Ένσταση απαραδέκτου της αιτήσεως αναιρέσεως, λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος για αναίρεση της αποφάσεως – Πότε πρέπει να προβάλλεται; Λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως από τον Άρειο Πάγο, παρά το εκπρόθεσμο της προβολής της;

Από τις διατάξεις των άρθρων 68, 556 παρ. 1 και 577 του ΚΠολΔ προκύπτει ότι για την άσκηση του ενδίκου μέσου της αναιρέσεως γενικώς, αλλά και για κάθε λόγο αναιρέσεως, από τους περιοριστικώς αναφερόμενους στο άρθρο 559 του ιδίου Κώδικα, απαιτείται να υπάρχει στο πρόσωπο του αναιρεσείοντος έννομο συμφέρον, τόσο κατά την άσκηση όσο και κατά την συζήτηση της αναιρέσεως, τη συνδρομή του οποίου πρέπει να επικαλείται ο αναιρεσείων στο δικόγραφο της αναιρέσεως και το δικαστήριο εξετάζει αυτεπαγγέλτως. Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος κρίνεται από την προσβαλλομένη απόφαση κατά τη γενική διάταξη του άρθρου 68 του ΚΠολΔ και η έλλειψή του, η οποία ερευνάται αυτεπαγγέλτως σε κάθε στάση της δίκης, κατ’ άρθρο 73 του ίδιου Κώδικα, συνεπάγεται την απόρριψη της αιτήσεως αναιρέσεως ως απαράδεκτης.

Περαιτέρω, το έννομο συμφέρον που απαιτείται για να ασκηθεί ένα ένδικο μέσο, επομένως και η αναίρεση, προκύπτει κυρίως από την βλάβη που υπέστη ο διάδικος, ο οποίος επιδιώκει τον έλεγχο της αποφάσεως. Βλάβη του διαδίκου υπάρχει, όταν βλάπτεται (ηττάται), δηλαδή όταν απορρίπτονται ολικά ή μερικά οι προτάσεις του ή γίνονται ολικά ή μερικά δεκτές οι έναντι αυτού αιτήσεις του αντιδίκου του. Η βλάβη δηλαδή του αναιρεσείοντος πρέπει να υπάρχει σε σχέση με τον αντίδικό του (ΑΠ 342/2009).

Περαιτέρω, δέον να σημειωθεί ότι κατά τη διάταξη του άρθρου 570 παρ. 1 ΚΠολΔ, οι διάδικοι δεν είναι υποχρεωμένοι να καταθέσουν προτάσεις στον Άρειο Πάγο, εκτός αν προβάλλονται ενστάσεις ως προς το παραδεκτό και το εμπρόθεσμο της αιτήσεως αναιρέσεως και των προσθέτων λόγων. Στην περίπτωση αυτή, οι διάδικοι καταθέτουν τις προτάσεις τους είκοσι (20) τουλάχιστον ημέρες πριν από την δικάσιμο, κατά δε την παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου, μέσα στην προθεσμία της παρ. 1 (ήτοι στις 20 ημέρες πριν από τη δικάσιμο) οφείλουν όλοι οι διάδικοι να καταθέσουν στην γραμματεία του Αρείου Πάγου τα έγγραφα που χρησιμεύουν για να υποστηριχθεί ή να αποκρουσθεί η αναίρεση. Εξάλλου, κατά τις διατάξεις του άρθρου 577 παρ. 1 και 2 του ΚΠολΔ, το δικαστήριο πρώτα συζητεί για το παραδεκτό της αναιρέσεως και αν κριθεί ότι η αναίρεση δεν ασκήθηκε νόμιμα ή αν ελλείπει κάποια προϋπόθεση για να είναι παραδεκτή, ο Άρειος Πάγος την απορρίπτει αυτεπαγγέλτως.

Από τις ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι η ένσταση απαραδέκτου της αιτήσεως αναιρέσεως, λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος για αναίρεση της αποφάσεως, πρέπει, επί ποινή απαραδέκτου, να προβληθεί με τις έγγραφες προτάσεις, οι οποίες δέον όπως έχουν κατατεθεί είκοσι (20) τουλάχιστον ημέρες πριν από την δικάσιμο, εντός δε της προθεσμίας αυτής πρέπει να κατατεθούν στην γραμματεία του Αρείου Πάγου και τα έγγραφα που χρησιμεύουν για να αποκρουσθεί η αναίρεση. Παρά όμως το εκπρόθεσμο των προτάσεων, αν οι προτεινόμενες εκπροθέσμως ενστάσεις λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως, με βάση γεγονότα που προκύπτουν από αυτεπάγγελτη έρευνα του υλικού της αναιρετικής δίκης – όπως είναι η συνδρομή εννόμου συμφέροντος του αναιρεσείοντος για την άσκηση της αναιρέσεως – ο Άρειος Πάγος θα τις ερευνήσει, ανεξαρτήτως του εκπροθέσμου των προτάσεων, και, αν ελλείπει κάποια από τις προϋποθέσεις του παραδεκτού της ασκήσεώς της, θα απορρίψει αυτήν (ενν. την αναίρεση), αυτεπαγγέλτως, ως απαράδεκτη (ίδετε ΑΠ 1555/2017, 199/2011).

Αγγελική Πολυδώρου, δικηγόρος

email: info@efotopoulou.gr