Επί εμφάνισης συμπτωμάτων νοσοκομειακής λοίμωξης απαιτείται αυξημένη εγρήγορση προκειμένου να διενεργηθούν εγκαίρως οι απαραίτητες διαγνωστικές ενέργειες ώστε να διαγνωστεί το ταχύτερο δυνατόν η αιτία της, και να αξιολογηθούν ορθά τα σχετικά ευρήματα, η δε αντιμετώπισή της πρέπει να περιλαμβάνει αποτελεσματικά αντιβιοτικά και δη συνδυαστικά χορηγούμενα προκειμένου να καλύπτεται το ευρύτερο δυνατό φάσμα των ως άνω παθογόνων παραγόντων. Επιδείνωση της υγείας ασθενούς λόγω ενδονοσοκομειακής λοίμωξης αυτού κατά τη νοσηλεία του. Ευθύνη του νοσοκομείου (ΔιοικΠρωτΑθ 3537/2020, δημ. ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)

Σύμφωνα με το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ, π.δ. 456/1984, Α΄ 164) ορίζεται ότι «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος (…)», στο δε άρθρο 106 αυτού ότι «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξεως ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξεως, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ. ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών (ΣτΕ 2091/2017, 347/2012 7μ κ.ά.). Εξάλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ., τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου του παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (ΣτΕ 76/2018, 2838/2017, 1055/2016 κ.ά). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημιώσεως είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξεως ή παραλείψεως ή υλικής ενέργειας ή παραλείψεως υλικής ενέργειας του δημόσιου οργάνου και της ζημίας που επήλθε (ΣτΕ 484/2018, 596/2017 κ.ά.). Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού να επιφέρει τη ζημία στη συγκεκριμένη περίπτωση (ΣτΕ 76/2018, 596/2017, 322/2009 7μ.). Ακόμη, κατά την έννοια των προεκτεθεισών διατάξεων των άρθρων 105-106 του ΕισΝΑΚ, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί, κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 932 του Α.Κ., να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, δηλαδή χρηματική ικανοποίηση ανάλογη με τις περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης. Ειδικότερα, με τη διάταξη αυτή παρέχεται στο δικαστήριο της ουσίας η εξουσία, αφού εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση και να καθορίσει το εύλογο ποσό αυτής, αν κρίνει ότι επήλθε ηθική βλάβη (ΣτΕ 15/2018 κ.ά.).

Περαιτέρω, στο άρθρο 929 του Α.Κ. (π.δ. 456/1984) ορίζεται ότι: «Σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας προσώπου η αποζημίωση περιλαμβάνει, εκτός από τα νοσήλια και τη ζημία που έχει ήδη επέλθει, οτιδήποτε ο παθών θα στερείται στο μέλλον ή θα ξοδεύει επιπλέον εξαιτίας της αύξησης των δαπανών του. …», στο δε άρθρο 930 του Α.Κ. ότι: «Η αποζημίωση των δύο προηγούμενων άρθρων που αναφέρεται στο μέλλον καταβάλλεται σε χρηματικές δόσεις κατά μήνα. Όταν υπάρχει σπουδαίος λόγος, η αποζημίωση μπορεί να επιδικαστεί σε κεφάλαιο εφάπαξ. …». Εξάλλου, στο άρθρο 931 του Α.Κ. ορίζεται ότι: «Η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης, αν επιδρά στο μέλλον του». Από τις διατάξεις αυτές, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 298-299 και 932 του Α.Κ. και 105-106 του Εισ.Ν.Α.Κ, συνάγεται ότι η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενείται στον παθόντα, ανεξάρτητα από το φύλο του, εκτός από την επίδραση που μπορεί να ασκήσει στις παροχές που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 929 και 932 του Α.Κ., είναι δυνατόν να θεμελιώσει και αυτοτελή αξίωση για αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο 931 του Α.Κ., αν επιδρά στο μέλλον του, δηλαδή στην επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική εξέλιξη του προσώπου (ΣτΕ 1636/2017). Δεν απαιτείται βεβαιότητα δυσμενούς επιρροής στο μέλλον του προσώπου, αλλά αρκεί και απλή δυνατότητα κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων. Η διατύπωση της διατάξεως του άρθρου 931 του Α.Κ. παρέχει βάση για τέτοια αξίωση, αν και εφόσον η αναπηρία ή η παραμόρφωση επιδρά στο μέλλον (οικονομικό, επαγγελματικό, κοινωνικό) του παθόντος, που δεν μπορεί να καλυφθεί εντελώς με τις παροχές από τις διατάξεις των άρθρων 929 και 932 του Α.Κ. Επομένως, για τη θεμελίωση της αυτοτελούς αυτής αξιώσεως απαιτείται να συντρέξουν περιστατικά πέρα από εκείνα που απαιτούνται για τη θεμελίωση αξιώσεων με βάση τα άρθρα 929 και 932 του Α.Κ., τα οποία συνθέτουν την έννοια της επιδράσεως της αναπηρίας ή της παραμορφώσεως στο μέλλον του παθόντος, δηλαδή να συντρέξουν ιδιάζοντα περιστατικά, εκτός και πέραν εκείνων που χρειάζονται για τη στοιχειοθέτηση αξιώσεων κατά τα άρθρα 929 και 932 του Α.Κ., περιστατικά από τα οποία θα πρέπει να προκύπτουν οι ιδιαίτεροι λόγοι, εξαιτίας των οποίων επέρχονται δυσμενείς συνέπειες στην οικονομική, επαγγελματική, κοινωνική πλευρά της μελλοντικής ζωής του. Ως εκ τούτου, κατά τη διάταξη του άρθρου 931 του Α.Κ., επιδικάζεται στον παθόντα την αναπηρία ή την παραμόρφωση ένα εύλογο χρηματικό ποσό χωρίς σύνδεση με συγκεκριμένη περιουσιακή ζημία, το ύψος δε του επιδικαζόμενου εύλογου χρηματικού ποσού καθορίζεται με βάση το είδος και τις συνέπειες της αναπηρίας ή παραμορφώσεως, την ηλικία του παθόντος, καθώς και με τη συνεκτίμηση του ποσοστού τυχόν συνυπαιτιότητας του τελευταίου στην πρόκληση της αναπηρίας ή της παραμορφώσεως, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση της κατά τη διάταξη του άρθρου 932 του Α.Κ. αξιώσεως για επιδίκαση χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης (Σ.τ.Ε. 1636/2017, 2775/2016, 4097/2015, 877/2013 7μ., Α.Π. 1438/2013, 1051/2011, 1287/2009, 18/2008 Ολομ.). Η αξίωση του άρθρου 931 του Α.Κ. είναι διαφορετική από α) την αξίωση του άρθρου 929 του Α.Κ. για διαφυγόντα εισοδήματα του παθόντος που, κατ’ ανάγκη, συνδέεται με συγκεκριμένη περιουσιακή ζημία λόγω ανικανότητας προς εργασία και β) την κατά το άρθρο 932 του Α.Κ. χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης οι αξιώσεις αυτές είναι δυνατόν να ασκηθούν είτε σωρευτικώς είτε μεμονωμένα, αφού είναι αυτοτελείς και η θεμελίωση καθεμιάς από αυτές δεν προϋποθέτει αναγκαία την ύπαρξη μιας από τις υπόλοιπες (Σ.τ.Ε. 1636/2017, 1541/2013, Α.Π. 1487/2014, 1438/2013, 1051/2011). Επομένως, για τον υπολογισμό της χρηματικής παροχής του άρθρου 931 του Α.Κ. δεν έχουν εφαρμογή τα ισχύοντα για την αξίωση του άρθρου 929 του Α.Κ. -όπου για τον καθορισμό αυτής προσδιορίζεται πρώτα το ύψος της θετικής και αποθετικής ζημίας αυτού που έπαθε βλάβη του σώματος ή της υγείας και το ποσό αυτής μειώνεται κατά το ποσοστό της τυχόν συνυπαιτιότητάς του- αφού η χρηματική παροχή του άρθρου 931 του Α.Κ. δεν αποτελεί αποζημίωση προς ανόρθωση συγκεκριμένης μελλοντικής περιουσιακής ζημίας, αλλά δίδεται για το γεγονός και μόνο της αναπηρίας ή παραμορφώσεως και καθορίζεται κατά την εύλογη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας με βάση τους αναφερόμενους ως άνω προσδιοριστικούς παράγοντες (Σ.τ.Ε. 1636/2017, 2775/2016, 2668/2015, Α.Π. 1058/2008).

