Εξουσίες επικαρπωτή

Η επικαρπία αποτελεί προσωπική δουλεία και συνιστά εμπράγματο δικαίωμα. Σύμφωνα με το άρθρο 1142ΑΚ, ο επικαρπωτής έχει δικαίωμα (πλήρους) χρήσης (usus) και κάρπωσης (fructus) του πράγματος. Με τον όρο χρήση, νοείται η άμεση χρησιμοποίηση του πράγματος για την κάλυψη των αναγκών του επικαρπωτή, ενώ ο όρος της κάρπωσης δηλώνει τον πορισμό των ωφελημάτων του πράγματος είτε άμεσα είτε έμμεσα (π.χ. με μίσθωση). Ο επικαρπωτής δεν έχει εξουσία διάθεσης του πράγματος και στερείται όλες εκείνες τις εξουσίες, που πηγάζουν από το δικαίωμα αυτό, όπως π.χ. η εξουσία παραχώρησης πραγματικής δουλείας σε βάρος του υπό επικαρπία ακινήτου. Μόνο ο ψιλός κύριος δύναται να προβαίνει, με νομικές πράξεις, στη διάθεση του δικαιώματός του (π.χ. να το εκποιεί σε τρίτον ή να το επιβαρύνει με δικαίωμα τρίτου).

Η δουλεία οίκησης συνιστά προσωπική δουλεία, η οποία παρέχει στον δουλειούχο το αποκλειστικό δικαίωμα να χρησιμοποιεί ως κατοικία ξένη οικοδομή ή διαμέρισμά της (ΑΚ 1183). Η δουλεία οίκησης αποτελεί περιορισμένο εμπράγματο δικαίωμα, αδιαίρετο και αμεταβίβαστο. Συστήνεται με δικαιοπραξία του έχοντος εξουσία διάθεσης κυρίου και του δικαιούχου της οίκησης, που καταρτίζεται είτε με συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγράφεται, είτε με διαθήκη ή δωρεά αιτία θανάτου, είτε με τακτική η έκτακτη χρησικτησία. Ο επικαρπωτής δεν δύναται να συστήσει δουλεία οίκησης καθώς στερείται την εξουσία διάθεσης. Περιορίζεται όπως προαναφέρθηκε στο δικαίωμα πλήρους χρήσης και κάρπωσης του πράγματος.

Ελένη Μακροδημήτρη, ασκ. δικηγόρος

info@efotopoulou.gr