Θάνατος εκμισθωτή και μισθωτή – τι ισχύει με τη σύμβαση μίσθωσης

Από τη διάταξη του άρθρου 980 παρ.1 ΑΚ προκύπτει, ότι ο νομέας, όταν έχει παραχωρήσει την κατοχή του πράγματος βάσει μισθωτικής σύμβασης, τη νομή του πράγματος ασκεί με το μισθωτή, ο οποίος ενεργεί ως εκπρόσωπός του. Από δε τις διατάξεις της παρ.2 του ιδίου άρθρου -980 ΑΚ- και του άρθρου 982 ΑΚ προκύπτει, ότι, στην περίπτωση αυτή, ο αντιπρόσωπος, όσο διατηρεί την κατοχή του πράγματος, τεκμαίρεται ότι το κατέχει στο όνομα του αντιπροσωπευομένου και ότι η νομή δεν χάνεται για τον αντιπροσωπευόμενο νομέα, προτού ο αντιπρόσωπος εκδηλώσει την πρόθεσή του να νέμεται το πράγμα για τον εαυτό του ή άλλον και ο αντιπροσωπευόμενος λάβει γνώση τούτου (ΑΠ 1289/2002). Περαιτέρω, από τα άρθρα 574, 612 παρ.1, 619, 620, 632, 641 και 1710 ΑΚ προκύπτει, ότι η μισθωτική σχέση είναι κληρονομητή και κατά συνέπεια και σε περίπτωση θανάτου του εκμισθωτή στη μισθωτική σχέση υπεισέρχονται οι κληρονόμοι του (εκ διαθήκης ή εξ αδιαθέτου) μόλις αποδεχθούν την κληρονομία (ΑΚ 1846, 1847, 1850, 1857, 1940) χωρίς να χρειάζεται και η προηγούμενη μεταγραφή της δήλωσης αποδοχής, αφού πρόκειται για κτήση ενοχικής σχέσης και όχι κυριότητας (ΑΚ 1846 σε συνδυασμό με 1192, 1198, βλ. και ΑΠ 1524/2001).

Σε περίπτωση θανάτου του μισθωτή, υπάρχει ειδική ρύθμιση (ΑΚ 612), βάσει της οποίας οι κληρονόμοι του μισθωτή υπεισέρχονται στην μισθωτική σχέση και τους χορηγείται δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης. Για τις προϋποθέσεις της υπεισέλευσης απαιτείται ενεργός μίσθωση και ρητή ή σιωπηρή αποδοχή της κληρονομίας, όχι δε και μεταγραφή αυτής κατά τα ανωτέρω. Συνεπώς, η μισθωτική σχέση μεταβιβάζεται στους κληρονόμους τόσο του εκμισθωτή, όσο και του μισθωτή, οι οποίοι υπεισέρχονται στη θέση του κληρονομούμενου εκμισθωτή ή μισθωτή, δηλαδή στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις αυτών, όπως είχαν διαμορφωθεί κατά τον κρίσιμο χρόνο της επαγωγής (βλ. ΑΠ 199/1998 Δνη 39.849, ΑΠ 1254/2001 Δνη 43.141).

Τα στοιχεία της υπεισέλευσης, από την οποία εξαρτάται η νομιμοποίηση του διαδίκου (ΚΠολΔ 68) πρέπει να εκτίθενται στην αγωγή, διαφορετικά αυτή απορρίπτεται ως αόριστη.

Τέλος, είναι αυτονόητο ότι αν ο κληρονόμος αποποιηθεί την κληρονομία δεν υπεισέρχεται στη μισθωτική σχέση (βλ. ΑΠ 452/1996, ΕφΑθ 6380/1996 ΕΔΠ 1998/77).

Μαρία Τζαβέλα

Δικηγόρος, LL.M.

E-mail: info@efotopoulou.gr