Εξάλλου, ο α.ν. 1565/1939 «Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Α΄ 16), που διατηρήθηκε σε ισχύ με το άρθρο 47 του ΕισΝΑΚ, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, πριν από την κατάργησή του με τη διάταξη του άρθρου 341 του ν. 4512/2018 (Α’ 5), όριζε, στο άρθρο 13, ότι: «Ο ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρεπείας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα», στο δε άρθρο 24 ότι: «Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης, και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών». Από το προπαρατιθέμενο άρθρο 24 του Α.Ν. 1565/1939, σε συνδυασμό με τα άρθρα 330, 652 και 914 του Α.Κ. και 105 – 106 ΕισΝΑΚ συνάγεται ότι, εφ’ όσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις των ως άνω διατάξεων, δύναται να θεμελιωθεί ευθύνη νοσοκομείου ως νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση για την ζημία που υπέστη ασθενής από κάθε αμέλεια του ιατρικού προσωπικού αυτού, ακόμη και ελαφρά, αν το όργανο του νοσοκομείου, κατά την εκτέλεση των ιατρικών του καθηκόντων, παρέβη την υποχρέωσή του να ενεργήσει σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης, επιδεικνύοντας την δέουσα επιμέλεια, δηλαδή αυτή που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του (ΣτΕ 1253/2017, 1717/2016 κ.ά.).

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, ο ασθενής λίγες ημέρες μετά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο εμφάνισε νοσοκομειακή λοίμωξη (μικροβιαιμία από καθετήρα και λοίμωξη αναπνευστικού), το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξαν παραλείψεις στην χορήγηση της κατάλληλης εμπειρικής αντιμικροβιακής αγωγής για την αντιμετώπιση της νοσοκομειακής λοίμωξης. Επιπλέον ο μηριαίος φλεβοκαθετήρας θα έπρεπε να είχε αλλαχθεί νωρίτερα. Ο πραγματογνώμονας εκθέτει για το συγκεκριμένο ασθενή ότι ναι μεν και μόνο η νοσηλεία του εγκαυματία ασθενούς τον εκθέτει σε κίνδυνο λοίμωξης, ωστόσο θεωρεί ότι υπήρξαν παραλείψεις των ιατρών της Μονάδας Αυξημένης Φροντίδας …., που συνετέλεσαν στην πρόκληση της νοσοκομειακής λοίμωξης του αναπνευστικού του ανωτέρω παθόντος, που προκάλεσε βαριά υποξαιμία, ARDS (σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας των ενηλίκων) και σήψη, συνιστάμενες (οι παραλείψεις) στην καθυστερημένη αλλαγή του μηριαίου φλεβοκαθετήρα, καθώς επίσης υπήρξαν παραλείψεις στην αντιμετώπιση της νοσοκομειακής λοίμωξης με τη χορήγηση της κατάλληλης αντιμικροβιακής αγωγής. Ως προς το αίτιο που προκάλεσε την ανακοπή και συνακόλουθα την «φυτική» κατάσταση του ασθενούς διατηρεί επιφυλάξεις, καθώς, όπως εκθέτει, πολλά μπορεί να ήταν τα αίτια, χωρίς όμως να αποκλείει την παραπάνω λοίμωξη. Ωστόσο το ότι η εν λόγω πνευμονική λοίμωξη με την επακόλουθη αναπνευστική ανεπάρκεια προκάλεσε την ανακοπή, προκύπτει τόσο από την κατάθεση του μάρτυρα ….. και την από 5-3-2013 ιατροδικαστική γνωμοδότηση του ιατροδικαστή …., όσο και από την από 17-5-2018 πραγματογνωμοσύνη του ιατρού χειρούργου …., η οποία ταυτίζεται με την προαναφερόμενη πραγματογνωμοσύνη ως προς τις αναφερόμενες σ’ αυτή παραλείψεις των ιατρών της …… και σύμφωνα με την οποία «Αν δεν είχαν μεσολαβήσει τα ιατρικά σφάλματα (καθυστέρηση στην διάγνωση της νοσοκομειακής πνευμονίας με αποτέλεσμα καθυστέρηση στην έναρξη της ενδεδειγμένης/αποτελεσματικής αντιμικροβιακής αγωγής, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της αναπνευστικής λειτουργίας του ασθενούς και την εμφάνιση σηπτικής κατάστασης και αναπνευστικής ανεπάρκειας αλλά κυρίως στην εντελώς λάθος ενέργεια να μεταφερθεί ο ασθενής, όντας με ασταθείς ζωτικές λειτουργίες, για διενέργεια αξονικής τομογραφίας με αποτέλεσμα την αποδιοργάνωση της αναπνευστικής λειτουργίας αφού ευρίσκονταν σε χώρο ακατάλληλο για την σωστή αντιμετώπιση ασθενών σε βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια αποτέλεσμα της οποίας ήταν να υποστεί καρδιακή ανακοπή με επακόλουθο την μόνιμη εγκεφαλική του βλάβη), τότε με βάση του κανόνες της ιατρικής επιστήμης, πρακτικής και εμπειρίας και με την εφαρμογή των πρωτοκόλλων της ορθής διαγνωστικής και θεραπευτικής προσέγγισης, το δυσμενές αποτέλεσμα της μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης της υποξικής εγκεφαλοπάθειας θα είχε αποτραπεί πλήρως.» Επιπλέον ο τελευταίος αυτός πραγματογνώμονας χαρακτηρίζει τις παραπάνω παραλείψεις με βάση του κανόνες της ιατρικής επιστήμης, πρακτικής και εμπειρίας, ως ιδιαιτέρως βαριές. Συνεπώς η ανακοπή, η οποία οδήγησε στην κωματώδη κατάσταση στην οποία περιήλθε και βρίσκεται ακόμη ο παθών, ήταν απότοκος της ενδονοσοκομειακής λοίμωξης του