Νόμω αβάσιμη η ερειδόμενη στις διατάξεις του αδικαιολογήτου πλουτισμού επικουρική βάση της αγωγής όταν στηρίζεται στα ίδια πραγματικά περιστατικά επί των οποίων θεμελιώνεται η ερειδόμενη σε σύμβαση ή αδικοπραξία κύρια βάση της αγωγής

Το άρθρο 904 ΑΚ ορίζει ότι όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία ή με ζημία άλλου, έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια. Η υποχρέωση αυτή γεννιέται ιδίως σε περίπτωση παροχής αχρεώστητης ή παροχής για αιτία που δεν επακολούθησε ή έληξε ή για αιτία παράνομη ή ανήθικη. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι για την άσκηση αγωγής προς αναζήτηση της από αδικαιολόγητο πλουτισμό ωφέλειας του εναγομένου σε βάρος της περιουσίας του ενάγοντος ή με ζημία αυτού, αναγκαία προϋπόθεση είναι ότι η εν λόγω ωφέλεια αποκτήθηκε από αιτία μη νόμιμη. Συνεπώς, όταν υπάρχει νόμιμη αιτία (σύμβαση, διάταξη νόμου κ.λπ.) από την οποία προέκυψε η ωφέλεια αυτή, ο λήπτης της δεν είναι υποχρεωμένος να την αποδώσει, με βάση την ως άνω διάταξη, στην οποία δεν βρίσκει έρεισμα η σχετική αγωγή, εκτός αν υπάρχει ειδική διάταξη του νόμου που επιτρέπει την αναζήτηση (βλ. ΑΠ 725/2004 ΝΟΜΟΣ).Εξ άλλου, η από το άρθρο 904 ΑΚ αγωγή του αδικαιολογήτου πλουτισμού είναι, ουσιαστικά, επιβοηθητικής φύσεως και μπορεί να ασκηθεί μόνον όταν ελλείπουν οι προϋποθέσεις της αγωγής από τη σύμβαση ή την αδικοπραξία, εκτός αν θεμελιώνεται σε πραγματικά περιστατικά διαφορετικά ή πρόσθετα από εκείνα στα οποία στηρίζεται η αγωγή από τη σύμβαση ή την αδικοπραξία. Δεν συγχωρείται, δηλαδή, ούτε επικουρικώς (δικονομικά) ασκούμενη, εφόσον στηρίζεται στα ίδια πραγματικά περιστατικά επί των οποίων ερείδεται και η αγωγή από τη σύμβαση ή την αδικοπραξία. Έτσι, εάν στηρίζεται στα ίδια πραγματικά περιστατικά επί των οποίων θεμελιώνεται η αγωγή από σύμβαση ή αδικοπραξία, η αγωγή του αδικαιολογήτου πλουτισμού είναι νομικά αβάσιμη, αφού, δοθέντος ότι υπάρχει σύμβαση ή αδικοπραξία, ο ενάγων δύναται να ασκήσει τις αξιώσεις του από αυτές και δεν μπορεί να προσφύγει στην επικουρική αγωγή του αδικαιολογήτου πλουτισμού (βλ. ΑΠ 1443/2008 ΕλλΔνη 2010.452, ΑΠ 16/2008 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 104/2003 ΕλλΔνη 2003.983, ΑΠ 222/2003 ΕλλΔνη 2004.475, ΑΠ 102/1998 ΝοΒ 47.589, ΑΠ 1322/1996 ΕλλΔνη 1997.1045, ΑΠ 531/1994 ΕλλΔνη 37.81, ΕφΠειρ 90/2014 ΝΟΜΟΣ, ΕφΑθ 422/2010 ΕλλΔνη 2012.235, ΕφΑθ 388/2009 ΕλλΔνη 2011.566, ΕφΠειρ 613/2009 ΔΕΕ 2009.224, ΕφΛαρ 284/2004 ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ 2005.30 και ΝΟΜΟΣ, ΠΠρΑθ 2102/2011 ΝΟΜΟΣ, ΜΠρΡόδ 36/2006 ΝΟΜΟΣ, ΜΠρΡόδ 38/2006 ΝΟΜΟΣ, ΜΠρΡόδ 41/2003 ΝΟΜΟΣ, ΕιρΑθ 3280/2014 ΝΟΜΟΣ). 

Ανδρέας Ματσακάς

Δικηγόρος παρ’ Εφέταις

LL.M. Ποινικών Επιστημών

Advanced LL.M. Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

E-mail: info@efotopoulou.gr