Αναγνωριστική αγωγή κληρονομικού δικαιώματος
Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 974, 983, 984, 1710, 1712 επ., 1846 του ΑΚ και 70 του ΚΠολΔ προκύπτει ότι, σε αντίθεση με την αγωγή περί κλήρου, στην οποία εναγόμενος μπορεί να είναι μόνο εκείνος που κατακρατεί ως κληρονόμος (pro herede) αντικείμενο της κληρονομίας (νομέας της κληρονομίας), σε περίπτωση αδικαιολόγητης κατοχής κληρονομιαίου ακινήτου χωρίς αντιποίηση κληρονομικού δικαιώματος ή με βάση ειδικό τίτλο αμφισβητούμενου κύρους ή ακόμη και σε περίπτωση απλής αμφισβήτησης από κάποιον του κληρονομικού δικαιώματος του κληρονόμου σε κληρονομιαίο ακίνητο, μπορεί να ασκηθεί από τον κληρονόμο κατά αυτού αναγνωριστική για το κληρονομικό δικαίωμα στο συγκεκριμένο ακίνητο αγωγή. Για την ευδοκίμηση της αγωγής αυτής αρκεί ο ενάγων κληρονόμος να επικαλεσθεί και αποδείξει τον θάνατο του κληρονομούμενου, την συγγενική του σχέση προς αυτόν ή την εγκατάστασή του ως κληρονομουμένου στο επίδικο πράγμα κατά τον χρόνο του θανάτου του, που περιέρχεται αυτοδικαίως στους κληρονόμους του, ότι ο κληρονομούμενος δεν κατέλιπε ή κατέλιπε διαθήκη, αλλά η διαδοχή από αυτή ματαιώθηκε ολικά ή μερικά και την αδικαιολόγητη κατοχή του πράγματος από τον εναγόμενο ή την αμφισβήτηση του κληρονομικού του δικαιώματος (ΑΠ 538/2016 ΤΝΠ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ», ΑΠ 355/2007 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Συνεπώς, η αγωγή με μόνο αίτημα να αναγνωρισθεί το κληρονομικό δικαίωμα του ενάγοντας, χωρίς δηλαδή τη διάκριση ότι ο εναγόμενος κατέχει την κληρονομιά αντιποιούμενος κληρονομικό δικαίωμα, είναι απλή αναγνωριστική αγωγή και όχι περί κλήρου, καταψηφιστική ή αναγνωριστική (ΑΠ 75/2018, 15/2017 και 538/2016, ΕΠειρ 38/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)[1].
Αγγελική Λιγοψυχάκη, δικηγόρος
[1] ΠΠΑθ 226/2025, αδημοσίευτη