αναπνευστικού που υπέστη αυτός, η οποία δεν προελήφθη, ούτε αντιμετωπίστηκε κατάλληλα εξαιτίας ιδιαίτερα σοβαρής αμέλειας των θεραπόντων ιατρών του στη … . Κατόπιν όλων αυτών οι εναγόμενοι δεν έχουν υπαιτιότητα για την κατάσταση «φυτού» στην οποία περιήλθε και βρίσκεται ακόμη ο παθών, εφόσον διεκόπη η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ του τραυματισμού του και της σημερινής κατάστασής του, από την ιδιαιτέρως βαριά αμέλεια των ιατρών της ….». Ενόψει των ανωτέρω, το ως άνω Εφετείο, αφού δέχθηκε την έφεση των εργοδοτών του παθόντος και εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση, δέχτηκε εν μέρει την αγωγή της και νυν ενάγουσας και υποχρέωσε τους εναγόμενους εργοδότες του υιού της να καταβάλλουν σε αυτή για λογαριασμό του τελευταίου, ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που αυτός υπέστη, το ποσό των 150.000 ευρώ (ήτοι ποσό κατά πολύ μειωμένο σε σχέση με το επιδικασθέν από την πρωτόδικη απόφαση). Επιπροσθέτως, με την 408/2017 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αγρινίου, εκδοθείσα κατόπιν έφεσης κατά της 47/10.01.14 καταδικαστικής απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αγρινίου, οι εργοδότες του παθόντος, από κοινού με τον συνάδελφό του ….. , κηρύχθηκαν ένοχοι εξ αμελείας πρόκλησης σωματικής κάκωσης σε αυτόν. Ειδικότερα κρίθηκε ότι: «Εκ των ανωτέρω σωματικών βλαβών του, τα εγκαύματα ολικής επιφάνειας σώματος 20% και συγκεκριμένα 2ου βαθμού προσώπου και σκελών άμφω και εγκαύματα 3ου βαθμού άκρας χειρός οφείλονται στην αμελή συγκλίνουσα συμπεριφορά των κατηγορουμένων… Αντίθετα δεν αποδείχθηκε ότι οι περαιτέρω σωματικές βλάβες, που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, της πνευμονίας και της οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας, που είχαν ως αποτέλεσμα να είναι σήμερα σε κατάσταση «φυτού» και «άγρυπνου κώματος» συνδέονται αιτιωδώς με την ανωτέρω αμελή συμπεριφορά των κατηγορουμένων και όχι σε άλλους παράγοντες, όπως η ενδονοσοκομειακή λοίμωξη.».

Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το προαναφερθέν αρχικό αλλά και το νομίμως κατατεθέν στις 14.10.2019 συμπληρωματικό υπόμνημα της ενάγουσας, η τελευταία, ενεργούσα ως δικαστική συμπαραστάτρια του υιού της, υποστηρίζει ότι η μη αναστρέψιμη «φυτική κατάσταση» άγρυπνου κώματος επί εδάφους ισχαιμικής εγκεφαλοπάθειας με υδροκεφαλία, στην οποία περιήλθε ο υιός της, οφείλεται σε σωρεία ιατρικών σφαλμάτων των οργάνων του εναγόμενου Νοσοκομείου, κατά την πρώτη περίοδο νοσηλείας του (12.1.10 έως 23.1.10) στη .. . Συγκεκριμένα, προβάλλει ότι, παρά το ότι ο υιός της εισήλθε στην ως άνω μονάδα αιμοδυναμικά σταθερός και χωρίς να έχει διαταραχθεί η λειτουργία των ζωτικών οργάνων του, κατά την νοσηλεία του σε αυτή εμφιλοχώρησαν παραλείψεις ή/και μη έγκαιρη εφαρμογή των ενδεδειγμένων ιατρικών ενεργειών, που είχαν ως αποτέλεσμα αρχικά να προσβληθεί με ενδονοσοκομειακό μικρόβιο, στη συνέχεια δε η μικροβιαιμία να εξελιχθεί σε σηψαιμία και δευτεροπαθή αυτής πνευμονία και εν τέλει σε σηπτική καταπληξία-σηπτικό σοκ, που του προκάλεσε καρδιακή ανακοπή, αναταχθείσα μεν, τέτοιας όμως διάρκειας, που κατέλειπε ανήκεστο νευρολογική βλάβη στον υιό της, επί εδάφους ισχαιμικής εγκεφαλοπάθειας με υδροκεφαλία. Οι προαναφερθείσες παραλείψεις εντοπίζονται, κατά τους ισχυρισμούς της, σε τέσσερα επίπεδα : α) σε επίπεδο πρόληψης της ενδονοσοκομειακής λοίμωξης, λόγω ιδίως της παράλειψης αντικατάστασης του μηριαίου φλεβοκαθετήρα με υποκλείδιο, ήδη από την πρώτη ημέρα νοσηλείας του ή τουλάχιστον εντός δύο ημερών, β) σε επίπεδο έγκαιρης διάγνωσης της μικροβιαιμίας, της πνευμονίας, της σηψαιμίας και της σηπτικής καταπληξίας, λόγω ιδίως παράλειψης διενέργειας έγκαιρης δειγματοληψίας αίματος και ούρων για καλλιέργεια (ήδη από την πρώτη ημέρα εμφάνισης πυρετού, ήτοι στις 16.1.10), αφαίρεσης του μηριαίου φλεβοκαθετήρα και εξέτασής του προς εντοπισμό τυχόν μικροβίων (ήδη από την ίδια ως άνω ημέρα), εξέτασης του κρίσιμου διαγνωστικού-προγνωστικού δείκτη σηψαιμίας, της προκαλσιτονίνης, αλλά και ορθής αξιολόγησης των ευρημάτων που είχαν στη διάθεσή τους (θετική αιμοκαλλιέργεια, ακτινογραφία θώρακος δεικνύουσα πύκνωση στον αριστερό πνεύμονα, πυρετός και διαταραχή αερισμού), γ) σε επίπεδο άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της αιτίας της λοίμωξης, λόγω ιδίως παράλειψης χορήγησης κατάλληλης και δη ισχυρότερης αντιβίωσης, ενόψει του ότι το εξαρχής χορηγούμενου αντιβιωτικό …. ενισχύθηκε μόλις στις 20.1.10 με …, το οποίο είναι αναποτελεσματικό για το μικρόβιο της …..και μόλις στις 23.1.10 με .. 