Ορισμένο αγωγής διόρθωσης ανακριβούς πρώτης εγγραφής στο κτηματολογικό φύλλο, με επικαλούμενη αιτία κτήσης κυριότητας από τον ενάγοντα -πραγματικό δικαιούχο, την έκτακτη χρησικτησία

Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 216 παρ. 1 περ. α` και β` του ΚΠολΔ, 974, 1045 και 1046 του ΑΚ 1, 3, 4 παρ. 1, 6 παρ. 1-2, 10 και 11 του ν.2664/1998, που ρυθμίζει τη λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου, προκύπτει ότι για το ορισμένο αγωγής διόρθωσης ανακριβούς πρώτης εγγραφής στο κτηματολογικό φύλλο, αναφορικά με τον δικαιούχο κυριότητας γεωτεμαχίου, με επικαλούμενη αιτία κτήσης από τον ενάγοντα -πραγματικό δικαιούχο κυριότητας την έκτακτη χρησικτησία, η οποία (αγωγή) είναι πρωτίστως αναγνωριστική κυριότητας με παρεπόμενο το διαπλαστικό αίτημα περί διόρθωσης των κτηματολογικών εγγραφών, απαιτείται να αναφέρονται στο αγωγικό δικόγραφο:

Α) Ότι ο πραγματικός δικαιούχος απέκτησε την κυριότητα του επιδίκου ακινήτου με πρωτότυπο τρόπο και δη με έκτακτη χρησικτησία κατά το χρονικό διάστημα πριν την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου σε μία περιοχή και είχε ταύτη (κυριότητα) στο συγκεκριμένο χρονικό σημείο (έναρξη λειτουργίας του Ε.Κ.), καθόσον κρίσιμος χρόνος για την ύπαρξη εμπράγματου δικαιώματος, που προσβάλλεται με τις ανακριβείς πρώτες εγγραφές, είναι αυτός της έναρξης του Εθνικού Κτηματολογίου σε μία περιοχή, όπως καθορίσθηκε με σχετική απόφαση του ΟΚΧΕ (για τις παλιές κτηματογραφήσεις) και μετέπειτα με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ήδη με το ν.4512/2018 για τις νέες κτηματογραφήσεις με απόφαση του ΔΣ του ΝΠΔΔ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ») και όχι αυτός της έγερσης της αγωγής του άρθρου 6 παρ.2 του ν.2664/1998 (βλ. ΑΠ 1342/2015, ΑΠ 721/2015, ΕφΑΘ 2991/2017, ΕφΑΘ 600/2016, ΕφΑΘ 618/2015, όλες δημ. στη ΝΟΜΟΣ). Διότι, η διάταξη του άρθρου 37 παρ. 2 του ν.4315/24-12-2014, με την οποία προστέθηκε στην παρ. 3 του άρθρου 6 του ν.2664/1998 η περίπτωση στ`, σύμφωνα με την οποία «Όταν ο τίτλος κτήσης του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και για το οποίο ζητείται η διόρθωση είναι χρησικτησία, η συμπλήρωση της νομής υπολογίζεται κατά το χρόνο άσκησης της αγωγής[…]» , χωρίς ουδεμία μνεία στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, ελέγχεται ως αντισυνταγματική, ένεκα της αντίθεσής της με την αρχή της ισότητας (άρθρο 4 παρ. 1 και 2 του Σ) και της προστασίας της ιδιοκτησίας (άρθρο 17 παρ. 1 του Σ), καθόσον προσδίδει περισσότερα δικαιώματα σε αυτόν, που ουδέν δικαίωμα είχε κατά την κτηματογράφηση και γι’ αυτό δεν το δήλωσε έναντι αυτού που είχε δικαίωμα και προέβη σε υποβολή δήλωσης και επιπλέον ανατρέπει την έννοια των «πρώτων εγγραφών» (βλ. ΕφΔυτΜακ 96/2019 αδημ., Δ. Παπαστερίου Κτηματολογικό Δίκαιο Β` εκδ. 2019 σελ. 865 σε υποσημείωση 318, Κων. Πλιάτσιακας Η διόρθωση ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής εκδ. 2019 σελ.137- 140 και Κων. Εμμανουηλίδου σε συλλ. έργο “ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ισχύον Δίκαιο, στρεβλώσεις και θετέον δίκαιο εκδ. 2018 σελ. 498 επ) [υπάρχει ωστόσο και αντίθετη άποψη σύμφωνα με την οποία κρίσιμος χρόνος είναι ο χρόνος άσκησης της αγωγής – 1549/2022 ΑΠ – δημοσιευμένη σε ΤΝΠ].

Για την επίκληση της κυριότητας κτηθείσας με έκτακτη χρησικτησία αρκεί λοιπόν να αναφέρεται στο αγωγικό δικόγραφο ότι ο ενάγων επί εικοσαετία και μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου στην περιοχή, όπου κείται το επίδικο ακίνητο (ή -σύμφωνα με την άλλη άποψη- μέχρι την άσκηση της αγωγής), συνεχώς ασκεί τη φυσική εξουσίαση επί του γεωτεμαχίου με διάνοια κυρίου (νομή), δηλ. να αναφέρει εμφανείς υλικές πράξεις επί του γεωτεμαχίου, που είναι δηλωτικές της βούλησης του να εξουσιάζει τούτο και οι οποίες ποικίλουν ανάλογα με τον κατά τη βούλησή του προορισμό του γεωτεμαχίου, δηλ. εποπτεία, επίβλεψη, επίσκεψη, καλλιέργεια, οριοθέτηση, καθαρισμός, παραχώρηση σε τρίτον με ή χωρίς αντάλλαγμα, κ.α., χωρίς παράλληλα να απαιτείται και ο ημερολογιακός προσδιορισμός των επιμέρους πράξεων, μέσα στον χρόνο της χρησικτησίας (βλ. ΑΠ 911/2019, ΑΠ 336/2019, ΑΠ 92/2013, όλες δημ. στην επίσημη ιστοσελίδα του ΑΠ).

Β) Περιγραφή του επιδίκου γεωτεμαχίου και δη αναφορά του ΚΑΕΚ (Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου) (βλ. ΕφΑΘ 2375/2016 δημ. στη ΝΟΜΟΣ).

Γ) Την ανακριβή εγγραφή που περιέχεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο του επιδίκου γεωτεμαχίου (βλ.ΕφΔυτΜακ35/2020 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ Κωνστ. Εμμανουηλίδου Η δίκη της χρησικτησίας Δικονομικό πλαίσιο και διαδικαστικά ζητήματα σε συλλογικό έργο Χρησικτησία και Εθνικό Κτηματολόγιο εκδ. 2017 σελ. 279 επ.)[1].

Αγγελική Λιγοψυχάκη, δικηγόρος

email: info@efotopoulou.gr

[1] Βλ. την υπ’ αριθμόν 348/2022 απόφαση του Εφετείου Πατρών και την υπ’ αριθμόν 35/2020 απόφαση του Εφετείου Δυτικής Μακεδονίας, δημοσιευμένες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