Αναγνώριση δικηγορικής άσκησης και προσμέτρησή της στη συντάξιμη υπηρεσία του δικαστικού λειτουργού
Ο Κώδικας Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (Π.Δ. 166/2077) ορίζει, στην παρ. 2 του άρθρου 12, ότι “Λογίζεται σαν συντάξιμος και προσμετράται στη λοιπή συντάξιμη υπηρεσία και ο χρόνος των παρακάτω προϋπηρεσιών των δημόσιων υπαλλήλων,
α) … γ) Κάθε προϋπηρεσία στο εσωτερικό ή εξωτερικό, αν και για όσο χρονικό διάστημα αυτή απαιτείται σαν προσόν για την πρόσληψη υπαλλήλου στη δημόσια υπηρεσία, εφόσον ο υπάλληλος αποχωρεί τελικά από τη θέση αυτή. … Ως προϋπηρεσία για την εφαρμογή της περίπτωσης αυτής νοείται και η δικηγορική, η ιατρική κ.λπ., καθώς και ο χρόνος για την απόκτηση της ειδικότητας που απαιτείται ως προσόν για την πρόσληψη του υπαλλήλου, σε καμιά όμως περίπτωση και ο χρόνος μαθητείας ή πρακτικής άσκησης ή εμπειρίας που τυχόν απαιτήθηκε για την απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος…”.
Κατά τις ανωτέρω διατάξεις, λογίζεται συντάξιμη και προσμετράται στη λοιπή συντάξιμη υπηρεσία του υπαλλήλου κάθε προϋπηρεσία του και για όσο χρονικό διάστημα αυτή αποτέλεσε προσόν διορισμού στη δημόσια θέση, από την οποία αυτός τελικά συνταξιοδοτείται. Στην έννοια της ως άνω προσμετρητέας συντάξιμης προϋπηρεσίας περιλαμβάνεται και η δικηγορική, ιατρική κ.λπ. προϋπηρεσία, όταν συγκεκριμένος χρόνος αυτής απαιτήθηκε ρητά, από τις σχετικές με την πρόσληψη του υπαλλήλου διατάξεις, ως προσόν διορισμού. Επίσης αποτελεί συντάξιμη προϋπηρεσία και ο χρόνος της πρακτικής άσκησης ή μαθητείας ή εμπειρίας για την απόκτηση της άδειας άσκησης του επαγγέλματος, όταν συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας πρακτική άσκηση, μαθητεία ή εμπειρία αποτέλεσε, κατά ρητή νομοθετική πρόβλεψη, ειδικό και ανεξάρτητο προσόν κατά τη διαδικασία διορισμού του υπαλλήλου. Ο αποκλεισμός δηλαδή από τις ανωτέρω διατάξεις του υπολογισμού του χρόνου της πρακτικής άσκησης ή μαθητείας ή εμπειρίας ως συντάξιμης προϋπηρεσίας αναφέρεται στις περιπτώσεις στις οποίες ως προσόν διορισμού απαιτήθηκε δικηγορική, ιατρική ή άλλη επαγγελματική προϋπηρεσία ή η κτήση μόνο από τους υποψήφιους της άδειας άσκησης του αντίστοιχου επαγγέλματος. Κατά συνέπεια, ο χρόνος της πρακτικής άσκησης για την απόκτηση της άδειας άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος αποτελεί συντάξιμη προϋπηρεσία όταν προσόν κατά τη διαδικασία διορισμού του υπαλλήλου στη δημόσια θέση αποτέλεσε η ιδιότητα του ασκουμένου δικηγόρου για ορισμένο χρονικό διάστημα και όχι και όταν ως προσόν απαιτήθηκε δικηγορική προϋπηρεσία ή η ιδιότητα απλώς του δικηγόρου. Εξάλλου, για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων ως προσόν διορισμού νοείται κάθε προϋπηρεσία που από τη συγκεκριμένη διαδικασία πρόσληψης του υπαλλήλου προβλεπόταν ως τυπικό προσόν διορισμού για τη δημόσια θέση, έστω και αν ο υπάλληλος, παρόλο που την κατείχε, διορίστηκε τελικά κάνοντας χρήση ανώτερου και επιπρόσθετου προσόντος. Ειδικότερα, εάν, από τη διαδικασία πρόσληψης του υπαλλήλου, ως αυτοτελές προσόν διορισμού απαιτήθηκε, διαζευκτικά με την ιδιότητα του δικηγόρου, συγκεκριμένης διάρκειας πρακτική άσκηση, ο χρόνος της πρακτικής άσκησης λογίζεται συντάξιμος γι’ αυτόν και προσμετράται στη λοιπή υπηρεσία του, ανεξάρτητα από το αν ο ίδιος συμμετείχε στη διαδικασία με την ιδιότητα του δικηγόρου και επομένως ο χρόνος της πρακτικής άσκησης δεν αποτέλεσε πράγματι το αποκλειστικό προσόν για τον επίμαχο διορισμό του. Τα ανωτέρω
γίνονται δεκτά διότι σε αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή ο χρόνος της πρακτικής άσκησης θεωρούνταν συντάξιμος μόνο για όσους υπαλλήλους προσλήφθηκαν πράγματι με τυπικό προσόν την άσκηση αυτή, θα είχε ως συνέπεια να τίθενται αδικαιολόγητα σε δυσμενέστερη, από συνταξιοδοτική άποψη θέση, όσοι κατά την ίδια διαδικασία πρόσληψης συμμετείχαν με την ιδιότητα του δικηγόρου, με επιπρόσθετα και αυξημένα δηλαδή τυπικά προσόντα σε σχέση με τους συνυποψήφιους τους και οι οποίοι παρόλα αυτά δεν θα μπορούσαν να προσμετρήσουν ως συντάξιμο το χρόνο της άσκησης τους (Ε.Σ. Ολ. 688/2004, contra Ε.Σ. Ολ. 800/2004, II Τμ. 1586/2001, 1465, 1431/1999).
Αυτό κρίθηκε από την υπ’ αριθμ. 1897/2009 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΔΚΑ 2009.729), δηλαδή κρίθηκε ότι ο χρόνος της ετήσιας πρακτικής άσκησης δικηγορίας της αναιρεσείουσας που αποτέλεσε κατά την διαδικασία διορισμού της ως δικαστικής λειτουργού αυτοτελές και ανεξάρτητο τυπικό προσόν πρέπει να προσμετρηθεί στην συνολική συντάξιμη υπηρεσία της και να προσαυξηθεί αναλόγως η σύνταξή της.
Μαρία Τζαβέλα
Δικηγόρος, LL.M.
E-mail: info@efotopoulou.gr