3ης γενεάς (… παρά την εκδήλωση πυρετού ήδη από 16.1.10, ενώ θα έπρεπε ευθύς άμα τη θετικοποίηση της αιμοκαλλιέργειας να του χορηγήσουν ..4ης γενεάς, τέλος δ) σε επίπεδο αντιμετώπισης της σηπτικής καταπληξίας, λόγω ιδίως της απόφασης τους να μεταφέρουν τον ασθενή, παρά την κρισιμότητα της κατάστασής του (σηπτικός, με ασταθή αναπνευστική λειτουργία και βαριά υποξυγοναιμία), στον χώρο του αξονικού τομογράφου, ήτοι σε χώρο ακατάλληλο για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση της σηπτικής καταπληξίας και τυχόν καρδιακής ανακοπής (δοθέντος του ότι στερείται κατάλληλου εξοπλισμού, όπως απινιδωτή, ασκού Ambu και εξοπλισμού διασωλήνωσης και υποστήριξης του αεραγωγού, καθώς και εξειδικευμένου στην καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση προσωπικού), αντί να προβούν σε αντι-sock αγωγή (ενδεδειγμένη υποστήριξη ζωτικών λειτουργιών ιδίως καρδιακής και αναπνευστικής με συσκευή επαρκούς μηχανικής υποστηρίξεως της αναπνοής). Κατά τους περαιτέρω ισχυρισμούς της, οι ως άνω παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου Νοσοκομείου, ήταν πρόσφορες, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, και, εν προκειμένω, πράγματι επέφεραν το ένδικο τραγικό αποτέλεσμα της περιέλευσης του υιού της σε μη αναστρέψιμη κατάσταση άγρυπνου κώματος, με περαιτέρω επακόλουθα τη βαθύτατη ηθική του βλάβη αλλά και την αποστέρηση του από κάθε δυνατότητα ευδόκιμης εξέλιξης της μελλοντικής (επαγγελματικής, κοινωνικής, προσωπικής) ζωής του. Ενόψει όλων των ανωτέρω, με την κρινόμενη αγωγή, κατόπιν τροπής του αιτήματός της από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, ζητείται να αναγνωριστεί η εις ολόκληρον υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου, να καταβάλλει στην ενάγουσα, ως δικαστική συμπαραστάτρια του υιού της και για λογαριασμό του τελευταίου, νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής, έως την ολοσχερή εξόφληση, κατ’ άρθρα 105-106 ΕισΝΑΚ, το συνολικό ποσό των 750.000 ευρώ και αναλυτικά: α) ποσό ύψους 400.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο 932 ΑΚ, και β) ποσό ύψους 350.000 ευρώ, ως πρόσθετη αποζημίωση, κατ’ άρθρο 931 ΑΚ. Προς επίρρωση των ισχυρισμών της, πέραν των προαναφερθεισών αποφάσεων και εγγράφων, η ενάγουσα επικαλείται και προσκομίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής: α) τις με αριθμούς…. και …/2019 ένορκες βεβαιώσεις των … και .., ενώπιον της Ειρηνοδίκου Αθηνών και του Ειρηνοδίκη Αγρινίου, αντιστοίχως, για τις οποίες επιδόθηκε προς το εναγόμενο Νοσοκομείο, στις 28.5.2019, κλήση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 185 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (βλ. την … έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών, …..), οι οποίες όμως δεν μπορούν να ληφθούν νομίμως υπόψη, διότι στο πρόσωπό των ανωτέρω μαρτύρων συντρέχει, κατ’ άρθρο 183 παρ.1 περ. γ΄ του Κ.Δ.Δ., λόγος αποκλεισμού, ενόψει της ιδιότητας του πρώτου ως συζύγου της αδελφής του παθόντος και της δεύτερης ως αδελφής αυτού (συγγένεια β΄ βαθμού, εκ πλαγίου, εξ αγχιστείας και εξ αίματος, αντιστοίχως), β) πέντε (5) φωτογραφίες, που απεικονίζουν την κατάσταση του υιού της, οι μεν τέσσερις εξ αυτών τον Ιούνιο του 2019, η δε μία εξ αυτών προ του εργατικού ατυχήματος, γ) εκτυπωμένο απόσπασμα από το Εθνικό Συνταγολόγιο, που αφορά στα φάρμακα κατά των λοιμώξεων και ειδικότερα στις κεφαλοσπορίνες, στο οποίο διαλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Οι κεφαλοσπορίνες είναι βακτηριοκτόνα αντιβιοτικά που στο ευρύ αντιμικροβιακό τους φάσμα περιλαμβάνουν Gram θετικούς και Gram αρνητικούς κόκκους και Gram αρνητικά βακτήρια… Με βάση την ανθεκτικότητά τους στα αδρανοποιητικά ένζυμα, τις β- λακτάμες, που προσδιορίζουν και το ακριβές αντιμικροβιακό τους φάσμα και τις φαρμακοκινητικές τους ιδιότητες, διακρίνονται σε τρεις γενεές ενώ δοκιμάζονται και μερικές τέταρτης γενεάς… Τα παρεντερικά παράγωγα της τρίτης γενεάς χαρακτηρίζονται από ευρύτατο αντιμικροβιακό φάσμα στο οποίο περιλαμβάνονται κατ’ εξοχήν νοσοκομειακά Gram αρνητικά μικρόβια ανθεκτικά στις προηγούμενες γενεές π.χ. Klebsiella sp … Οι κεφαλοσπορίνες είναι αντιμικροβιακά εκλογής για λοιμώξεις: α) Εξωνοσοκομειακές … β) Ενδονοσοκομειακές (κεφαλοσπορίνες δεύτερης και τρίτης γενεάς) από μικρόβια ευαίσθητα μόνο σε αυτές», δ) την από 7.12.12. Ιατρική Βεβαίωση του νευροχειρούργου ………….., η οποία λαμβάνεται νομίμως υπόψη, προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, αφού δεν συντάχθηκε με την ευκαιρία της δίκης που αφορά η ένδικη αγωγή αλλά στα πλαίσια της διαδικασίας ενώπιον του πολιτικού δικαστηρίου (Μονομελές Εφετείου Δυτικής Στερεάς Ελλάδας) που προηγήθηκε [πρβλ. όσον αφορά την λήψη υπόψη εγγράφων στις οποίες στηρίχθηκε προηγηθείσα ποινική απόφαση ΣτΕ 1941/2019 (παραπεμπτική) σκ. 7, όσον αφορά τη λήψη υπόψη μαρτυρικών καταθέσεων στα πλαίσια προηγηθείσας ποινικής διαδικασίας προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων βλ. ΣτΕ 2061/2010 σκ.3, 2069/2010 σκ. 6, 2845/2007 σκ 5, 1217/2006 σκ.9-10, πρβλ ΣτΕ 2249/2018 σκ. 5 και ΔΕφΘεσ. 