Εκχώρηση μισθωμάτων στο δημόσιο – Μια ιδιωτικής φύσεως διαφορά
Βασική υποχρέωση του εκμισθωτή, σύμφωνα με άρθρο 20 παρ.1 και το άρθρο 4 παρ. 7 του νόμου 2238/1994, είναι να δηλώσει τα μισθώματα των ακινήτων που εκμισθώνει, ανεξάρτητα εάν τα έχει εισπράξει ή όχι, καθώς το κρίσιμο είναι αν έχει δικαίωμα είσπραξής τους.
Επειδή όμως θα ήταν ανεπιεικές για τον εκμισθωτή να φορολογείται στο οικονομικό έτος που αντιστοιχούν αυτά τα μισθώματα για εισόδημα που δεν έχει εισπράξει, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα εκχώρησης του δικαιώματος είσπραξης αυτών των οφειλόμενων μισθωμάτων στο Δημόσιο.
Η «ιδιότυπη» αυτή εκχώρηση, ο τύπος της οποίας και ο τρόπος διενέργείας της ρυθμίζεται από την υπ’αριθμ. 1036819/642/Α0012/ΠΟΛ 1096/6.4.2001 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών έχει ως έννομη συνέπεια την περιέλευση του Δημοσίου στη θέση του εκχωρητή και συνακόλουθα την υποκατάστασή του στα δικαιώματα του τελευταίου, με αποτέλεσμα το οφειλόμενο ποσό των ανείσπρακτων μισθωμάτων να θεωρούνται πλέον δημόσιο έσοδο και ο μισθωτής να οφείλει πλέον στο Δημόσιο και όχι στον εκμισθωτή-αντισυμβαλλόμενό του. Βασική συνέπεια της εν λόγω εκχώρησης είναι ότι η διαδικασία είσπραξης των εκχωρηθέντων μισθωμάτων, που αποτελούν πλέον δημόσιο έσοδο, διέπεται από τον ν.356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), κατά τις διατάξεις του οποίου διενεργείται η είσπραξη «των εκ πάσης αιτίας» δημοσίων εσόδων.
Η βεβαίωση των εκχωρηθέντων εισοδημάτων στο όνομα του οφειλέτη γίνεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. (του εκχωρητή) και αποστέλεται με ατομικό ειδοποιητήριο στον οφειλέτη. Πώς μπορεί να προστατευθεί και να αμυνθεί ο οφειλέτης (πλέον του Δημοσίου) κατά της ταμειακής βεβαίωσης, που συνιστά διοικητική πράξη ;
Κατά το άρθρο 73 του Κ.Ε.Δ.Ε. ο οφειλέτης μπορεί να ασκήσει ανακοπή κατά της ταμειακής βεβαίωσης του δημοσίου εσόδου (και όχι κατά του ειδοποιητηρίου που έχει απλώς πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη) είτε πρίν είτε μετά την έναρξη της αναγκαστικής εκτέλεσης. Το εν λόγω ένδικο βοήθημα της ανακοπής όμως δεν θα διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 217 επ. ΚΔΔικ, αλλά από τις διατάξεις των άρθρων 583-585 του ΚΠολΔ. Οι διαφορές δηλαδή που ανακύπτουν κατά την είσπραξη των δημοσίων εσόδων δεν αποτελούν όλες διοικητικές διαφορές ουσίας, αλλά όταν πηγάζουν από έννομη σχέση ιδιωτικού δικαίου ανήκουν στην δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων, διότι η υπόθεση φέρει τα στοιχεία ιδιωτικής διαφοράς (βλ. ενδεικτικώς ΑΠ 1245/2010, 6691/2011 ΜΠρΘεσσαλ).
Θεώνη Κάδρα, Δικηγόρος