Εξαίρεση της εφαρμογής του άρθρου 1019 ΚΠολΔ από τον ΚΕΔΕ για τις κατασχέσεις που επιβάλλει το Δημόσιο

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1019 παρ. 1 ΚΠολΔ η κατάσχεση, εφόσον δεν ακολούθησε πλειστηριασμός μέσα σε ένα έτος αφότου επιβλήθηκε ή αναπλειστηριασμός μέσα σε έξι μήνες από τον πλειστηριασμό, ανατρέπεται αν το ζητήσει οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον, με απόφαση του Ειρηνοδικείου στην περιφέρεια του οποίου επιβλήθηκε η κατάσχεση, το οποίο δικάζει κατά τη διαδικασία των άρθρων 686 επ. ΚΠολΔ. Την αίτηση δύναται να υποβάλλει οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον και να την απευθύνει κατά εκείνων, έναντι των οποίων επιδιώκει την ανατροπή (βλ. I. Μπρίνια, «Αναγκαστική Εκτέλεσις», εκδ. Β’ Τόμος Ε` υπο άρθρο 1019, παρ. 663, σελ. 2200). Έτσι, είναι, απαραίτητο η αίτηση να απευθύνεται κατά του επισπεύδοντας – είτε του αρχικώς, είτε του υποκατασταθέντος – κατά του καθ’ου η εκτέλεση και κατά των αναγγελμένων δανειστών, που έχουν εκτελεστό τίτλο, γιατί και αυτοί είχαν προσδοκία να πάρουν μέρος στη διανομή του πλειστηριάσματος (βλ. ΕιρΑθ 1308/1974, ΝοΒ 23(1975),685, Κεραμέα – Κονδύλη – Νίκα, «Ερμηνεία ΚΠολΔ», υπό άρθρο 1019, παρ. 5, σελ. 1993, Ν. Νίκα, «Δίκαιο Αναγκαστικής Εκτέλεσης II – Ειδικό Μέρος», εκδ. 2012, παρ. 44. σελ. 260, Π. Γέσιου – Φαλτσή, «Αναγκαστική Εκτέλεση II – Ειδικό Μέρος», εκδ. 2001, παρ. 56, σελ. 154, Β. Βαθρακοκοίλη, «ΚΠολΔ», Τόμος Στ`, υπό άρθρο 1019, σελ. 535, παρ. 18). Σε περίπτωση εναγωγής περισσοτέρων εφαρμόζονται τα άρθρα 76-78 ΚΠολΔ (βλ. I. Μπρίνια, ό.π., Β. Βαθρακοκοίλη, ό.π., παρ. 19). Στην επισπευδόμενη κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ εκτέλεση (διοικητική) δεν χωρεί ανατροπή της κατάσχεσης, όπως προκύπτει από τη σαφή διατύπωση των διατάξεων των άρθρων 19 παρ. 4 και 41 παρ. 7 ν.δ. 356/74 (ΚΕΔΕ). Σύμφωνα με τα άνω άρθρα 19 παρ. 4 και 41 παρ. 7 του ΚΕΔΕ ορίζεται ότι «Αι περί ανατροπήν της κατασχέσεως διατάξεις του άρθρου 1019 του KΠολΔ. δεν έχουν εφαρμογή επί κατασχέσεων επιβαλλομένων κατά την διαδικασία του παρόντος νομοθετικού διατάγματος». Όμοια ρύθμιση ίσχυε και υπό την προϊσχύσασα Πολιτική Δικονομία, λόγω της ισχύος της ειδικής διάταξης του άρθρου 8 α.ν. 1537/1938  με την οποία οριζόταν ότι δεν έχουν εφαρμογή στη διοικητική εκτέλεση οι διατάξεις του άρθρου 997 ΚΠολΔ. Συνεπώς οι από το Δημόσιο επιβαλλόμενες κατασχέσεις δεν ανατρέπονται, οποιοδήποτε χρονικό διάστημα και αν παρέλθει από την επιβολή τους (ΑΠ 928/1991, ΕΕΝ 1992/545, ΕιρΠειρ 51/2015, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Η κατάσταση όμως μεταβάλλεται, όταν το Δημόσιο δεν επιβάλλει κατάσχεση και δεν επισπεύδει πλειστηριασμό, αλλά αναγγέλλεται σε εκτελεστική διαδικασία, η οποία εξελίσσεται κατά το κοινό δίκαιο. Στο Ν.Ε.Δ.Ε. (Νόμος Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων) η μάλλον κρατούσα γνώμη δεχόταν ότι μία τέτοια αναγγελία δε μετέτρεπε την κοινή εκτέλεση σε διοικητική και, συνεπώς, σε περίπτωση απόφασης που απήγγειλε την ανατροπή της κατάσχεσης, η αναγγελία του Δημοσίου συνανατρεπόταν μαζί με την κοινή εκτέλεση. Κατά το άρθρο 55 § 1 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων αι αναγγελίαι του Δημοσίου ίνα έχουν ισχύν αυτοτελούς κατασχέσεως δέον εν τη περιπτώσει ταύτη να κοινοποιηθούν και εις τον Υποθηκοφύλακα…». Αυτό σημαίνει πως από την κοινοποίησή τους στον υπάλληλο του πλειστηριασμού και στον υποθηκοφύλακα οι αναγγελίες αυτές επέχουν θέση αυτοτελούς κατάσχεσης, χωρίς πάντως να ορίζεται πουθενά πως με την κοινοποίηση αυτή μετατρέπονται σε κατασχέσεις που επιβλήθηκαν κατά τον ΚΕΔΕ. Εξάλλου, όπως και παραπάνω σημειώθηκε, ο ΚΕΔΕ εξαιρεί την εφαρμογή του άρθρου 1019 ΚΠολΔ μόνο για τις κατασχέσεις που επέβαλε το Δημόσιο, ενώ η διάταξη αυτή εξακολουθεί να ισχύει για την κατάσχεση κατά το κοινό δίκαιο, όπου το Δημόσιο έχει απλώς αναγγελθεί. Επομένως, σε μια τέτοια περίπτωση το άρθρο 1019 ΚΠολΔ εφαρμόζεται κανονικά και η ανατροπή της κατάσχεσης συμπαρασύρει και την αναγγελία του Δημοσίου, αφού δε συντρέχει ούτε καμία διάταξη νόμου ούτε κανένας ιδιαίτερος λόγος που να αποκλείει κάτι τέτοιο. Χαρακτηριστικά επισημαίνεται ότι: «…το δημόσιον, παρά την αναγγελίαν του, έχει και σήμερον την ευχέρειαν να επιβάλη αυτοτελή κατάσχεσιν, μη κωλυόμενον εκ της κατά το κοινόν δίκαιον προεπιβληθεισης κατασχέσεως…» [Παπαχρήστου, Παρατηρήσεις στην Ειρ.Αθ 980/1976, Δ. 7 (1976), 673, (675), ΕιρΒασιλικών 11/2019 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)].

Χριστίνα Γεωργούλα, δικηγόρος-διαμεσολαβήτρια

Email: info@efotopoulou.gr