Υποχρεωτική η άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής στις φορολογικές διαφορές

Δυνάμει του άρθρου 70Β του Ν. 2238/1994 (Κώδικας Φορολογίας Εισιοδήματος), όπως ισχύει μετά το Ν. 4152/2013  (Φ.Ε.Κ. τ. Α’, 107, 9-5-2013) «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής των νόμων 4046/2012, 4093/2012 και 4127/2012», ο υπόχρεος στο φόρο, εφόσον αμφισβητεί οποιαδήποτε πράξη που έχει εκδοθεί σε βάρος του  από τη Φορολογική Αρχή,

οφείλει να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή με αίτημα την επανεξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από την Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Εισήχθη δηλαδή υποχρεωτικό στάδιο διοικητικής επίλυσης στις φορολογικές διαφορές εν γένει, σε αντίθεση με το προγενέστερο καθεστώς, στο οποίο η άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής του άρθρου 25 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας ενώπιον του διοικητικού (φορολογικού) οργάνου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη ήταν υποχρεωτική για τις περιπτώσεις μόνο όπου το προέβλεπε ρητώς ο νόμος.

Με την ως άνω διάταξη  του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όμως, και την Απόφασης του Γεν.Γραμματέα της Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ  (1209/6.09.2013), που καθόρισε τις λεπτομέρειες για την εξέταση των προσφυγών αυτών, θεσπίστηκε υποχρεωτικό στάδιο διοικητικής επίλυσης για τις φορολογικές διαφορές καθιστώντας αφενός την άσκηση οποιασδήποτε άλλης διοικητικής προσφυγής κατά των υποκειμένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών απαράδεκτη και αφετέρου την προσφυγή στα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια απαράδεκτη αν παραλειφθεί το διοικητικό αυτό προστάδιο σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 63 παρ. 3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.

Η υποχρέωση αυτή για άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής εκκινεί για ρητές φορολογικές πράξεις που εκδόθηκαν από 01/08/2013 και εφεξής, ακόμη δηλαδή και πριν την έναρξη ισχύος (στις 01-01-2014) του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας Ν.4174/2013 (ΦΕΚ Α’ 170/26-07-2013) που στο άρθρο 63 θέτει την ενδικοφανή προσφυγή ως αναγκαία προδικασία κάθε φορολογικής διαφοράς και αμφισβήτησης.

Η αίτηση-προσφυγή πρέπει να υποβάλλεται από τον υπόχρεο εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της πράξης σ’ αυτόν. Η ενδικοφανής προσφυγή στην αρμόδια φορολογική αρχή από τον υπόχρεο και πρέπει να αναφέρει τους λόγους, τους ισχυρισμούς και τα έγγραφα στα οποία βασίζει το αίτημά του, να περιέχει τα ακριβή του στοιχεία, την προσβαλλόμενη πράξη, τη διεύθυνση στην οποία θα συντελούνται οι κοινοποιήσεις των αποφάσεων, των πράξεων και των λοιπών εγγράφων της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης, τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα εν γένει στοιχεία επικοινωνίας του υπόχρεου. Με το έγγραφο της ενδικοφανούς προσφυγής ο υπόχρεος οφείλει να διορίζει αντίκλητο και να αναφέρει τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας με αυτόν (όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, επάγγελμα, διεύθυνση επικοινωνίας, τηλέφωνο, τηλεομοιοτυπία, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο). Ο υπόχρεος ταυτόχρονα με την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής, συνυποβάλλει στην αρμόδια φορολογική αρχή και ηλεκτρονικό φάκελο (σε οπτικό δίσκο – CD ή USB κ.λπ.), στον οποίο περιλαμβάνονται σε μαγνητική μορφή και σε οποιαδήποτε αναγνώσιμη μορφή αρχείου: α) η υποβληθείσα ενδικοφανής προσφυγή, β) η αίτηση αναστολής σε περίπτωση αυτοτελούς υποβολής, γ) τα έγγραφα και δικαιολογητικά που επικαλείται (σε ηλεκτρονικά αρχεία), συνοδευόμενα από υπεύθυνη δήλωση άρθρου 8 ν. 1599/1986, με την οποία δηλώνεται το ακριβές του περιεχομένου των στοιχείων του ηλεκτρονικού φακέλου.

