Αξίωση κατά του συγκοινωνού για απόδοση ανάλογης μερίδας των ωφελημάτων – Παραγραφή της αξίωσης
Κατά το άρθρο 786 ΑΚ κάθε κοινωνός έχει ανάλογη μερίδα στους καρπούς του κοινού αντικειμένου. Ως καρποί νοούνται τα γενικά ωφελήματα, δηλαδή όχι μόνο οι κυρίως καρποί, στους οποίους αναφέρεται το άρθρο 961 ΑΚ, αλλά και κάθε όφελος που παρέχει η χρήση του πράγματος ή του δικαιώματος σύμφωνα με το άρθρο 962 ΑΚ. Τούτο συμφωνεί και με το άρθρο 792 §2 ΑΚ, κατά το οποίο το δικαίωμα κάθε κοινωνού για την αναλογία του στα ωφελήματα από το κοινό αντικείμενο σε καμιά μείωση υπόκειται χωρίς τη συναίνεσή του.
Κατά τη διάταξη του άρθρου 250 περ. 17 ΑΚ, η οποία ορίζει ότι σε πενταετή παραγραφή υπόκειται οι αξιώσεις των κάθε είδους μισθών, των καθυστερουμενών προσόδων, συντάξεων, διατροφής και κάθε άλλης παροχής που επαναλαμβάνεται περιοδικά, προκύπτει ότι λόγω της γενικότητας των όρων «καθυστερουμένων προσόδων» και «κάθε άλλης παροχής που επαναλαμβάνεται περιοδικά», περιλαμβάνονται σ’ αυτούς οι καρποί, φυσικοί ή πολιτικοί και τα ωφελήματα τα οποία η χρησιμοποίηση του πράγματος περιοδικώς παρέχει. Στην προβλεπόμενη από τη διάταξη αυτή πενταετή παραγραφή υπόκεινται και οι αξιώσεις του κοινωνού πράγματος κατά του συγκοινωνού, που έκανε αποκλειστική χρήση του κοινού, για απόδοση ανάλογης μερίδας των ωφελημάτων από την χρήση αυτή. Η παραγραφή των αξιώσεων αυτών αρχίζει, κατά τα άρθρα 251 και 253 ΑΚ, μόλις λήξει το έτος μέσα στο οποίο γεννήθηκε κάθε περιοδική παροχή και ήταν δυνατή η δικαστική επιδίωξή της [αντί άλλων ΑΠ 7/2015 ΤΝΠ NOMOS, ΑΠ 564/2012 ΝοΒ 2012.1722, ΑΠ 440/2000 ΤΝΠ NOMOS, ΕφΔυτΜακ 95/2011 Αρμ 2012.1089, ΕφΔωδ 177/2009 ΤΝΠ NOMOS, ΕφΑΘ 6881/2008 ΕφΑΔ 2010.295, ΕφΛαρ 779/2001 ΕλλΔνη 2002.838 (κρατούσα θέση στη νομολογία)· έτσι και ΜΕφΠειρ 132/2014 ΤΝΠ NOMOS, ΕφΑΘ 4515/2009 ΕλλΔνη 2011.237, ΕφΠατρ 930/2004 ΑχΝομ 2005.116, Χρ. Μαστροκώστας σε Απ. Γεωργιάδη ΣΕΑΚ I, άρθρο 786 αριθ. 3, σελ. 1511, Απ. Γεωργιάδης, Ενοχικό Δίκαιο-Ειδικό Μέρος II (2007), §34.III.2 αριθ. 27, σελ. 798· αντιθ. ΜΕφΛαμ 2/2013 ΤΝΠ NOMOS σύμφωνα με την οποία πρόκειται για αξιώσεις από την κοινωνία που υπόκεινται στη γενική 20ετή παραγραφή του άρθρου 249 ΑΚ]. Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 262 §1 ΚΠολΔ και 249, 250 επ. και 277 ΑΚ προκύπτει ότι, για να είναι ορισμένη η ένσταση πενταετούς παραγραφής των αναφερομένων στο άρθρο 250 ΑΚ αξιώσεων, πρέπει να αναφέρεται, εκτός των άλλων και το έτος εντός του οποίου, σύμφωνα με το άρθρο 251 ΑΚ, γεννήθηκε η σχετική αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική της επιδίωξη, δηλαδή το αφετήριο αυτής χρονικό σημείο, που αποτελεί νόμιμη προϋπόθεση έναρξης της πενταετούς παραγραφής των αναφερόμενων στο προαναφερόμενο άρθρο 250 ΑΚ αξιώσεων (ΑΠ 7/2015 ΤΝΠ ό.π., ΑΠ 1096/2008 ΤΝΠ NOMOS).
Ελένη Μακροδημήτρη, ασκ. δικηγόρος
info@efotopoulou.gr