1794/2012 σκ 12, όσον αφορά τη λήψη υπόψη εγγράφων που περιέχουν κρίσεις προσώπων που διαθέτουν ειδικές γνώσεις, και δεν συντάχθηκαν ενόψει της επίμαχης δίκης βλ. ΣτΕ 618-616/2019 σκ. 7-8, 1580/2018 σκ. 5, 2152/2017 σκ 10, 1349/2011 σκ. 7, βλ. όμως και ΣτΕ 1656/2013 σκ.10, 4389/2012 σκ. 4, 754/2012 σκ. 8 (με βάση τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, Κ.Φ.Δ., και με σκέψη περί αναλογίας των σχετικών διατάξεων του Κ.Δ.Δ.), 222/2015 σκ. 4 και 3616/2011 σκ.8 (οι δύο τελευταίες με βάση τις σχετικές διατάξεις του Κ.Φ.Δ., και με σκέψη περί διαφοροποίησης των σχετικών διατάξεων του Κ.Δ.Δ.), 3535/1991 σκ. 8 (με βάση τις σχετικές διατάξεις του Κ.Φ.Δ.) και ΔΕφ.Αθ 6377/2014 σκ. 19], σύμφωνα με την οποία: «ο ασθενής ………….… πάσχει από σπαστική τετραπληγία και βρίσκεται σε Άγρυπνο κώμα εξαιτίας Ισχαιμικής Εγκεφαλοπάθειας-Υδροκεφαλίας παροχευτευθείσας με κοιλιοπεριτοναϊκή ρυθμιζόμενου τύπου βαλβίδα εις το …… Νοσοκομείο, όπου ενοσηλεύθη επί μακρόν (από 12-1-2010 έως 20-5-2012)… Παρούσα Κατάσταση Ασθενής κατακεκλιμένος σε χρόνια κωματώδη κατάσταση χωρίς επικοινωνία με σπαστική τετραπληγία. Φέρει τραχειοστομία που αλλάζεται δυο φορές τον μήνα και δια την οποία απαιτούνται 200 τεμάχια τον μήνα σωλήνες αναρρόφησης. Φέρει Μόνιμη Θωρακοστομία παροχετεύουσα ενδοπνευμονική συλλογή λόγω ιστορικού χειρουργηθείσας υπεζωκωτικής Αποστηματικής Συλλογής. Η παροχέτευση αλλάζεται κάθε δέκα ημέρες. Τρεις το μήνα. Φέρει επίσης Καθετήρα  ο οποίος χρήζει τακτικών ενδεδειγμένων αλλαγών (1 κάθε 25 ημ) μαζί με τους συνοδούς ουροσυλλέκτες. Φέρει βαλβίδα παροχέτευσης Υδροκεφαλίας. Ευρίσκεται υπό εντερική σίτιση με Γαστρονομία και Θεραπευτική Αγωγή…. Φιάλη Οξυγόνου με Ρυθμιστή Οξυγόνου. Βρίσκεται υπό συνεχή φυσικοθεραπεία. Λόγω των ανωτέρω ο ασθενής παρουσιάζει Βαρύτατη Μη αναστρέψιμη Σωματική και Νοητική Αναπηρία που τον καθιστά πλήρως Ανίκανο προς εργασία. Έχει ανάγκη συνεχούς νοσηλευτικής φροντίδας και υποστήριξης καθ’ όλο το 24ωρο».

Επειδή, αντίθετα, το εναγόμενο Νοσοκομείο, με τις από 7.10.2019 απόψεις του, αρνείται ότι συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις ευθύνης του κατ’ άρθρα 105-106 ΕισΝΑΚ. Συναφώς, ισχυρίζεται ότι το ιατρικό προσωπικό του ενήργησε με ζήλο και αφοσίωση, πράττοντας ό,τι αναμένεται από κάθε συνετό και επιμελή ιατρό, ιδίως, δε, χορήγησε την ενδεδειγμένη αντιμικροβιακή αγωγή. Περαιτέρω, υποστηρίζει ότι η κατάσταση της υγείας του ασθενούς ήταν ήδη βεβαρυμμένη κατά την εισαγωγή του στη .., ενώ εξάλλου αποτελεί πλέον δεδομένο της κοινής πείρας ότι κατά τη νοσηλεία ασθενούς στις μονάδες εντατικής θεραπείας των νοσοκομείων ελλοχεύει ο κίνδυνος ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από μικρόβια όπως η κλεμπσιέλλα, ο κίνδυνος δε αυτός αυξάνεται όσο μακρότερος είναι ο χρόνος νοσηλείας και όσο πιο εκτεταμένα είναι τα τραύματα του νοσηλευόμενου, πολλώ δε μάλλον σε περίπτωση όπως η ένδικη που τα εγκαύματα κάλυπταν το 25% της ολικής επιφάνειας του σώματος του παθόντος. Προσέτι, προβάλλει ότι η αντίδραση του κάθε οργανισμού σε μια ενδονοσοκομειακή λοίμωξη και η καταπολέμηση αυτής, είναι ζήτημα υποκειμενικό και εξαρτάται από την γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς, και όχι αποκλειστικά από τις ενέργειες των θεραπόντων ιατρών. Εκ των ανωτέρω, προκύπτει, κατά το εναγόμενο Νοσοκομείο, ότι δεν υφίσταται παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων του που να συνδέεται αιτιωδώς με τη βλάβη της υγείας του παθόντος. Τούτο, δε, επιρρωνύεται, κατά τους περαιτέρω ισχυρισμούς του, εκ του ότι οι εργοδότες του ενάγοντος κρίθηκαν ένοχοι, από το ποινικό δικαστήριο, πρόκλησης σωματικής βλάβης σε βάρος του, ενώ ουδείς ιατρός του καταδικάστηκε ή έστω διώχθηκε ποινικώς. Όλως επικουρικώς προβάλλει ότι το ύψος της αιτούμενης χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη είναι υπερβολικό, λαμβανομένου υπόψη του ότι η τελευταία δίδεται προς ανακούφιση του ψυχικού κόσμου του παθόντος και όχι προς πλουτισμό αυτού. Προς απόδειξη, τέλος, των ισχυρισμών του, το εναγόμενο Νοσοκομείο προσκομίζει και επικαλείται τα προαναφερθέντα έγγραφα του ιατρικού φακέλου του παθόντος.

