Ποιος είναι εναγόμενος σε αγωγή ακύρωσης δικαιοπραξίας
Από τις διατάξεις των άρθρων 154 και 155 ΑΚ, συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι η ακύρωση δικαιοπραξίας επέρχεται με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, η οποία ισχύει αναδρομικά και αναπτύσσει συνέπειες erga omnes. Μέχρι τότε η ακυρώσιμη δικαιοπραξία αναπτύσσει πλήρη νομική ενέργεια και μόνο μετά την απαγγελλόμενη με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ακύρωσή της εξομοιώνεται με την εξαρχής άκυρη λογιζόμενη ως μη γενόμενη (Θανασά σε Λεοντή (επιμ.) ΔΕΑΚ, 2020, τ. 1, άρθρα 154-155, αρ. 1).
Ενάγων κατά τη διάταξη του άρθρου 154 εδ. β’ ΑΚ, μπορεί να είναι μόνον αυτός που πλανήθηκε, απατήθηκε ή απειλήθηκε και οι κληρονόμοι τους, ενώ, σχετικά με τα πρόσωπα εναντίον των οποίων ζητείται η ακύρωση, η ΑΚ 155 διακρίνει ανάμεσα σε συμβάσεις και μονομερείς δικαιοπραξίες και έτσι, όταν η ακυρώσιμη δικαιοπραξία είναι σύμβαση, εναγόμενος είναι ο αντισυμβαλλόμενος του πλανηθέντος, απατηθέντος ή απειληθέντος και οι καθολικοί του διάδοχοι και όχι οι ειδικοί διάδοχοι, ενώ όταν η ακυρώσιμη δικαιοπραξία είναι μονομερής απευθυντέα, εναγόμενος είναι ο λήπτης της δήλωσης και, σε περίπτωση που είναι μη απευθυντέα, εναγόμενος είναι αυτός που αντλεί άμεσα έννομο συμφέρον από τη δικαιοπραξία (ΑΠ 745/2020, ΕφΠατρ 31/2023, ΕφΠατρ 2/2022, ΕφΛαρ 234/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)[1].
Αγγελική Λιγοψυχάκη, δικηγόρος
[1] ΠΠΑθ 226/2025, αδημοσίευτη (απόφαση από υπόθεση του γραφείου μας)