Λόγοι ανακοπής κατά διαταγής πληρωμής
Η διαταγή πληρωμής είναι ένα μέσο που χρησιμοποιείται πολύ συχνά, όταν θέλουμε να επιδιώξουμε άμεσα την καταβολή της οφειλής μας από τον καθ’ ου. Όμως, αντικείμενο της έκδοσης διαταγής πληρωμής δεν είναι η διάγνωση της ουσιαστικής βασιμότητας της αξίωσης αλλά αποκλειστικά ο εξοπλισμός της με εκτελεστό τίτλο, ανεξάρτητα από την αυθεντική διάγνωση της αξίωσης. Κατ’ ακολουθίαν, αντικείμενο της ανακοπής κατά της διαταγής πληρωμής είναι ο έλεγχος της νομιμότητας και του κύρους της διαταγής πληρωμής και όχι η διάγνωση της ουσιαστικής αξίωσης (Μπέης άρθρο 632/234, Σινανιώτη Ειδικαί διαδικασίαι εκδ. Β/207 – 208, ΑΠ 1870/86, 29/281). Το δικαστήριο λοιπόν, εξετάζει την κατά το χρόνο έκδοσης της διαταγής πληρωμής συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων βάσει της αίτησης προς έκδοση αυτής. Με την ανακοπή μπορεί να προβληθούν όλες οι ενστάσεις οι καταλυτικές τόσο του τίτλου, όσο και του δικαιώματος του δανειστή που βεβαιώθηκε με τη διαταγή πληρωμής.
Ας εξετάσουμε τώρα ειδικότερα τι συμβαίνει επί διαταγών πληρωμών και εν συνεχεία ανακοπών που έχουν ως αιτία τους αλληλόχρεο λογαριασμό. Βασικός λόγος ανακοπής που προβάλλεται συνήθως κατά τέτοιων διαταγών πληρωμής είναι το γεγονός ότι το κατάλοιπο του λογαριασμού αποδεικνύεται με σχετικό απόσπασμα των βιβλίων της τραπέζης. Όμως ο ως άνω λόγος είναι αβάσιμος καθώς νομολογιακά έχει κριθεί ότι στις τραπεζικές συμβάσεις όταν υφίσταται μεταξύ της τράπεζας και του πελάτη έγκυρη συμφωνία ότι το κατάλοιπο του λογαριασμού θα αποδεικνύεται με σχετικό απόσπασμα των βιβλίων της τραπέζης τότε η αίτηση της τράπεζας προς έκδοση διαταγής πληρωμής είναι ορισμένη αν αναφέρει ότι το κατάλοιπο αποδεικνύεται κατά την συμφωνία των μερών από το απόσπασμα των βιβλίων της, το οποίο επισυνάπτεται στην αίτηση, δεν είναι δε απαραίτητο στην περίπτωση αυτή να παρατίθενται τα επιμέρους κονδύλια των χρεοπιστώσεων αφού αυτά εμφαίνονται στο συνημμένο απόσπασμα (ΕφΘεσ 3009/1995 ΕλλΔνη 1992.1199) Ο συγκεκριμένος όρος των τραπεζικών συμβάσεων αποτελεί έγκυρη δικονομική σύμβαση και δεν συνιστά καταχρηστικό συμβατικό όρο, δεδομένου ότι επιτρέπεται η ανταπόδειξη στους δανειολήπτες (ΑΠ 35/2011 και ΑΠ 2206/2009, Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ).
Άλλος λόγος ανακοπής που προβάλλεται συνήθως είναι η μη γνωστοποίηση του της αναλυτικής κίνησης λογαριασμού και ενδεχόμενες συνέπειες αυτού όπως το μη νομότυπο κλείσιμο και η μη νομότυπη καταγγελία. Εν προκειμένω, έχει κριθεί ότι ο λόγος αυτός της ανακοπής είναι μη νόμιμος και άρα απορριπτέος, διότι από το συνδυασμό των άρθρων 112 παρ.2 εδ.β ΕισΝΑΚ, 47 παρ.1 και 65 παρ.2 του ν.δ. της 17.7/13- 8-1923, που ορίζουν ότι στη σύμβαση του αλληλόχρεου λογαριασμού καθένα από τα μέρη μπορεί οποτεδήποτε με καταγγελία του να θεωρήσει ότι ο λογαριασμός έκλεισε οριστικά, οπότε ο δικαιούχος του κατάλοιπου έχει δικαίωμα να το απαιτήσει αμέσως, προκύπτει ότι το δικαίωμα καταγγελίας της συμβάσεως αλληλόχρεου λογαριασμού αορίστου χρόνου και οριστικού κλεισίματος αυτού δίνεται από το νόμο στα μέρη ανά πάσα στιγμή, χωρίς καμία αιτιολογία ή προθεσμία. Συνεπώς το κύρος της καταγγελίας δεν εξαρτάται από την προηγούμενη εκ μέρους της δανείστριας τράπεζας γνωστοποίηση της αναλυτικής κίνησης του λογαριασμού στον οφειλέτη- δανειολήπτη (ΑΠ 263/1998, ΕφΑΘ 2720/2012, ΕφΑΘ 43/1999).
Επίσης, πολλές φορές προτείνεται και ως λόγος ανακοπής η έλλειψη πλήρους αιτιολογίας στη διαταγή πληρωμής. Όμως από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 626 παρ. 2,627 εδ. γ, 630 και 631 ΚΠολΔ προκύπτει ότι η διαταγή πληρωμής, η οποία αποτελεί μόνον τίτλο εκτελεστό και δεν είναι δικαστική απόφαση, ώστε να έχει ανάγκη από πλήρες αιτιολογικό, απαιτείται, εκτός από άλλα στοιχεία, να αναφέρει απλώς την αιτία της πληρωμής, δηλαδή να προσδιορίζεται το είδος της δικαιοπραξίας από την οποία γεννήθηκε η απαίτηση, έστω και συνοπτικά αρκεί να μη δημιουργείται καμία αμφιβολία από ολόκληρο το περιεχόμενο της, ως προς την αιτία της πληρωμής, και δεν είναι ανάγκη να περιγράφονται τα πραγματικά περιστατικά που συνιστούν την αιτία αυτή. Αρκεί δηλαδή ο συνοπτικός προσδιορισμός του γενεσιουργού λόγου, κατά τρόπον ώστε να μη δημιουργείται αμφιβολία για την ταυτότητα του και δεν απαιτείται περιγραφή όλων των στοιχείων που τον συνθέτουν (Ερμηνεία ΚΠολΔ Κεραμεύς, Κονδύλης, Νίκας σελ. 1176).
Ελένη Κλουκινιώτη
info@efotopoulou.gr