Ο καταρχήν μη εκτελεστός χαρακτήρας των βεβαιωτικών διοικητικών πράξεων
Βασική προϋπόθεση του παραδεκτού της αίτησης ακύρωσης ή της προσφυγής κατά πράξεων της διοίκησης αποτελεί ο εκτελεστός χαρακτήρας της προσβαλλόμενης πράξης (Αν. Τάχου Ερμηνεία Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, σελ.637).
Αυτό σημαίνει ότι η ρύθμιση που θεσπίζεται με αυτή είναι υποχρεωτική, εκτός αν ρητά προκύπτει ότι είναι δυνητική. Δεν έχουν δηλαδή εκτελεστό χαρακτήρα, και άρα προσβάλλονται απαράδεκτα, οι ανακοινώσεις, οι γνώμες, τα πρακτικά ορκωμοσίας, εγκύκλιοι των ΟΤΑ κλπ.
Περαιτέρω κατά πάγια νομολογία, δεν έχουν εκτελεστό χαρακτήρα οι βεβαιωτικές πράξεις των διοικητικών οργάνων, ήτοι οι διοικητικές πράξεις οι οποίες εκδίδονται χωρίς νέα ουσιαστική έρευνα και αποτελούν επιβεβαίωση της αρχικής πράξεως της Διοικήσεως (βλ. ΣτΕ 1390/2012, 3201/2009, 575/2008, 4596/2006, 1117/2005, 3762/2003, 296/2001, 3217/2000, 1968/2000 κλπ. και δηλώνουν εμμονή της Διοικήσεως σε προγενέστερη ρύθμιση (βλ. ΣτΕ 1718/1977, 340/83, 2619/1986, 2771/2011). Όπου η διοίκηση επιβεβαιώνει απλώς προηγούμενη ρύθμιση δεν πρόκειται για νέα πράξη, έστω και αν εκδόθηκε από προϊστάμενη αρχή της εκδούσας, κατόπιν άσκησης κοινής ιεραρχικής προσφυγής (βλ. Δαγτόγλου Π., Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο, αρ. 522).
Οι βεβαιωτικές πράξεις εκδίδονται συνήθως ύστερα από νέα αίτηση του διοικούμενου για το ίδιο θέμα ή άσκηση αίτησης θεραπείας ή ιεραρχικής προσφυγής (βλ. Επ. Σπηλιωτόπουλου, «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», σελ. 125). Η προσβολή με ειδική διοικητική προσφυγή του άρθρου 227 ν.3852/2010 των ως άνω μη εκτελεστών διοικητικών πράξεων είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη. Βεβαιωτικές θεωρούνται και οι ρητές ή σιωπηρές επαναλήψεις αρνητικών ρητών πράξεων, καθώς και η σιωπηρή άρνηση ύστερα από προγενέστερη σιωπηρή άρνηση. Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 45 παρ. 4 του Π.Δ. 18/1989 αίτηση ακύρωσης, η οποία πλήττει απαραδέκτως τη σιωπηρή απόρριψη αιτήματος από τη διοίκηση (λόγω προσβολής της επιβεβαιωτικής πράξης και όχι της αρχικής εκτελεστής), δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως στρεφόμενη κατά της τυχόν ρητής απόρριψης του αιτήματος που εκδίδεται μετά την αίτηση ακύρωσης και η οποία είναι δυνατόν να προσβληθεί αυτοτελώς (βλ. ΔιοικΕφΑθ 87/2014, αδημοσίευτη, η οποία παραπέμπει σε ΣτΕ 1390/2012, 3166/2011, 3576/2005, 2477/2003 και 3715/1999). Αν όμως έχει ασκηθεί παραδεκτώς η αίτηση ακυρώσεως κατά της σιωπηρής αρνήσεως, λογίζεται ότι συμπροσβάλλεται και η τυχόν μεταγενέστερη ρητή αρνητική πράξη της διοικήσεως.
Αντιθέτως, πρόκειται για μία πράξη που μπορεί να προσβληθεί αυτοτελώς, όταν η διοίκηση επιβεβαιώνει μεν την παλιά πράξη, αλλά μετά από νέα ουσιαστική έρευνα της υποθέσεως και όχι νομική μόνο επανεξέταση της ίδιας κατάστασης, ή μετά από ακρόαση του ενδιαφερομένου, στην οποία αυτός δεν είχε κληθεί πριν την έκδοση της επιβεβαιωτικής πράξεως (βλ. την ΣτΕ 426/2000: στην οποία κρίθηκε ότι παραδεκτά προσβάλλεται με αίτηση ακυρώσεως πράξη που εκδόθηκε μετά από δεύτερη αίτηση θεραπείας εφόσον περιέχει νέα αιτιολογία και εξεδόθη μετά από νέα ουσιαστική έρευνα της υποθέσεως, ΣτΕ 376/2001: μη εκτελεστή η βεβαιωτική απόφαση του ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α. περί απορρίψεως της αιτήσεως επανεξετάσεως που εκδόθηκε χωρίς νέα ουσιαστική έρευνα της υποθέσεως, αφού με την αίτηση αυτή ο αιτών δεν έθεσε υπόψη του διοικητικού οργάνου νέα πραγματικά στοιχεία και ΣτΕ 1611/2002: απόφαση αίτησης επανεξέτασης στερείται εκτελεστού χαρακτήρα αφού δεν προέβη σε νέα έρευνα της υποθέσεως, χωρίς να επηρεάζει το γεγονός ότι εξεδόθη νέα γνωμοδότηση του νομικού συμβούλου του Ταμείου επ’ ευκαιρία της υποβολής της νέας αιτήσεως της ασφαλισμένης, σε Δαγτόγλου Π., Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο, αρ. 522).
Θεώνη Κάδρα, Δικηγόρος
e-mail: info@efotopoulou.gr