Σύμβαση διαχείρισης εταιρείας (σύμβαση management) και διάκρισή της από τη σύμβαση μίσθωσης προσοδοφόρου αντικειμένου
Η σύμβαση management, η οποία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις χώρες του αγγλοσαξονικού δικαίου και επεκτάθηκε εν συνεχεία στην Ευρώπη, είναι η σύμβαση με την οποία μία επιχείρηση (manager, δότης του management) αναλαμβάνει, έναντι ανταλλάγματος, να διοικήσει την επιχείρηση του άλλου συμβαλλομένου (λήπτης του management αναθέτουσα επιχείρηση) επ` ονόματι, για λογαριασμό και με κίνδυνο του τελευταίου. Με τη σύμβαση αυτήν ο λήπτης του management αναθέτει τη διοίκηση της επιχείρησης του σ έναν εγνωσμένης φήμης και με ειδικές γνώσεις manager, με σκοπό να αυξήσει την αποδοτικότητα της επιχείρησης του μέσω των γνώσεων, της πείρας, της επιχειρηματικής τεχνογνωσίας και της επιχειρησιακής φήμης εκείνου. Η υποχρέωση που αναλαμβάνει ο manager συνίσταται στην ενέργεια πράξεων διοίκησης και διαχείρισης της αναθέτουσας επιχείρησης (λήπτη του management), οι οποίες τείνουν στην πραγμάτωση του εμπορικού σκοπού της. Η συμβατική αυτή ανάθεση της διοίκησης της επιχείρησης σε manager μπορεί να συμφωνηθεί για ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα και γίνεται έναντι αμοιβής. Η αμοιβή αυτή μπορεί να συνίσταται στην καταβολή ενός συγκεκριμένου κατ` αποκοπή ποσού, ή να είναι ποσοστιαία και να εξαρτάται από τα καθαρά έσοδα της επιχείρησης. Ξεχωριστή πρόβλεψη μπορεί να υπάρχει για τις δαπάνες της διαχειρίστριας κατά τη διεξαγωγή της εταιρικής διοίκησης (Στ. Γεωργιάδης, Η σύμβαση διοίκησης και διαχείρισης επιχείρησης [management]).
Περαιτέρω, μίσθωση προσοδοφόρου αντικειμένου είναι η σύμβαση, με την οποία ο ένας συμβαλλόμενος (εκμισθωτής) αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραχωρήσει στον άλλο (μισθωτή), έναντι ανταλλάγματος (μίσθωμα), τη χρήση και την κάρπωση κατά τους κανόνες της τακτικής εκμετάλλευσης πράγματος ή δικαιώματος (άρθρο 638 ΑΚ). Τέτοια μίσθωση είναι π.χ. η μίσθωση αρτοποιείου, ξενοδοχείου με τον εξοπλισμό του (ΑΠ 1281/1979 ΝοΒ 29.727), φαρμακείου, βοσκότοπου (ΕφΠατρ 1021/1990 ΑρχΝ 7.483, Απ. Γεωργιάδης, Ενοχικό δίκαιο, Ειδικό μέρος, τόμος Ι, σελ. 488). Η μίσθωση προσοδοφόρου ακινήτου είναι εμπορική μίσθωση, εφόσον το ακίνητο αυτό χρησιμοποιείται για την άσκηση εμπορικών πράξεων και οι συμβαλλόμενοι αποβλέπουν στη χρήση και κάρπωση του (ΑΠ 1050/1995 ΕλλΔνη 37.1588, Χ. Παπαδάκης, Σύστημα εμπορικών μισθώσεων, τόμος πρώτος, έκδοση δεύτερη, σελ. 76, όπου παραπομπές και με την αντίθετη άποψη, με την αιτιολογία ότι ο νόμος προστατεύει μόνον την απλή χρήση και όχι την κάρπωση). Αντικείμενο μίσθωσης προσοδοφόρου πράγματος μπορεί να αποτελέσει και μία επιχείρηση.
Η σύμβαση μίσθωσης της επιχείρησης και η σύμβαση διαχείρισης έχουν ως κοινό τους σημείο ότι η διοίκηση της επιχείρησης ασκείται από πρόσωπο τρίτο προς τον φορέα. Η διαφορά τους όμως έγκειται στο εξής: Στη μίσθωση προσοδοφόρου πράγματος (εδώ επιχείρησης) ο μισθωτής ενεργεί ως επιχειρηματίας, έχει δηλαδή τη χρήση και κάρπωση του «μισθίου» και φέρει συνεπώς τον επιχειρηματικό κίνδυνο, ο δε εκμισθωτής αποξενώνεται πλήρως – κατά τη διάρκεια της μίσθωσης – από την επιχείρηση ως οργανωτική ομάδα. Αντίθετα, στη σύμβαση διαχείρισης, ο διαχειριστής παρέχει «υπηρεσίες διοίκησης» στον επιχειρηματία, που συνεχίζει να φέρει τον επιχειρηματικό κίνδυνο (Λ. Ι. Αθανασίου, Η σύμβαση διαχείρισης εταιρίας, ΕλλΔνη 2004.980).
Μαρία Τζαβέλα
Δικηγόρος, LL.M.
E-mail: info@efotopoulou.gr