Η επαναφορά του άρθρου 938 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας περί δυνατότητας άσκησης αίτησης αναστολής κατά της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης
Ο νόμος 4335/2015 (ΦΕΚ Α’ 87/23.7.2015) κατήργησε το άρθρο 938 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που έδινε τη δυνατότητα στον οφειλέτη να αιτηθεί την αναστολή της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί τη βάσει ανακοπής κατά της εκτέλεσης. Κατά την αιτιολογική έκθεση του νόμου, η κατάργηση του άρθρου αυτού είχε εφαρμοσθεί, ώστε να εκδικαστεί στον πρώτο βαθμό η ανακοπή κατά της εκτέλεσης και να κριθούν τα ζητήματα που προβάλλονται από τον οφειλέτη πριν τον πλειστηριασμό έγκαιρα. Η κατάργηση του άρθρου αυτού προκάλεσε ιδιαίτερες αντιδράσεις στην ελληνική έννομη τάξη, καθώς πλέον ο οφειλέτης δεν είχε στην κατοχή του ένα ισχυρό όπλο για την προστασία της περιουσίας του κατά της οποίας είχε ξεκινήσει η αναγκαστική εκτέλεση. Βέβαια, η νομολογία και συγκεκριμένα η με αριθμό 11/2017 απόφαση του Συμβουλίου του ΑΠ, την οποία ακολούθησε μερίδα της Νομολογίας (βλ. ενδεικτικά ΜΠρΑΘ 8259/2017, ΜΠρΑμαλ 58/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) έκανε δεκτό ότι: «Αν, ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν οι προθεσμίες αυτές, ο καθ’ ου η εκτέλεση έχει τη δυνατότητα να επιδιώξει την αναστολή με τη μορφή της προσωρινής ρυθμίσεως καταστάσεως κατά το άρθρο 731 ΚΠολΔ, εφόσον βέβαια υπάρχει βάσιμος, κατά το άρθρο 933 ΚΠολΔ, λόγος ανακοπής κατά της επιχειρούμενης εκτέλεσης και πιθανολογείται έτσι η ευδοκίμηση της ανακοπής και η ανατροπή του εκτελεστού τίτλου». Συνεπώς, το ως άνω κενό προστασίας του οφειλέτη ρυθμίστηκε.
Παρόλη την εφαρμογή του άρθρου 731 ΚΠολΔ, ο νομοθέτης με το άρθρο 60 του Ν. 4842/2021 (ΦΕΚ Α’ 190/13.10.2021) με έναρξη ισχύος από 1.1.2022 επανέφερε έξι χρόνια μετά, το άρθρο 938 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Σύμφωνα με το ισχύον πλέον άρθρο 938 του ΚΠολΔ προβλέπεται ότι: «1. Με εξαίρεση την κατάσχεση ακινήτων, ως προς τα οποία εφαρμόζεται η παρ. 2, όπως επίσης με εξαίρεση την κατάσχεση κινητών που υπόκεινται σε φθορά, με αίτηση του ανακόπτοντος μπορεί να διαταχθεί η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης με εγγύηση ή και χωρίς εγγύηση, αν το δικαστήριο κρίνει ότι η ενέργεια της αναγκαστικής εκτέλεσης θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και πιθανολογεί την ευδοκίμηση της ανακοπής. Επίσης μπορεί να διαταχθεί να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση αφού δοθεί εγγύηση. Η αίτηση ασκείται στο αρμόδιο κατά τα άρθρα 933 και 936 δικαστήριο και δικάζεται κατά τα άρθρα 686 επ.2. Ειδικώς επί κατάσχεσης ακινήτου δεν εφαρμόζεται η παρ. 1, η δε άσκηση του ενδίκου μέσου δεν αναστέλλει την πρόοδο της εκτέλεσης, εκτός εάν το δικαστήριο του ενδίκου μέσου, μετά από αίτηση του ασκούντος αυτό, που υποβάλλεται με το ένδικο μέσο ή με τις προτάσεις, δικάζοντας με τη διαδικασία των άρθρων 686 επ., διατάξει την αναστολή με ή χωρίς παροχή εγγύησης, εφόσον κρίνει ότι η διενέργεια της αναγκαστικής εκτέλεσης θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και πιθανολογεί την ευδοκίμηση του ενδίκου μέσου. Επίσης μπορεί να διαταχθεί να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση αφού δοθεί εγγύηση. 3. Στις προηγούμενες περιπτώσεις είναι δυνατή η έκδοση σημειώματος με το οποίο εμποδίζεται η εκτέλεση μέχρι να εκδοθεί απόφαση επί της αίτησης αναστολής ή επί του ενδίκου μέσου. 4. Η αίτηση με την οποία ζητείται η αναστολή πλειστηριασμού είναι απαράδεκτη, αν δεν κατατεθεί το αργότερο πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού. Η απόφαση πρέπει να δημοσιεύεται έως τις 12.00 το μεσημέρι της Δευτέρας που προηγείται του πλειστηριασμού. 5. Η αναστολή των παρ. 1 και 2 ή η εγγυοδοσία μπορεί να διαταχθεί μόνο μέχρι να εκδοθεί η οριστική απόφαση επί της ανακοπής, ή η απόφαση επί του ενδίκου μέσου».
Η παρέμβαση αυτή του νομοθέτη με την επαναφορά του άρθρου 938 του ΚΠολΔ συνιστά μια ευμενή για τον οφειλέτη ενέργεια, καθώς προσθέτει ένα επιπλέον όπλο προστασίας του κατά της αναγκαστικής εκτέλεσης, η οποία σε κάθε περίπτωση θέτει σε κίνδυνο την περιουσία του.
Χαρά Ζούκα, Δικηγόρος
info@efotopoulou.gr