατάθεση της αίτησης ρύθμισης ο οφειλέτης υποχρεούται να προβεί σε μηνιαίες καταβολές ενός εύλογου, κατά την κρίση του, ποσού, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης με ελάχιστο όριο το ποσό των 40 ευρώ. Με τη μεταβατική διάταξη του αρθ. 19 παρ. 1 ν. 4161/13 η υποχρέωση αυτή για προσωρινές μηνιαίες καταβολές επιβλήθηκε και στις εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος (14-6-13) του νόμου αυτού αιτήσεις. Οι καταβολές αυτές, όπως και εκείνες που ορίζει ο Ειρηνοδίκης στα πλαίσια της προσωρινής διαταγής που χορηγείται μετά τη διαπίστωση της αποτυχίας του προδικαστικού συμβιβασμού, συνυπολογίζονται στις καταβολές του άρθ. 8 παρ. 2 και 9 παρ. 2, που θα ορίσει το δικαστήριο κατά την οριστική ρύθμιση, τόσο ως προς το ποσό όσο και ως προς το χρόνο τους κατ’ αρθ. 5 παρ. 2 και 9 παρ. 4 ν. 3869/10. Εφόσον ο οφειλέτης δεν συμμορφωθεί με την υποχρέωσή του για καταβολές από την κατάθεση της αίτησης ή από 14-6-13 (για τις προγενέστερες του ν. 4161/13 αιτήσεις) μέχρι τη χορήγηση τη συζήτηση επί του προδικαστικού συμβιβασμού, δεν προβλέπεται από το νόμο κάποια κύρωση σε βάρος του, σε αντίθεση με την υπαίτια παράλειψη ή καθυστέρηση καταβολής των μηνιαίων δόσεων που ορίζει ο Ειρηνοδίκης κατ΄ αρθ. 5 παρ. 2 του νόμου, για την οποία προβλέπεται η ανάλογη εφαρμογή της διάταξης του αρθ. 11 του νόμου περί έκπτωσης του οφειλέτη.
Ενδέχεται όμως ο οφειλέτης να προχωρήσει σε εκούσιες καταβολές, όμως η εκπλήρωση της επιβαλλόμενης από το νόμο αυτής υποχρέωσης να γίνεται πλημμελώς, είτε ως προς την τακτικότητα των μηνιαίων δόσεων, είτε ως προς το ποσό τους (π.χ. κατώτερο του ελάχιστου ορίου των 40 ευρώ). Ανακύπτει στην περίπτωση αυτή το ζήτημα ποια θα είναι η τύχη των γενομένων καταβολών. Οι μηνιαίες καταβολές από την κατάθεση της αίτησης δεν αποτελούν βέβαια ρύθμιση των χρεών του οφειλέτη, αφού αυτή θα γίνει με την οριστική απόφαση μετά τη συζήτηση της υπόθεσης. Όμως αποτελούν μέρος της ρύθμισης, έστω και αν γίνονται εκούσια από τον οφειλέτη, εφόσον θα συνυπολογιστούν, τόσο ως προς το χρόνο όσο και ως προς το ποσό τους μ’ αυτές της οριστικής ρύθμισης κατ’ αρθ. 5 παρ. 2 και 9 παρ. 4 του νόμου. Εφόσον ο οφειλέτης δεν εκπληρώσει την υποχρέωση του για την καταβολή των μηνιαίων δόσεων που όρισε το δικαστήριο με τη γενόμενη ρύθμιση, προβλέπεται από τη διάταξη του αρθ. 11 παρ. 2 του νόμου η έκπτωση του, ή η μη απαλλαγή του, συνέπεια η οποία επέρχεται και επί πλημμελούς εκπλήρωσης. Τέτοια όμως συνέπεια δε μπορεί να γίνει δεκτή στην περίπτωση μη εκπλήρωσης ή πλημμελούς εκπλήρωσης των εκούσιων καταβολών από την κατάθεση της αίτησης, ούτε ακόμη αυτών που όρισε ο Ειρηνοδίκης με την προσωρινή διαταγή, αφού δεν αποτελούν ρύθμιση κατά την έννοια του νόμου. Επί παραβίασης, επομένως, της υποχρέωσης για προσωρινές καταβολές θα πρέπει να μη συνυπολογιστεί ο χρόνος που έχει διανυθεί από την κατάθεση της αίτησης, μέσα στον οποίο ο οφειλέτης είχε την υποχρέωση, είτε εκούσια είτε κατόπιν διαταγής του Δικαστηρίου να προβεί σε προσωρινές καταβολές, σ’ αυτόν που θα ορίσει το δικαστήριο στα πλαίσια της οριστικής ρύθμισης, δηλαδή μπορεί πλέον να οριστεί πλήρης 5ετία (βλ. Παπαστάμου-Σπυράκος Νοβ 2013 σελ. 1795 και Κρητικό «Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων» εκδ. 3η σελ. 197). Παράλληλα το ποσό των τυχόν γενόμενων καταβολών, θα πρέπει να συνυπολογίζεται στο σύνολο του χρέους, το οποίο και θα μειωθεί ανάλογα λόγω μερικής εξόφλησης (βλ. ΕιρΠατρ 387/2015, δημ. ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Μαρία Τζαβέλα
Δικηγόρος, LL.M.
E-mail: info@efotopoulou.gr