Η αγωγή ομολογήσεως πραγματικής δουλείας του άρθρου 1132 ΑΚ και οι αγωγές περί προστασίας της νομής
Σύμφωνα με το άρθρο 1132 ΑΚ, αυτός που έχει δικαίωμα πραγματικής δουλείας και όταν υπάρχουν περισσότεροι δικαιούχοι, ο καθένας από αυτούς, έχει δικαίωμα, σε περίπτωση προσβολής να ζητήσει από τον προσβολέα την αναγνώριση της δουλείας και την άρση της προσβολής, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον. Δεν αποκλείεται περαιτέρω αξίωση από ζημιώσεως κατά τις διατάξεις περί αδικοπραξιών. Ως προσβολή του ως άνω δικαιώματος νοείται κάθε πράξη αντιτιθεμένη στην απαιτουμένη, για την άσκηση αυτού, πραγματική κατάσταση, δηλαδή κάθε πράξη περιέχουσα διατάραξη ή αφαίρεση της οιονεί νομής του δικαιούχου (ΑΠ 1020/1975 ΝοΒ 24. 304, Κων. Παπαδοπούλου: Αγωγές Εμπρ. Δικ. τ. Α` σελ. 387, Απ. Γεωργιάδη, Εμπρ. Δίκαιο, τ. ΙΙ, 1993, σελ. 39 § 7).
Αντιθέτως στις αγωγές περί προστασίας της νομής και αντίστοιχα και της οινεί νομής, τα σχετικά αιτήματα είναι αυτά της παύσεως της διαταράξεως και της παραλείψεως αυτής στο μέλλον (αρ. 989 ΑΚ ΑΠ 25/78) ή της αποδόσεως της νομής (αρ. 987 ΑΚ, βλ. ΑΠ 963/75, ΑΠ 80/74), χωρίς επίσης να αποκλείεται αξίωση αποζημιώσεως κατά τις διατάξεις περί αδικοπραξιών (βλ. Κ. Παπαδοπούλου, ό.π., σελ. 129 και 162, Απ. Γεωργιάδη, ό.π., σελ. 212 § 27 και 241 § 1 επ .).
Από τη σύγκριση των δύο αυτών δικονομικών δυνατοτήτων του προσβαλλόμενου δικαιούχου προκύπτει ότι η μεταξύ τους διαφορά έγκειται στο ότι στην πρώτη από αυτές, δηλαδή στην αγωγή ομολογήσεως δουλείας, από το άρθρο 1132 ΑΚ, υπάρχει και το αίτημα αναγνωρίσεως του αμφισβητουμένου δικαιώματος πραγματικής δουλείας. Από την ειδοποιό αυτή διαφορά θα κριθεί ο χαρακτηρισμός της αγωγής, καθώς επίσης και ποιο είναι καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκασή της. Ειδικότερα, επί αγωγής ομολογήσεως πραγματικής δουλείας η αρμοδιότητα θα κριθεί από την αξία που έχει η δουλεία για το δεσπόζον ακίνητο, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 11 § 3 ΚΠολΔ, ενώ επί των αγωγών προς προστασία της νομής είναι αποκλειστικώς αρμόδιο το Μονομελές Πρωτοδικείο, σύμφωνα με το άρθρο 16 § 13 του ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά το άρθρο 3 § 2β` του Ν. 2207/1994. Θεώνη Κάδρα, Δικηγόρος
e-mail: info@efotopoulou.gr