Το δικάσαν Δικαστήριο κατέληξε στις εξής διαπιστώσεις: Ο παθών εισήχθη στη .. του εναγόμενου Νοσοκομείου με σοβαρή σωματική βλάβη, εξαιτίας εργατικού ατυχήματος, (εγκαύματα ολικής επιφάνειας σώματος περίπου 25%, και συγκεκριμένα 2ου βαθμού στο πρόσωπο, στους γλουτούς και στο δεξί άνω και κάτω άκρο του και 3ου βαθμού στο αριστερό άνω και κάτω άκρο του), πλην όμως σε γενικά σταθερή κατάστασή [ως προκύπτει εκ του ότι τις πρώτες ημέρες της εκεί νοσηλείας του εμφάνιζε, σε γενικές γραμμές, κατά φύση ζωτικά σημεία (σφίξεις, πίεση), ικανοποιητική διούρηση και θερμοκρασία μέχρι και 37.5°C, βλ. και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του……, όπου αναφέρεται: «Ο ασθενής εισήχθη στις 12/1/2010. Ενώ είναι σε σταθερή γενική κατάσταση στις 16/1/2010 παρουσιάζει πυρετό…», την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ….., όπου αναφέρεται «ο εγκαυματίας ……………. δεν είχε υποστεί εισπνευστικό έγκαυμα… Κατά την άφιξή του στις 12/12010 ήταν αιμοδυναμικά σταθερός», και την ιατροδικαστική γνωμοδότηση του …………, σύμφωνα με την οποία: «Ο τραυματισμός του ……………… οπωσδήποτε ήταν σοβαρός … πλην όμως από αυτά καθ’ αυτά τα εγκαύματα… δεν ανετράπη η υφιστάμενη ισορροπία της υγείας του … αφού ούτε επιμολύνθηκαν ούτε διαταράχθηκε η λειτουργία των ζωτικών οργάνων του»]. Κατά την εισαγωγή του έφερε ήδη μηριαίο φλεβοκαθετήρα, ο οποίος είχε τοποθετηθεί στις 12.1.10, κατά τη διάρκεια της σύντομης νοσηλείας του στο Γενικό Νοσοκομείο … «………» [ως προκύπτει από την χορήγησή σε αυτόν …l και ορών κατά τη σύντομη νοσηλεία του στο νοσοκομείο αυτό, βλ. μεταξύ άλλων και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ……., σύμφωνα με την οποία: «(ο μηριαίος καθετήρας) είχε τοποθετηθεί την ημέρα εισαγωγής του ασθενούς στο Νοσοκομείο …..»]. Σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και πείρας επιβάλλεται τακτική αλλαγή θέσης του φλεβοκαθετήρα, συγκεκριμένα δε ο μηριαίος φλεβοκαθετήρας, λόγω του ότι έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να αποικισθεί με μικρόβια και να προκαλέσει μικροβιαιμία επιλέγεται μόνο στην επείγουσα φάση της θεραπευτικής αντιμετώπισης και πρέπει να αντικαθίσταται από καθετήρα τοποθετούμενο σε ασφαλέστερη θέση (λ.χ. υποκλείδιο) το αργότερο εντός 2 ημερών [βλ. την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του …, σύμφωνα με την οποία: «Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο ασθενής έφερε μηριαίο φλεβοκαθετήρα ο οποίος έχει γενικά μεγαλύτερες πιθανότητες από φλεβοκαθετήρες που έχουν τοποθετηθεί σε άλλη θέση να αποικισθεί από μικρόβια και να προκληθεί μικροβιαιμία. Είχε τοποθετηθεί στις 12/1 αν και σύμφωνα με διεθνείς συστάσεις προτιμάται η τακτική αλλαγή της θέσης.», και την ιατροδικαστική γνωμοδότηση του …………., σύμφωνα με την οποία: «Η θέση αυτή καθετηριασμού επιλέγεται στην επείγουσα φάση της θεραπευτικής αντιμετωπίσεως. Ακολούθως και το αργότερο μετά δύο ημέρες, θα πρέπει να λαμβάνει χώρα υποκλείδιος φλεβοκαθετηριασμός … ο οποίος δύναται να παραμείνει επί μακρόν, χωρίς να προδιαθέτει σημαντικά σε σηψαιμία (χωρίς να αποτελεί εύκολη εστία εισόδου μικροβίων στο αίμα- εν τω βάθει θέση υποκλείδιας φλέβας, σε σχέση με τη μηριαία που ευρίσκεται σε αβαθή θέση και σε περιοχή εγγύς του δυνητικώς σηπτικού περινέου-πρωκτικού δακτυλίου κλπ)»]. Στη .. ο παθών προσβλήθηκε από το βακτήριο της Κλεμπσιέλλας, και εμφάνισε στις 16.1.10 ενδονοκομειακή λοίμωξη [ως προκύπτει από τον χρόνο εμφάνισης των συμπτωμάτων, ήτοι >96 ώρες μετά την εισαγωγή του στην μονάδα αυτή και από τον πολυανθεκτικό βάσει του αντιβιογράμματος χαρακτήρα του μικροβίου αυτού, βλ. και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ….., στην οποία αναφέρεται: «νοσοκομειακή πνευμονία (ορίζεται σαν τη λοίμωξη του αναπνευστικού που εμφανίζεται 46 ώρες μετά την εισαγωγή του ασθενούς)», και την ιατροδικαστική έκθεση του …….., σύμφωνα με την οποία: «Το μικρόβιο αυτό, εισήλθε κατά τη νοσοκομειακή νοσηλεία του και είναι λίαν επικίνδυνο και ανθεκτικό στα συνήθη αντιβιοτικά»] και συγκεκριμένα μικροβιαιμία, εστία της οποίας ήταν ο μηριαίος καθετήρας [ως προκύπτει ιδίως εκ του ότι δεν διαπιστώθηκε επιμόλυνση των εγκαυματικών περιοχών ή ουρολοίμωξη του παθόντος, βλ. και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του …, σύμφωνα με την οποία «Οι συνηθέστερες λοιμώξεις σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε ειδικά κέντρα είναι λοιμώξεις από φλεβικούς και αρτηριακούς καθετήρες, πνευμονία, ουρολοιμώξεις και λοίμωξη των εγκαυμάτων… Ο μηριαίος φλεβοκαθετήρας με θετική αιμοκαλλιέργεια και τον ασθενή να παρουσιάζει πυρετό με ρίγος έπρεπε να αλλαχθεί νωρίτερα κάτι που έγινε στις 22/2… λίγες ημέρες μετά την εισαγωγή του εμφάνισε νοσοκομειακή λοίμωξη (μικροβιαιμία από καθετήρα και λοίμωξη του αναπνευστικού)», και την ιατροδικαστική γνωμάτευση του …., σύμφωνα με την οποία «Οι θεράποντες ιατροί δεν τοποθέτησαν άμεσα υποκλείδιο φλεβοκαθετήρα άμα τη εισαγωγή του εγκαυματία στο ….