Μεταγραφή αποδοχής κληρονομιάς
Για την κτήση της κυριότητας ακινήτου από κληρονομική διαδοχή απαιτείται, κατά τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 1193, 1195, 1198, 1199 και 1846, η αποδοχή της κληρονομίας με δημόσιο έγγραφο και η μεταγραφή αυτού, αφού δε, γίνει η μεταγραφή θεωρείται ότι περιήλθε η κυριότητα στον κληρονόμο από τον θάνατο του κληρονομουμένου, ενόψει του ότι ο κληρονόμος αποκτά αυτοδικαίως την κληρονομία μόλις γίνει η επαγωγή. Ειδικότερα, η μεταγραφή αξιώνεται για λόγους δημοσιότητας και εξασφάλισης της συνέχειας των μεταβιβάσεων στα βιβλία μεταγραφών και δεν έχει την έννοια ότι πριν από τη μεταγραφή η κυριότητα επί του κληρονομιαίου ακινήτου δεν έχει αποκτηθεί από τον κληρονόμο από την επαγωγή. Η δε, διεκδικητική αγωγή ή η αγωγή αναγνώρισης κυριότητας ακινήτου, που θεμελιώνεται στην κληρονομική διαδοχή, πρέπει, για να είναι ορισμένη, να μνημονεύει την αποδοχή της κληρονομίας με δημόσιο έγγραφο και τη μεταγραφή αυτού (βλ. Παπαδόπουλο, Αγωγές Εμπραγμάτου Δικαίου, 1989, σελ. 238 επ. επίσης, περί του ότι δεν απαιτείται μνεία του τόμου μεταγραφής βλ. ΑΠ 1014/2014, Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ, ΕφΔωδ 24/2020, Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ, ΜΕφΠατρ 87/2019, Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»).
Επίσης, η lex hereditatis καθορίζει τον τρόπο επαγωγής της κληρονομίας, εάν δηλαδή περιέχεται στους κληρονόμους αυτοδικαίως ή εάν χρειάζεται οι κληρονόμοι να προβούν σε ρητή ή σιωπηρή αποδοχή της κληρονομίας. Ως προς τον τύπο της αποδοχής ή της αποποίησης της δήλωσης βούλησης εφαρμόζεται, σύμφωνα με το άρθρο 11 ΑΚ, ο κανόνας locus regit actum, και ειδικότερα επί κληρονομιαίου ακινήτου προτάσσεται η εφαρμογή των κανόνων της lex rei sitae. Δηλαδή η απόκτηση της κυριότητας κληρονομιαίου ακινήτου ακολουθεί το δίκαιο του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο. Συνεπώς επί κληρονομιαίου ακινήτου που βρίσκεται στην Ελλάδα της αποδοχής της κληρονομίας πρέπει να ακολουθήσει η μεταγραφή της στο αρμόδιο κατά τόπο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολόγιο, όπως επιτάσσουν τα άρθρα 1846, 1198, 1193 ΑΚ (βλ. Βρέλλη, Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, 2008, σελ. 344, Βασιλακάκη, Η εκ διαθήκης κληρονομική διαδοχή κατά το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο, 1994, σελ.263-264).
Ναι μεν την έλλειψη μεταγραφής της αποδοχής κληρονομίας ακινήτου αναπληρώνει η άσκηση της αγωγής για την αναγνώριση του δικαιώματος κυριότητας του ενάγοντος και τη διόρθωση της ανακριβούς πρώτης εγγραφής και η καταχώριση αυτής στα κτηματολογικά βιβλία του οικείου υποθηκοφυλακείου, ωστόσο απαραίτητο στοιχείο της αγωγής συνιστά η αποδοχή της κληρονομίας [βλ.σχετ. ΑΠ 42/2006, Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ», ΕφΛαρ 96/2017, Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»]. [3/2023 ΠΠΡ ΗΛΕΙΑΣ, δημοσιευμένη σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ].
Αγγελική Λιγοψυχάκη, δικηγόρος