Τι ορίζει το 1826 ΑΚ σε περίπτωση αποκλήρωσης, παραίτησης από τη νόμιμη μοίρα ή έκπτωσης λόγω αναξιότητας του μεριδούχου
Κατά το άρθρο 1826 ΑΚ Αν κάποιος μεριδούχος ολικά ή μερικά αποκληρώθηκε νόμιμα, ή παραιτήθηκε από το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας, ή λόγω αναξιότητας εξέπεσε, το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας ασκούν οι μεριδούχοι που έρχονται στη θέση του κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου διαδοχής. Από το κείμενο της προπαρατιθέμενης διατάξεως σαφώς συνάγεται, ότι σε περίπτωση νόμιμης αποκλήρωσης, εν όλω ή εν μέρει, κάποιου μεριδούχου ή παραιτήσεώς του από το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας, ή εκπτώσεώς του, λόγω αναξιότητας, το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας ασκούν οι μεριδούχοι που έρχονται στη θέση του, κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου διαδοχής. Δηλαδή στη θέση του αποκληρωθέντος ή παραιτηθέντος, ή του εκπεσόντος λόγω αναξιότητας, υπεισέρχεται, αν υπάρχει, ο μεριδούχος του, ήτοι ο απώτερος κατ’ αυτού, επόμενης τάξης (λ.χ. γονέας), κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου διαδοχής, και συνεπώς η μερίδα του εκπεσόντος δεν προσαυξάνει τις μερίδες των συμμεριδούχων του αποκληρωθέντος, παραιτηθέντος ή εκπεσόντος. Και τούτο διότι η διάταξη επιβάλλει την διαδοχή βαθμών ή τάξεων και αποκλείει την προσαύξηση των συμμεριδούχων του αποκληρωθέντος, παραιτηθέντος ή εκπεσόντος. Τούτο ενισχύεται και από το άρθρο 1830 Α.Κ. το οποίο ορίζει ότι για τον προσδιορισμό της εξ αδιαθέτου μερίδας με βάση την οποία οφείλεται η νόμιμη μοίρα, συναριθμούνται όσοι έχουν αποκληρωθεί με τη διαθήκη, όσοι έχουν αποποιηθεί την κληρονομία και όσοι έχουν κηρυχθεί ανάξιοι να κληρονομήσουν. Η επιβαλλόμενη δε από τη διάταξη αυτή συναρίθμηση των αποκληρωθέντων, των αποποιηθέντων και των κηρυχθέντων αναξίων να κληρονομήσουν, για τον προσδιορισμό της εξ αδιαθέτου μερίδας αποκλείει την προσαύξηση. Και ναι μεν στον παράτιτλο του εν λόγω άρθρου 1826 αναφέρεται όχι μόνο ο όρος “διαδοχή”, στη νόμιμη μοίρα, που συμφωνεί με το κείμενο του άρθρου, αλλά και ο όρος προσαύξηση στη νόμιμη μοίρα, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το ως άνω κείμενο της διατάξεως του άρθρου 1826 ΑΚ. Όμως, σε κάθε περίπτωση αντιθέσεως του παράτιτλου οιουδήποτε άρθρου οιουδήποτε νόμου, προς το κείμενο αυτού, υπερισχύει το κείμενο. Τα παράτιτλα εκάστου άρθρου μπορούν να χρησιμεύσουν μόνο σε διασάφηση και ερμηνεία του κυρίου κειμένου, όχι δε να υπερισχύσουν αυτού (AΠ 108/2000 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Λαμπρινή Σταμέλου, δικηγόρος
email: info@efotopoulou.gr