Εγκαυμάτων, και ο παραμένων επί μακρόν μηριαίος φλεβοκαθετήρας αποτέλεσε εστία σηψαιμίας από ενδονοσοκομειακή ΚΛΕΜΠΣΙΕΛΛΑ… (Επιμόλυνση εγκαυματικών εσχαρών δεν υπήρξε, ούτε και ειπνευστικό έγκαυμα- έγκαυμα αναπνευστικών οδών που να προδιαθέτουν σε σηψαιμία ή πνευμονία)»]. Ως εκ τούτου, κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και της κτηθείσης πείρας το προσωπικό της παρέλειψε να αντικαταστήσει τον μηριαίο καθετήρα, εντός δύο ημερών από την εισαγωγή του παθόντος στη μονάδα αυτή, η παράλειψη δε αυτή συνδέεται με πρόσφορο αιτιώδη σύνδεσμο με την προσβολή του τελευταίου από το βακτήριο της Κλεμπσιέλλα. Περαιτέρω, σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και πείρας, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις και δη οι εμφανιζόμενες σε χρονικό σημείο >96 ωρών, οφείλονται σε παθογόνους οργανισμούς ιδιαίτερα επικίνδυνους, από άποψη ανθεκτικότητας στα συνήθη αντιβιοτικά, ενώ εξάλλου «(η) νοσοκομειακή πνευμονία είναι η δεύτερη περισσότερο συχνή νοσοκομειακή λοίμωξη (μετά την ουρολοίμωξη) αλλά έχει την υψηλότερη θνητότητα από όλες τις νοσοκομειακές λοιμώξεις» (βλ. την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ………). Ως εκ τούτου, επί εμφάνισης συμπτωμάτων νοσοκομειακής λοίμωξης απαιτείται αυξημένη εγρήγορση προκειμένου να διενεργηθούν εγκαίρως οι απαραίτητες διαγνωστικές ενέργειες, όπως αιμοληψία προς καλλιέργεια, και διερεύνηση τυχόν υφιστάμενου φλεβοκαθετήρα, ώστε να διαγνωστεί το ταχύτερο δυνατόν η αιτία της, και να αξιολογηθούν ορθά τα σχετικά ευρήματα, η δε αντιμετώπισή τους (των νοσοκομειακών λοιμώξεων) πρέπει να περιλαμβάνει αποτελεσματικά αντιβιοτικά και δη συνδυαστικά χορηγούμενα προκειμένου να καλύπτεται το ευρύτερο δυνατό φάσμα των ως άνω παθογόνων παραγόντων (βλ. την ίδια ως άνω έκθεση του …., σύμφωνα με την οποία «Ως εκ τούτου, απαιτείται αυξημένη εγρήγορση και αξιολόγηση όλων των κλινικών και εργαστηριακών ευρημάτων ώστε να τεθεί η υποψία της νοσοκομειακής πνευμονίας και η έναρξη της κατάλληλης αγωγής όσο το δυνατόν ταχύτερα με σκοπό την αντιμετώπιση της νόσου και την βελτίωση της πρόγνωσης του ασθενούς… Η επιλογή των κατάλληλων αντιβιοτικών αλλά και της σωστής τους δοσολογίας γίνεται αρχικά εμπειρικά βάσει των αναμενόμενων μικροβίων, αλλά και της μικροβιακής χλωρίδας του εκάστοτε νοσοκομείου και περιλαμβάνει οπωσδήποτε την χορήγηση συνδυαστικής αντιμικροβιακής αγωγής με 2 τουλάχιστον ευρέως φάσματος αντιβιοτικά ώστε να καλύπτεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερο φάσμα μικροβίων μέχρις ότου υπάρξουν καλλιέργειες από τα βρογχικά εκκρίματα», καθώς και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ……., σύμφωνα με την οποία «Η επιλογή των αντιβιοτικών επηρεάζει σημαντικά την έκβαση της πνευμονίας, εφόσον σύμφωνα με μελέτες η θνητότητα από 20-38% όταν η εμπειρική αγωγή είναι κατάλληλη εκτινάσσεται στο 90-91 % με την χορήγηση ακατάλληλης αντιμικροβιακής θεραπείας… Σε ασθενή που εμφανίζεται πυρετός κατά τη νοσηλεία του είναι απαραίτητος ο λεπτομερής έλεγχος για αποκλεισμό νοσοκομειακής λοίμωξης, δηλαδή καλλιέργειες αίματος (από περιφερική φλέβα και από τον φλεβοκαθετήρα εάν υπάρχει) και ούρων, εργαστηριακός έλεγχος, ακτινογραφία θώρακος και έλεγχος των τραυμάτων.»]. Στην προκειμένη περίπτωση, τα όργανα του εναγόμενου Νοσοκομείου παρέλειψαν να προβούν ευθύς άμα τη εμφάνιση πυρετού (στις 16.1.10) σε αιμοληψία προς καλλιέργεια (στην οποία προέβησαν μόλις ώρα 00:00 της 18.1.10). Ακόμη, παρέλειψαν να αφαιρέσουν τον μηριαίο φλεβοκαθετήρα και να τον εξετάσουν για τυχόν μικρόβια [βλ. και την ιατροδικαστική γνωμοδότηση του ….., σύμφωνα με την οποία «Στο χρονικό αυτό σημείο (κατά την εμφάνιση πυρετού στις 16.1.10), οι θεράποντες ιατροί οι οποίοι παρέμειναν αδρανείς, άμεσα θα έπρεπε να υποψιαστούν ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, θα έπρεπε να ληφθεί δείγμα αίματος για καλλιέργεια … και δείγμα ούρων επίσης για καλλιέργεια, να αφαιρεθεί ο καθετήρας και το άκρο του να εξετασθεί για ύπαρξη μικροβίων»]. Προσέτι, δεν ακολούθησαν κατάλληλη εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή, καθότι παρέλειψαν να χορηγήσουν, άμα τη εμφάνιση των συμπτωμάτων της λοίμωξης, τον ενδεδειγμένο (ενόψει και του χαρακτήρα της λοίμωξης ως νοσοκομειακής και εμφανισθείσας μετά από 96 ώρες νοσηλείας) συνδυασμό αντιβιοτικών, προκειμένου να καλύψουν το ευρύτερο δυνατό φάσμα μικροβίων. Συγκεκριμένα, παρά την εκδήλωση πυρετού στις 16.1.10, εξακολούθησαν την χορήγηση του ήδη από 12.1.10 χορηγούμενου ….., παραλείποντας να ενισχύσουν τη δράση