Η αντισυνταγματικότητα του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 4092/2012 για περιορισμό της ευθύνης του επικουρικού κεφαλαίου

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 4092/2012 «Η αποζημίωση που καταβάλλει το Επικουρικό Κεφάλαιο για χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ψυχικής οδύνης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 6.000 ευρώ για κάθε δικαιούχο.

Η αποζημίωση για τα εδάφια α` και β` της προηγούμενης παραγράφου του παρόντος άρθρου δεν μπορεί να υπερβεί τα κατά το άρθρο 6 παράγραφος 5 κατώτατα όρια ασφαλιστικών ποσών του χρόνου του ατυχήματος. Στις περιπτώσεις του εδαφίου γ` της προηγούμενης παραγράφου το συνολικό ποσόν για την αποζημίωση καταβάλλεται σύμφωνα με τα ακόλουθα:

α) για αποζημίωση ύψους έως 4.000 ευρώ καταβάλλεται συνολικό ποσόν ίσο προς το 90% αυτής,

β) για αποζημίωση ύψους από 4.001 έως 10.000 ευρώ καταβάλλεται συνολικό ποσόν ίσο προς το 87,5% αυτής, με κατώτατο όριο 3.600 ευρώ,

γ) για αποζημίωση ύψους από 10.001 έως 30.000 ευρώ καταβάλλεται συνολικό ποσόν ίσο προς το 85% αυτής, με κατώτατο όριο 8.750 ευρώ,

δ) για αποζημίωση ύψους από 30.001 έως 60.000 ευρώ καταβάλλεται συνολικό ποσόν ίσο προς το 80% αυτής, με κατώτατο όριο 25.000 ευρώ,

ε) για αποζημίωση ύψους από 60.001 έως 100.000 ευρώ καταβάλλεται συνολικό ποσόν ίσο προς το 70% αυτής, με κατώτατο όριο 48.000 ευρώ,

στ) για αποζημιώσεις το ύψος των οποίων υπερβαίνει τις 100.000 ευρώ καταβάλλεται συνολικό ποσόν ίσο με το 70% αυτής, με ανώτατο όριο τις 100.000»

Η ως άνω διάταξη θα πρέπει να μείνει ανεφάρμοστη ως ανίσχυρη λόγω της αντισυνταγματικότητάς της. Συγκεκριμένα, όπως ορθά έκρινε πρώτη η υπ’ αριθμ. 345/2013 απόφαση του Εφετείου Ιωαννίνων «οι διατάξεις του εδ. γ΄ του άρθρου 4 παρ.2 του ν. 4092/2012, που ορίζουν, ότι «η αποζημίωση που καταβάλει το Επικουρικό Κεφάλαιο για χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ψυχικής οδύνης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 6.000 ευρώ για κάθε δικαιούχο…», είναι ανίσχυρες, κατ’ άρθρο 288 ΙΙΙ της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της ευθείας αντίθεσής τους προς το άρθρο 1 παρ. 4 της Δεύτερης Οδηγίας του Συμβουλίου της 30.12.1983 «για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών των σχετικών με την ασφάλιση της αστικής ευθύνης που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων» (84/5/ΕΟΚ), που ορίζει, ότι «κάθε κράτος μέλος ιδρύει ή εγκρίνει οργανισμό, αποστολή του οποίου είναι να αποκαθιστά, τουλάχιστον εντός των ορίων της υποχρεωτικής ασφάλισης, τις υλικές ζημιές ή τις σωματικές βλάβες που προκαλούνται από όχημα αγνώστων στοιχείων ή για το οποίο δεν έχει εκπληρωθεί η υποχρέωση ασφάλισης της παρ. 1» και ο οποίος οργανισμός είχε ήδη προβλεφθεί στην εσωτερική νομοθεσία με τα άρθρα 16 επ. του νόμου 489/1976, με τα οποία ιδρύθηκε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Επικουρικό Κεφάλαιο Ασφάλισης Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων». Είναι δε ευθέως αντίθετες οι ανωτέρω διατάξεις προς εκείνες της Οδηγίας που προαναφέρθηκε, αφού, περιορίζοντας στο ποσό των 6.000 ευρώ την αξίωση κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου για χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, μειώνουν στο ποσό αυτό τη μεγαλύτερη τούτου αξίωση αποζημίωσης για σωματικές βλάβες (στην οποία υπάγεται και η αξίωση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, ΟλΑΠ 9/93 ΝοΒ 42 – 375), ήτοι κάτω του ελαχίστου ορίου της οικείας ασφαλιστικής κάλυψης, ενώ,κατά την ανωτέρω Οδηγία, η οποία, λόγω του παραπάνω σαφούς περιεχομένου της, έχει άμεση εφαρμογή, η αξίωση αυτή κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τα ελάχιστα αυτά όρια της ασφαλιστικής κάλυψης»(Βλ. ακόμη την Μον. Πρ. Κατερίνης 31/2013).

Με την εισαγωγή της ως άνω διάταξης εμφανίστηκε το παράδοξο να υποχρεώνεται με ένα νόμο ο πολίτης να καταβάλει τα ασφάλιστρα, για να τύχει ασφαλιστικής κάλυψης και με άλλο νόμο, χωρίς να καταργείται η παραπάνω υποχρέωσή του, να στερείται, παρά το ότι ανταποκρίθηκε στην ανωτέρω υποχρέωσή του, την ασφαλιστική κάλυψη που του υποσχέθηκαν. Με τον τρόπο αυτό, επιβραβεύεται η αδυναμία ή η απροθυμία να ασκηθεί έλεγχος στην ασφαλιστική αγορά. Πρόκειται, συνεπώς, για νομοθετική ρύθμιση, η οποία στερώντας από τον συνεπή οδηγό κλπ την ασφαλιστική κάλυψη, που λόγω της συνεχούς εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του ανέμενε και δικαιούται, μετατρέπει ουσιαστικά, το ασφάλιστρο σε φόρο και μη ανταποδοτικό τέλος υπέρ του Επικουρικού Κεφαλαίου και η οποία ρύθμιση, πέραν της αντίθεσής της προς τις ανωτέρω υπερνομοθετικές διατάξεις, έρχεται για το λόγο τούτο, σε αντίθεση και με το περί δικαίου αίσθημα.

Αμυγδαλιά Τσιάρα, δικηγόρος

info@efotopoulou.gr