Η διαγραφή μηχανικού από το τηρούμενο Μητρώο του ΤΕΕ στοιχειοθετεί από το χρονικό σημείο της διαγραφής του τις προϋποθέσεις διαγραφής του από το ΤΣΜΕΔΕ (απόφαση Διοικητικού Εφετείου Αθηνών 1438/2012)

Στο άρθρο 6 παρ. 1 του α.ν. 2326/1940 «Περί Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων» (ΦΕΚ 145 Α’) ορίζεται ότι: «Μετέχουσιν υποχρεωτικώς του Ταμείου πάντες οι δικαιούμενοι να ώσι μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου και αφ’ ης ήρξαντο αι καταβολαί των συνδρομών αυτών εις τούτο, ως και άπαντες οι εν Ελλάδι ασκούντες το επάγγελμα του εργολάβου Δημοσίων Έργων, βάσει πτυχίου του Υπουργείου Συγκοινωνίας, οίτινες εγγράφονται υποχρεωτικώς εις τας ανά το Κράτος εργοληπτικάς οργανώσεις». Περαιτέρω, στο άρθρο 23 του εκδοθέντος, κατ΄ εξουσιοδότηση του άρθρου 2 του α.ν. 2326/1940 «Περί Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων» (Α’ 145), βασιλικού διατάγματος της 20.11/4-12-1940 ορίζεται ότι: «1. Έκαστος μέτοχος, είτε ιδιώτης είτε δημόσιος υπάλληλος, αποχωρών της υπηρεσίας και παύων την εξάσκησιν του επαγγέλματός του, προτιθέμενος να τύχη των πλεονεκτημάτων του παρόντος Διατάγματος, οφείλει να δηλώση εγγράφως την αποχώρησιν εκ του επαγγέλματος προς τε τον Νομομηχανικόν του τόπου της κατοικίας του ως και το Ταμείον Μηχανικών και Εργοληπτών. Ομοίως τα μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου  υποβάλλουσι την αυτήν δήλωσιν προς την διοίκησιν αυτού και οι εργολάβοι δημοσίων έργων προς τας Οραγνώσεις, παρ’ αις τυγχάνουσιν εγγεγραμμένοι. 2. Εάν ο χρόνος υποβολής των άνω δηλώσεων είναι διάφορος η παύσις των εργασιών λογίζεται συντελεσθείσα από της χρονολογίας της υποβολής της προς τον Νομομηχανικών δηλώσεως. 3. Οι Προϊστάμενοι των γραφείων Νομομηχανικών υποχρεούνται άμα τη υποβολή δηλώσεως να ειδοποιώσιν εντός πενθημέρου περί τούτου το Υπουργείον Συγκοινωνίας, το δε Τεχνικόν Επιμελητήριον και οι Εργολαβικαί Οργανώσεις οφείλουσι να διαγράψωσι τον δηλώντα από τε του καταλόγου των μελών αυτών και της τυχόν εκδιδόμενης επειτηρίδος».

Επίσης, στο άρθρο 2 του π.δ. της 27 Νοεμβρίου/14 Δεκεμβρίου 1926 «περί συστάσεως του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, (όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει μετά το ν. 1486/1984 – ΦΕΚ Α’ 161) ορίζονται τα εξής: «Ως τακτικά μέλη του ΤΕΕ εγγράφονται υποχρεωτικά όλοι ο Ελληνικής ιθαγένειας ή οι έχοντες την ιθαγένεια κράτους – μέλους των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, διπλωματούχοι του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, των Πολυτεχνικών Σχολών της χώρας και των ισοτίμων σχολών του εξωτερικού μετά τη λήξη της  άδειας άσκησης του επαγγέλματος…», ενώ στο άρθρο 4 αυτού με τίτλο «Σκοπός του ΤΕΕ» ορίζεται ότι «3. Το ΤΕΕ σε σχέση με τα μέλη του, διενεργεί τις εξετάσεις και χορηγεί τις άδειες άσκησης επαγγέλματος των μηχανικών…. τηρεί τα μητρώα των μηχανικών και των επωνυμιών τεχνικών γραφείων και επιχειρήσεων, μεριμνά για την είσπραξη των νόμιμων αμοιβών τους … φροντίζει για την … κοινωνική ασφάλιση…» και στο άρθρο 5 με τίτλο «περιφερειακή διάρθρωση του ΤΕΕ» ορίζεται ότι: «…..3 α ….. δ. Αντιμετωπίζουν επί τόπου τα προβλήματα που έχουν σχέση με τη λειτουργία του Ταμείου Συντάξεως Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.) και του κλάδου Υγείας Τεχνικών (ΚΥΤ)…».

Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. (ήδη Ε.Τ.Α.Α.), λόγω της ιδιότητάς τους ως μελών του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (ΤΕΕ) οι μηχανικοί, από τότε που αυτοί άρχισαν να καταβάλλουν εισφορές στο εν λόγω Ταμείο για παρεχόμενη συναφή προς την ιδιότητα αυτή επαγγελματική δραστηριότητα, η οποία άλλωστε αποτελεί, κατά νόμο την αφορμή της εγγραφής τους στο Τ.Ε.Ε. και της συνακόλουθης υπαγωγής τους στην ασφάλιση του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. (ήδη ΕΤΑΑ – βλ. ΣτΕ 1952/2009, 2689/2009, 401/1990). Ειδικότερα το ΤΕΕ έχει καταστεί, εκ του νόμου, αρμόδιο να χορηγεί τις άδειες ασκήσεως επαγγέλματος, να τηρεί τα μητρώα, μεταξύ άλλων, και των μηχανικών – μελών του με ιδιαίτερα καθήκοντα, όπως αυτό της είσπραξης των νόμιμων αμοιβών τους. Ως εκ τούτου είναι σε θέση να παρακολουθεί και να διαπιστώνει από τα υποβαλλόμενα σε αυτό στοιχεία πότε σταματά η άσκηση δραστηριοτήτων και έργων σχετικών με την ιδιότητα του μέλους μηχανικού ΤΕΕ. Άλλωστε καθοριστικό ρόλο για την εγγραφή αλλά και τη συνέχιση της ασφάλισης των πολιτικών μηχανικών στον οικείο ασφαλιστικό φορέα διαδραματίζει η άσκηση του εν λόγω επαγγέλματος, διότι σε περίπτωση αποδεδειγμένης ασκήσεως άλλης οικονομικής δραστηριότητας μη ασφαλιζόμενης στο ανωτέρω Ταμείο, η οποία δεν θεμελιώνει υποχρέωση ασφάλισης σε άλλον οργανισμό κύριας ασφάλισης, αυτοί υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ και μάλιστα μετά από αυτεπάγγελτη ενέργεια των αρμοδίων οργάνων του ΙΚΑ ως προς την όλη ασφαλιστική τους κατάσταση (ΣτΕ 2689/2009, 401/1990, ΔΕφΑθ 1793/2005, 8660/2003). Κατά συνέπεια σε περίπτωση διαγραφής από το μητρώο του ΤΕΕ, κατόπιν έγγραφης αιτήσεως, πολιτικού μηχανικού, από το χρονικό αυτό σημείο συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις διαγραφής του πλέον από την ασφάλιση του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε., ανεξαρτήτως της τυπικής παραλείψεως του ασφαλισμένου να υποβάλλει προηγουμένως ή ταυτόχρονα δήλωση παύσης του επαγγέλματος στην Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της οικείας Νομαρχίας (πρβλ. ΣτΕ 1952/2009, 2689/2009).

Βάσει των διατάξεων που παρατέθηκαν και αναλύονται στην απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών (με αριθμ. 1438/2012), η εγγραφή στα μητρώα του Τ.Ε.Ε. έχει ως ουσιαστική συνέπεια την υπαγωγή του πολιτικού μηχανικού στην ασφάλιση του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. (ήδη ΕΤΑΑ), αυτό δε λειτουργεί και αντίστροφα, δηλαδή η διαγραφή του από το τηρούμενο μητρώο του ΤΕΕ, κατόπιν υποβολής σχετικής έγγραφης δήλωσης, στοιχειοθετεί από το εν λόγω χρονικό σημείο τις προϋποθέσεις διαγραφής του ίδιου από τον ανωτέρω ασφαλιστικό φορέα, λόγω της ελλείψεως της ιδιότητάς του ως μέλους του ΤΕΕ αλλά και της αποδεδειγμένης παύσης της ασφαλιστέας επαγγελματικής δραστηριότητας, χωρίς να επηρεάζει στο σημείο αυτό η μεταγενέστερη υποβολή της δήλωσης παύσης του επαγγέλματος στο αρμόδιο Νομομηχανικό.

Με την ανωτέρω απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου έγινε δεκτή (σε δεύτερο βαθμό – κατ’ έφεση) η προσφυγή διπλωματούχου πολιτικού μηχανικού κατά απόφασης της Δ/ντριας του Τμήματος Ασφάλισης του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε., με την οποία για τη διαγραφή του από την ασφάλιση στο εν λόγω Ταμείο, λήφθηκε υπόψη ως ημερομηνία διακοπής άσκησης του επαγγέλματος η ημερομηνία δήλωσης της παύσης άσκησης επαγγέλματος στην οικεία Δ/νση Τεχνικών της Νομαρχίας και όχι η ημερομηνία της διαγραφής του από το Τ.Ε.Ε. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η ημερομηνία διαγραφής από το Τ.Ε.Ε είναι η κρίσιμη, σύμφωνα με την παραπάνω αιτιολογία.

Μαρία Τζαβέλα

Δικηγόρος, LL.M.

E-mail: info@efotopoulou.gr