Η Φορολογική Διοίκηση, στην οποία κατατίθεται η προσφυγή, αποστέλλει την ενδικοφανή αυτή προσφυγή του υπόχρεου, συνοδευόμενη από σχετικά έγγραφα και τις απόψεις αυτής, εντός επτά (7) ημερών από την υποβολή, στην Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της Φορολογικής Διοίκησης (Τμήμα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εξόδων), προκειμένου η τελευταία να αποφανθεί.

Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής βεβαιώνεται άμεσα το εκατό τοις εκατό (100%) του αμφισβητούμενου ποσού από τη Φορολογική Διοίκηση, καταβάλλεται ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) αυτού και αναστέλλεται η καταβολή του υπολοίπου. Ο υπόχρεος έχει δικαίωμα να υποβάλει, ταυτόχρονα με την ενδικοφανή προσφυγή και αίτημα αναστολής της καταβολής. Η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης δύναται να αναστείλει την εν λόγω πληρωμή, μέχρι την κοινοποίηση της απόφασης της στον υπόχρεο, μόνο στην περίπτωση κατά την οποία η πληρωμή θα είχε ως συνέπεια ανεπανόρθωτη βλάβη για τον υπόχρεο. Εάν δεν εκδοθεί απόφαση εντός είκοσι (20) ημερών από την υποβολή της αίτησης στη Φορολογική Διοίκηση, η αίτηση αναστολής θεωρείται ότι έχει απορριφθεί. Τυχόν αναστολή της πληρωμής δεν απαλλάσσει τον υπόχρεο από την υποχρέωση καταβολής του προστίμου λόγω εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου.

Εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής στη Φορολογική Διοίκηση, η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης εκδίδει απόφαση, την οποία κοινοποιεί στον υπόχρεο, λαμβάνοντας υπόψη την προσφυγή, τις πληροφορίες που έλαβε από τον υπόχρεο και τις απόψεις της αρμόδιας φορολογικής αρχής, καθώς και κάθε άλλη πληροφορία που είναι σχετική με την υπόθεση. Αν η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης το κρίνει απαραίτητο, δύναται να καλέσει τον υπόχρεο σε ακρόαση. Σε περίπτωση που προσκομισθούν νέα στοιχεία στην Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης ή γίνει επίκληση νέων πραγματικών περιστατικών, ο υπόχρεος πρέπει να καλείται σε ακρόαση. Αν, εντός της προθεσμίας των εξήντα (60) ημερών, δεν εκδοθεί απόφαση ή δεν κοινοποιηθεί απόφαση στον υπόχρεο, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί από την Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης και ο υπόχρεος έχει λάβει γνώση αυτής της απόρριψης κατά την εκπνοή της ανωτέρω προθεσμίας. Στην περίπτωση των ενδικοφανών προσφυγών που υποβάλλονται στην αρμόδια φορολογική αρχή μέχρι τις 28.2.2014 η προθεσμία του πρώτου εδαφίου επεκτείνεται σε εκατόν είκοσι (120) ημέρες.

Αν με την απόφαση ακυρώνεται, μερικά ή ολικά, ή τροποποιείται η πράξη της φορολογικής αρχής, η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης οφείλει να αιτιολογεί την απόφαση αυτή επαρκώς με νομικούς ή και πραγματικούς ισχυρισμούς. Σε περίπτωση απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής, η αιτιολογία μπορεί να συνίσταται στην αποδοχή των διαπιστώσεων της οικείας πράξης προσδιορισμού φόρου. Σε κάθε περίπτωση η απόφαση πρέπει να περιέχει τουλάχιστον την οριστική φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου, το καταλογιζόμενο ποσό και την προθεσμία καταβολής αυτού.Η Φορολογική Διοίκηση δεν έχει δικαίωμα προσφυγής κατά της απόφασης της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης.

Κατά της απόφασης της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής λόγω παρόδου της προθεσμίας προς έκδοση της απόφασης, ο υπόχρεος δύναται να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Δικαστηρίου σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (άρθρα 63 επ.) και συγκεκριμένα εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής ή της άπρακτης παρέλευσης του χρόνου έκδοσης της πράξης. Προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια απευθείας κατά οποιασδήποτε πράξης που εξέδωσε η Φορολογική Διοίκηση είναι απαράδεκτη.

 

Θεώνη Κάδρα, Δικηγόρος

 e-mail:info@efotopoulou.gr