Αοριστία στο κατασχετήριο εις χείρας τρίτου και στην ανακοπή κατά δήλωσης τρίτου
Σύμφωνα με το άρθρο 987 ΚΠολΔ ο τρίτος έχει δικαίωμα να προσβάλει το κύρος της κατάσχεσης παρά μόνο αν το κατασχετήριο δεν περιέχει τα στοιχεία του άρθρου 983 ή αν δεν κοινοποιήθηκε σε εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση. Κατά το άρθρο 983 ΚΠολΔ ανάμεσα στα στοιχεία που ορίζει ο νόμος ότι πρέπει να περιέχει το κατασχετήριο είναι και το ποσό για το οποίο επιβάλλεται η κατάσχεση. Στο κατασχετήριο πρέπει να προσδιορίζεται η αιτία της απαίτησης (δικαιογόνος αιτία) κατά τα ουσιώδη στοιχεία της. Αν πρόκειται για κατάσχεση μελλοντικής απαίτησης, με το κατασχετήριο πρέπει να προσδιορίζεται η έννομη σχέση (π.χ. εντολή μίσθωση κτλ) που συνδέει τον καθ’ ου η κατάσχεση και τον τρίτο, η οποία και αποτελεί και τη δικαιοπαραγωγική αιτία της οφειλής του τρίτου. Η στο κατασχετήριο μνεία ότι κατάσχεται κάθε απαίτηση από οποιαδήποτε αιτία που οφείλεται από τον τρίτο στον οφειλέτη του κατάσχοντος είναι αόριστη και συνεπώς με τη συνδρομή του στοιχείου της βλάβης άκυρη, καθόσον καθίσταται δυσχερής η δήλωση του τρίτου και ο προσδιορισμός της απαίτησης, της οποίας η κατάσχεση επιδιώκεται (Β. Βαθρακοκοίλης, ΕρΝομΚΠολΔ, άρθρο 983, σελ. 64). Επιβάλλεται επομένως στο κατασχετήριο να προσδιορίζεται η δικαιογόνος αιτία και τα παραγωγικά γεγονότα της κατασχεμένης απαίτησης, δηλαδή η αιτία της οφειλής του τρίτου προς τον καθ’ ου η κατάσχεση. Όταν μάλιστα πρόκειται για ενοχική απαίτηση, όπως όταν αφορά σύμβαση πρέπει να αναφέρονται τα ουσιώδη στοιχεία της συμβάσεως, δηλαδή η καταρτισθείσα σύμβαση, το συμφωνηθέν τίμημα κλπ (βλ. ΑΠ 480/2012 ΝοΒ 2012 2021, ΕφΑθ 1022/2008 ΕΦΑΔ 2009 228, ΕφΑθ 7319/1998 ΕλλΔνη 1999 1129, 377/2015 ΕφΠειρ). Συνεπώς, η απλή μνεία στο κατασχετήριο ότι η κατάσχεση επιβάλλεται σε «ό,τι οφείλετε, ή μέλλετε να οφείλετε» ή ότι «κατάσχεται οποιαδήποτε οφειλή ή απαίτηση μέχρι του ποσού» δεν εκπληρώνει τους όρους του νόμου και δεν επαρκεί (Πελαγία Γέσιου- Φαλτσή, Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτέλεσης, Ειδικό Μέρος, σελ. 761).
Το ίδιο ισχύει και για τους λόγους ανακοπής, ήτοι πρέπει να αναφέρονται στην ύπαρξη της απαίτησης που κατασχέθηκε, ενώ ο ανακόπτων υποχρεούται να προσδιορίσει με την ανακοπή του υπό τους όρους των άρθρων 215, 216 τη δικαιογόνο αιτία (δικαιοπαραγωγικό λόγο) και τα παραγωγικά γεγονότα της κατασχεμένης απαίτησης, αλλιώς το δικόγραφο της ανακοπής πάσχει αοριστίας. Για προσωπικά (ενοχικά) δικαιώματα δεν αρκεί η απλή μνεία ότι ο τρίτος οφείλει το κατασχεμένο ποσό δυνάμει ορισμένης έννομης σχέσης, αλλά πρέπει να εκτίθενται και τα θεμελιωτικά αυτής περιστατικά. Η απλή μνεία στο δικόγραφο της ανακοπής ότι ο τρίτος οφείλει το κατασχεμένο ποσό δεν αρκεί και η ανακοπή είναι αόριστη (Β. Βαθρακοκοίλης, ΕρΝομΚΠολΔ, άρθρο 986, σελ. 109). Οι λόγοι της ανακοπής πρέπει να περιέχονται στην ανακοπή με πλήρη εξειδίκευση. Πρέπει δηλαδή να περιγράφουν τα περιστατικά που θεμελιώνουν την αξίωση του καθ’ ου η εκτέλεση κατά του τρίτου ως προς όλα τα ουσιώδη στοιχεία τους. Όταν π.χ. πρόκειται για ενοχικό δικαίωμα του καθ’ ου η εκτέλεση κατά του τρίτου, δεν αρκεί, κατά τη νομολογία, η απλή αναφορά ότι ο τρίτος οφείλει συγκεκριμένο ποσό δυνάμει ορισμένης έννομης σχέσης (π.χ. μισθώσεως, εταιρείας κλπ) αλλά πρέπει να μνημονεύονται και τα επιμέρους γεγονότα που τη θεμελιώνουν, διαφορετικά η ανακοπή απορρίπτεται ως αόριστη (Πελαγία Γέσιου- Φαλτσή, Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτέλεσης, Ειδικό Μέρος, σελ. 819). Ο ανακόπτων επομένως υποχρεούται να προσδιορίσει με την ανακοπή του, υπό τους όρους των άρθρων 215- 216 του ΚΠολΔ, τη δικαιογόνο αιτία και τα παραγωγικά γεγονότα της κατασχεμένης απαίτησης, δηλαδή την αιτία της οφειλής του τρίτου προς τον καθ’ ου η κατάσχεση, αφού ο ανακόπτων φέρει το βάρος της απόδειξης της ύπαρξης της κατασχεμένης απαίτησης, διαφορετικά το δικόγραφο αυτής είναι αόριστο. Συγκεκριμένα, για το ορισμένο της ανακοπής απαιτείται η περιγραφή της απαίτησης, κατά τα ουσιώδη αυτής στοιχεία, ιδίως όταν πρόκειται για ενοχική απαίτηση, όπως όταν αφορά σύμβαση, στην περίπτωση αυτή ο ανακόπτων οφείλει να επικαλεσθεί τα ουσιώδη στοιχεία της συμβάσεως, δηλαδή την καταρτισθείσα σύμβαση, το συμφωνηθέν τίμημα κλπ (βλ. ΑΠ 480/2012 ΝοΒ 2012 2021, ΕφΑθ 1022/2008 ΕΦΑΔ 2009 228, ΕφΑθ 7319/1998 ΕλλΔνη 1999 1129, 377/2015 ΕφΠειρ). Αν πρόκειται δε για κατάσχεση απαιτήσεως μελλοντικής, οι λόγοι ανακοπής πρέπει να αναφέρονται στα παραγωγικά αίτια της βασικής σχέσεως από την οποία αναμένεται να προκύψει η απαίτηση (Πελαγία Γέσιου- Φαλτσή, Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτέλεσης, Ειδικό Μέρος, σελ. 820).
Λένα Πολύζου, δικηγόρος,
Email: info@efotopoulou.gr