Δεδικασμένο από διαταγή πληρωμής
Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 631, 632 § 1 και 633 του ΚΠολΔ συνάγονται τα εξής:
ο οφειλέτης, κατά του οποίου στρέφεται η διαταγή πληρωμής, προκειμένου να αποφύγει τις συνέπειες της λειτουργίας της ως εκτελεστού τίτλου, έχει δικαίωμα να ασκήσει κατ’ αυτής ανακοπή, μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την επίδοση της. Εάν η ανακοπή έχει ασκηθεί νομίμως και εμπροθέσμως και αν ένας από τους λόγους αυτής κριθεί νόμιμος και βάσιμος, το δικαστήριο ακυρώνει τη διαταγή πληρωμής. Διαφορετικά, απορρίπτει την ανακοπή και επικυρώνει τη διαταγή πληρωμής. Αν ο οφειλέτης παραλείψει την άσκηση ανακοπής ή αν δεν προβεί σ’ αυτήν εμπροθέσμως, ο δανειστής, υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί η διαταγή πληρωμής, έχει τη δυνατότητα να επιδώσει για δεύτερη φορά τη διαταγή στον οφειλέτη, προκειμένου να επιτύχει τον εξοπλισμό της με δύναμη δεδικασμένου, σε περίπτωση όπου ο οφειλέτης θα παραλείψει και πάλι την άσκηση εμπρόθεσμης ανακοπής. Εάν γίνει δεύτερη επίδοση της διαταγής πληρωμής, ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να ασκήσει την ανακοπή μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία δέκα (10) εργασίμων ημερών από την επίδοση αυτήν. Προϋπόθεση για την άσκηση της εν λόγω ανακοπής είναι αφενός μεν η προηγούμενη δεύτερη επίδοση της διαταγής πληρωμής, που παρέχει στον οφειλέτη την εν λόγω ευχέρεια και θέτει σε κίνηση τη σχετική προθεσμία, αφετέρου δε η προηγούμενη αδυναμία του δανειστή να επιτύχει τον εξοπλισμό της με δύναμη δεδικασμένου, η οποία υφίσταται όταν, μετά την πρώτη επίδοση, η άσκηση της ανακοπής είτε δεν επακολούθησε είτε δεν έγινε εμπροθέσμως, είτε η εμπροθέσμως ασκηθείσα ανακοπή απορρίφθηκε ως απαράδεκτη για λόγους τυπικούς (βλ. ΑΠ 471/2009, ΑΠ 1278/2008, ΑΠ 1477/2004, ΑΠ 888/2003, ΑΠ 695/2003, ΕφΑΘ 1091/2011, ΕφΔωδ 226/2006, ΝΟΜΟΣ).
Κατά το άρθρο 324 του ΚΠολΔ δεδικασμένο υπάρχει μεταξύ των ίδιων προσώπων με την ίδια ιδιότητα μόνο για το δικαίωμα που κρίθηκε και εφόσον πρόκειται για το ίδιο αντικείμενο και την ίδια ιστορική και νομική αιτία. Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 631, 632 παρ. 1, 633 παρ. 2 και 904 παρ. 2 ΚΠολΔ προκύπτει ότι η διαταγή πληρωμής αποκτά ισχύ δεδικασμένου ως προς την επιδικασθείσα απαίτηση, αν επιδοθεί δύο φορές στον οφειλέτη, σύμφωνα με τα άρθρα 632 παρ. 1 εδ. α και 633 παρ. 2 εδ. α ΚΠολΔ και ο οφειλέτης δεν ασκήσει ανακοπή κατ’ αυτής ή αν η ασκηθείσα ανακοπή είναι εκπρόθεσμη ή αν απορριφθεί αυτή τελεσίδικα (ΑΠ 1538/2005, ΕλλΔνη 2006, 118). Τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου αυτού εξαρτώνται από το περιεχόμενο της αποφάσεως, διαγράφονται δε κατά βάση σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες των άρθρων 322, 324, 330, 33 ΚΠολΔ. Αν με την ανακοπή προβάλλεται ορισμένη αντίρρηση κατά της απαίτησης (λ.χ. ακυρότητα της δικαιοπραξίας για συγκεκριμένο λόγο), τότε κύριο μεν ζήτημα είναι η ύπαρξη του δικαιώματος ακυρώσεως της διαταγής, προδικαστικό δε η διάγνωση της ανυπαρξίας της απαίτησης ενόψει του προβαλλόμενου λόγου ακυρότητας. Αν ο προβαλλόμενος λόγος απορριφθεί ως αβάσιμος, τότε δημιουργείται δεδικασμένο για την ανυπαρξία του συγκεκριμένου λόγου ακυρώσεως της διαταγής (άρθρα 322 και 324 ΚΠολΔ), το οποίο εκτείνεται υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 331 ΚΠολΔ και στην προδικαστική κρίση για την ύπαρξη της απαιτήσεως, μόνον όμως ως προς τις κριθείσες νομικές και πραγματικές απόψεις (Ποδημάτα σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, υπό άρθρο 633, αριθμ. 7).
Μαρία Τζαβέλα
Δικηγόρος, LL.M.
E-mail: info@efotopoulou.gr