του με κάποιο άλλο αντιβιοτικό, μόλις δε ώρα 6:00 της 20.1.10 πρόσθεσαν το …, ενώ από ώρα 20:00 της ίδιας ημέρας, κατόπιν γνωστοποίησης των αποτελεσμάτων της αιμοκαλλιέργειας, σταμάτησαν το … και χορήγησαν στον ασθενή …, το οποίο πάντως δεν καλύπτει μόνο του την λοίμωξη του αναπνευστικού, και μόλις από ώρα 22:00 της 22.1.10 …, στη δραστική ουσία του οποίου όμως (..), το επίμαχο βακτήριο ήταν, βάση του αντιβιογράμματος, ανθεκτικό, μόνο δε μετά την καρδιακή ανακοπή μεταβλήθηκε η φαρμακευτική αγωγή του και του χορηγήθηκε συνδυασμός τριών αντιβιοτικών (μεταξύ των οποίων και …, στην οποία το επίμαχο βακτήριο ήταν βάσει του αντιβιογράμματος ευαίσθητο) [βλ. και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ……, σύμφωνα με την οποία «η ..) καλύπτει την μικροβιαιμία (το μικρόβιο στο αίμα) αλλά δεν καλύπτει μόνη της τη λοίμωξη του αναπνευστικού … υπήρξαν παραλείψεις στη χορήγηση τη κατάλληλης εμπειρικής αντιμικροβιακής αγωγής για την αντιμετώπιση της νοσοκομειακής λοίμωξης», την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του …, σύμφωνα με την οποία «Λόγω της αδράνειας των ιατρών στην ..… δεν ετέθη η υποψία της νοσοκομειακής πνευμονίας ήδη από την 6-7η μέρα νοσηλείας του, οπότε δεν ξεκίνησε άμεσα η ενδεικνυόμενη κατάλληλη/αποτελεσματική εμπειρική συνδυαστική θεραπεία με αντιβιοτικά ευρέως φάσματος», και την ιατροδικαστική έκθεση του …, σύμφωνα με την οποία «θα έπρεπε δίχως άλλο να χορηγηθεί εμπειρικά ισχυρότερο αντιβιοτικό…»]. Επιπροσθέτως, η υποψία και διάγνωση της πνευμονίας τέθηκε καθυστερημένα, λόγω πλημμελούς αξιολόγησης των ευρημάτων αλλά και βραδείας (μόλις στις 22.1.10) γνωμάτευσης πνευμονολόγου επί της ακτινογραφίας που ελήφθη στις 21.1.10, με αποτέλεσμα η υποψία πνευμονίας να τεθεί μόλις στις 22.1.10 (βλ. την δεύτερη εκτίμηση ιατρού της ΜΕΘ, στις 22.1.10, σύμφωνα με την οποία «ο ασθενής πάσχει πιθανώς από πνευμονία»), παρ’ ότι ήδη από τις 20.1.10 είχε γνωστοποιηθεί η μόλυνση του παθόντος από το βακτήριο της κλεμπσιέλλας, ήδη από 16.1.10 είχαν κάνει την εμφάνισή τους πυρετικά κύματα και ήδη από 19.1.10 είχε διαταραχθεί ο αερισμός του, σύμφωνα δε με την σχετική βιβλιογραφία, τα ανωτέρω αρκούν για τη διάγνωση της πνευμονίας [βλ. και την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του …, σύμφωνα με την οποία «Ο ασθενής είχε πυρετό με ρίγος και κορεσμό οξυγόνου sp02 82% αλλά η ακτινογραφία έγινε στις 22/1 και επιβεβαίωσε τη διάγνωση της πνευμονίας», την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του …, σύμφωνα με την οποία: «Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) όποιος ασθενής έχει τουλάχιστον δύο από τα κριτήρια (του πίνακα 2 της παραπομπής 1) θεωρείται ότι έχει νοσοκομειακή πνευμονία… ο ασθενής … είχε τουλάχιστον δύο διαγνωστικά κριτήρια : 1) θετική καλλιέργεια αίματος … και 2) ακτινογραφία θώρακος όπου εμφανίζει πύκνωση στον αριστερό πνεύμονα. Επίσης πολύ βοηθητικά στοιχεία υπέρ της διάγνωσης της νοσοκομειακής πνευμονίας ήταν η εμφάνιση πυρετού (ακόμη και >39°C στις 19/1/2010) και η διαταραχή του αερισμού του… ήδη από την 21/1/2010… Υπήρξε λοιπόν μεγάλη καθυστέρηση εκ μέρους των ιατρών της .. … στην αξιολόγηση όλων εκείνων των κλινικών και εργαστηριακών ευρημάτων που εμφάνιζε ο ασθενής και τα οποία συνηγορούσαν υπέρ της διάγνωσης της νοσοκομειακής πνευμονίας», και την ιατροδικαστική γνωμάτευση του .., σύμφωνα με την οποία «Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία πληρούνταν τα διαγνωστικά κριτήρια σηψαιμίας από .., αφού υπήρχε θετική αιμοκαλλιέργεια, πυρετός, υποξυγοναιμία- έκπτωση αναπνευστικής λειτουργίας και ακτινογραφικά ευρήματα και θα έπρεπε εγκαίρως να αντιμετωπισθεί με ενδεδειγμένη αντιβίωση»].

Λαμβανομένων δε υπόψη και των άλλων ιατρικών λαθών που έκρινε το Δικαστήριο ότι πράγματι έλαβαν χώρα οδηγήθηκε στον σχηματισμό δικανικής πεποίθησης ότι εν προκειμένω  συντρέχουν οι προϋποθέσεις ευθύνης κατά τα άρθρα 105-106 του εναγόμενου Νοσοκομείου, καθότι οι παραλείψεις των οργάνων του τελούν σε πρόσφορη αιτιώδη συνάφεια με την βλάβη της υγείας του παθόντος, ήτοι την φυτική κατάσταση άγρυπνου κώματος επί εδάφους ισχαιμικής εγκεφαλοπάθειας με υδροκεφαλία στην οποία έχει περιέλθει. Μάλιστα, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις συνθήκες καθώς και το γεγονός της δυσμενούς επιρροής στο μέλλον του ασθενούς της αναπηρίας του, δέχθηκε εν μέρει την αγωγή και αναγνώρισε την υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου να καταβάλει στην ενάγουσα, ως δικαστική συμπαραστάτρια του υιού της, και για λογαριασμό αυτού, το συνολικό ποσό των τετρακοσίων χιλιάδων ευρώ (400.000 ευρώ), νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής έως την ολοσχερή εξόφληση.

Κωνσταντίνα Β. Πουρνάρα

Δικηγόρος

info@efotopoulou.gr