Αναστολή εκτελέσεως κατ’ άρθρο 938 ΚΠολΔ – Η περίπτωση της ανακοπής τρίτου (936 ΚΠολΔ)
Κατά τη διάταξη του άρ. 938 παρ. 1-3 ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της από τον Ν. 4842/2021, «1. Με εξαίρεση την κατάσχεση ακινήτων, ως προς τα οποία εφαρμόζεται η παρ. 2, όπως επίσης με εξαίρεση την κατάσχεση κινητών, που υπόκεινται σε φθορά, με αίτηση του ανακόπτοντος μπορεί να διαταχθεί η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης με εγγύηση ή και χωρίς εγγύηση, αν το δικαστήριο κρίνει ότι η ενέργεια της αναγκαστικής εκτέλεσης θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και πιθανολογεί την ευδοκίμηση της ανακοπής. Επίσης, μπορεί να διαταχθεί να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση, αφού δοθεί εγγύηση. Η αίτηση ασκείται στο αρμόδιο κατά τα άρθρα 933 και 936 δικαστήριο και δικάζεται κατά τα άρθρα 686 επ. 2. Ειδικώς επί κατάσχεσης ακινήτου δεν εφαρμόζεται η παρ. 1, η δε άσκηση του ενδίκου μέσου δεν αναστέλλει την πρόοδο της εκτέλεσης, εκτός εάν το δικαστήριο του ενδίκου μέσου, μετά από αίτηση του ασκούντος αυτό, που υποβάλλεται με το ένδικο μέσο ή με τις προτάσεις, δικάζοντας με την διαδικασία των άρθρων 686 επ., διατάξει την αναστολή με ή χωρίς παροχή εγγύησης, εφόσον κρίνει ότι η διενέργεια της αναγκαστικής εκτέλεσης θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και πιθανολογεί την ευδοκίμηση του ενδίκου μέσου. Επίσης, μπορεί να διαταχθεί να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση αφού δοθεί εγγύηση. 3. Στις προηγούμενες περιπτώσεις είναι δυνατή η έκδοση σημειώματος με το οποίο εμποδίζεται η εκτέλεση μέχρι να εκδοθεί απόφαση επί της αίτησης αναστολής ή επί του ενδίκου μέσου…».
Υπό την τελευταία του αυτή μορφή, το άρ. 938 ΚΠολΔ εφαρμόζεται, όταν η επίδοση της επιταγής προς εκτέλεση διενεργείται μετά από την έναρξη ισχύος του Ν. 4842/2021, ήτοι μετά την 01-01-2022 (βλ. άρ. 116 παρ. 6 περ. γ’ του ιδίου νόμου).
Με το νέο άρ. 938 ΚΠολΔ, το οποίο είχε καταργηθεί με τον ν. 4335/2015, συνεπώς, επαναφέρεται περιορισμένα η δυνατότητα αναστολής της εκτέλεσης από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, στο οποίο εκκρεμεί ανακοπή του άρ. 933 ή 936 κατά του κύρους της εκτέλεσης, χωρίς διάκριση πλέον μεταξύ άμεσης και έμμεσης εκτέλεσης.
Επί άμεσης εκτέλεσης η δυνατότητα τέτοιας αναστολής προβλεπόταν από το προϊσχύον άρθρο 937 παρ. 1 περ γ’. Μετά την παραπάνω μερική επαναφορά του άρθρου 938 παρέχεται δυνατότητα υποβολής αίτησης αναστολής και επί αναπληρωματικής και έμμεσης εκτέλεσης, δηλαδή και αυτής που διενεργείται βάσει των άρθρων 945, 946, 947, 950 και επί έμμεσης εκτέλεσης για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων με μόνες ρητώς καθοριζόμενες εξαιρέσεις την κατάσχεση ακινήτων και κινητών που υπόκεινται σε φθορά. Επομένως, αναστολή μπορεί να χορηγηθεί και επί έμμεσης εκτέλεσης που πραγματοποιείται δια κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, με κατάσχεση ειδικών περιουσιακών στοιχείων, με αναγκαστική διαχείριση ή και με προσωπική κράτηση, όταν πρόκειται για εκτέλεση τελεσίδικης απόφασης. Εφόσον όμως δε γίνεται σχετική διάκριση, εάν πρόκειται για έμμεση εκτέλεση προς ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων, η αναστολή μπορεί να δοθεί ήδη όταν προσβάλλεται με ανακοπή μόνον η επιταγή προς πληρωμή, δηλαδή η προδικασία της εκτέλεσης, και πριν ακόμη επιλεγεί το ειδικότερο μέσο εκτέλεσης που θα χρησιμοποιηθεί από τον επισπεύδοντα.
Η χορηγούμενη βάσει του άρθρου 938 παρ. 1 αναστολή θα αφορά αναγκαίως, ενόψει των προβλεπόμενων εξαιρέσεων, τα μέσα εκτέλεσης, στα οποία περιορίζεται η δυνατότητα του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου να τη διατάξει, είτε αυτό ορίζεται ρητώς στην εκδιδόμενη απόφαση είτε όχι. Η αίτηση αναστολής δικάζεται κατά τη διαδικασία των άρθρων 686 επ. (ασφαλιστικών μέτρων) και για τη χορήγηση της αναστολής απαιτείται να συντρέχουν δύο προϋποθέσεις και συγκεκριμένα πιθανολόγηση του δικαστηρίου: α) ότι η αναγκαστική εκτέλεση θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και β) ότι θα ευδοκιμήσει η ανακοπή (βλ. για τα ανωτέρω ΜονΠρωτΑθ 937/2023, ΜονΠρωτΚορ 155/2023, ΜονΠρωτΕδ 42/2023 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Ε. Κιουπτσίδου – Στρατουδάκη, Οι σημαντικότερες πρόσφατες τροποποιήσεις του Γενικού Μέρους του δικαίου της Αναγκαστικής Εκτέλεσης και των κεφαλαίων για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων διά κατασχέσεως κινητών και ακινήτων, ΕλλΔνη 2022 σελ. 41-42).(ΜΠρ(Ασφ.Μ.)Αθ 1502/2024, δημ. Σε ΤΝΠ Ισοκράτης).
Υποστηρίζεται, επιπλέον, ότι προκειμένου ο τρίτος να μπορέσει να προστατευθεί αποτελεσματικά και δεδομένου ότι η ανακοπή τρίτου αποτελεί στην πραγματικότητα τριτανακοπή (ΚπολΔ 586), πρέπει να εφαρμοσθεί το άρθρο ΚπολΔ 589 εδ.β που προβλέπει τη δυνατότητα χορηγήσεως αναστολής, όταν έχει ασκηθεί τριτανακοπή (Κατράς, ΕλλΔνη2018, σελ. 170). Στην περίπτωση αυτή, η αναστολή θα δοθεί υπό τον όρο αφενός ότι η εκτέλεση θα προξενήσει στον ανακόπτοντα ανεπανόρθωτη βλάβη, αφετέρου ότι η ανακοπή θα γίνει δεκτή (Νίκας, Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτελέσεως Ι, Γενικό Μέρος, 2017, παρ. 25, αριθμ. 17, σελ. 733-734) [Κατράμης, Σ. Αναγκαστική Εκτέλεση, 2021, σελ. 139]
Ελένη Μακροδημήτρη, ασκ. δικηγόρος
info@efotopoulou.gr