Λιπομαρτυρία στο ακροατήριο – ανάκληση καταδίκης για λιπομαρτυρία

Σύμφωνα με το άρθρο 231 παρ. 1 του ΚΠΔ, αν κάποιος από τους μάρτυρες  ή  τους  πραγματογνώμονες  που  κλητεύθηκε  νόμιμα  στο  ακροατήριο  δεν  εμφανισθεί, καταδικάζεται από το  δικαστήριο  με  πρόταση  του  εισαγγελέα  ή  του δημόσιου  κατήγορου  ή  και αυτεπαγγέλτως σε πρόστιμο δέκα πέντε (15) έως πενήντα εννέα (59) ευρώ, εάν κλητεύθηκε σε μονομελές  δικαστήριο,  είκοσι εννέα (29) έως εκατόν είκοσι (120) ευρώ,  εάν  κλητεύθηκε σε πολυμελές δικαστήριο που δικάζει πλημμελήματα και πενήντα εννέα (59) έως εκατόν πενήντα (150) ευρώ, εάν  κλητεύθηκε σε άλλο  δικαστήριο, ως και στην πληρωμή των τελών της αποφάσεως ανεξάρτητα από  την αναβολή ή όχι της δίκης. Αν  η  απουσία  του   μάρτυρα  ή πραγματογνώμονα, που καταδικάσθηκε κατά τον τρόπο αυτόν  αποτελέσει λόγο αναβολής της δίκης, καταδικάζεται επί πλέον στις δαπάνες που προκλήθηκαν από την αναβολή και οι οποίες εκκαθαρίζονται και ορίζονται σ`  αυτήν την απόφαση. Αν καταδικάστηκαν  περισσότεροι, ο  καθένας ενέχεται   να  πληρώσει εξ ολοκλήρου όλες τις δαπάνες.

Το δικαστήριο, αν πειστεί ότι ο μάρτυρας ή ο πραγματογνώμονας επίτηδες απουσίασε για να αναβληθεί ή να  ματαιωθεί  η  εκδίκαση της υπόθεσης, τον καταδικάζει επιπλέον και στην ποινή για απείθεια που ορίζεται  στον ποινικό κώδικα (βλ. άρθρο 169 ΠΚ- φυλάκιση έως 6 μηνών). Η διάταξη αυτής της παραγράφου δεν έχει εφαρμογή, αν πρόκειται για Πταισματοδικεία.

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 232 του ΚΠΔ, ο  μάρτυρας  ή  ο   πραγματογνώμονας που καταδικάστηκε  σύμφωνα  με  τις παρ.  1 και 2 του άρθρου 231 μπορεί να ασκήσει ανακοπή ο ίδιος  ή  με  πληρεξούσιο  κατά  της  καταδικαστικής απόφασης  μέσα σε δεκαπέντε ημέρες (15) από την επίδοσή της σ’ αυτόν.  Στην περίπτωση αυτή συντάσσεται έκθεση στο γραμματέα  του  δικαστηρίου  που εξέδωσε την απόφαση.  Στην έκθεση πρέπει να αναφέρεται για ποιό νόμιμο λόγο δεν εμφανίστηκε. Νόμιμα κωλύματα είναι μόνο περιπτώσεις ανώτερης βίας ή άλλων ανυπέρβλητων εμποδίων.  Η έκθεση για την ανακοπή μπορεί να  συνταχθεί  και  ενώπιον  του  γραμματέα του πταισματοδικείου ή του ειρηνοδικείου της κατοικίας ή  της  διαμονής  εκείνου  που  ασκεί  την ανακοπή.  Σ` αυτή την περίπτωση ο γραμματέας έχει υποχρέωση να στείλει την έκθεση την ίδια μέρα στο γραμματέα του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση κατά  της οποίας ασκήθηκε  ανακοπή  διαφορετικά, τιμωρείται πειθαρχικώς. Εκπρόθεσμη  ανακοπή  δεν  είναι  παραδεκτή σε καμιά περίπτωση.

Ως νόμιμα κωλύματα που παρεμπόδισαν τον μάρτυρα ή τον πραγματογνώμονα να εμφανιστεί στο δικαστήριο θεωρούνται μόνο περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή άλλων ανυπέρβλητων εμποδίων (π.χ. ασθένεια, διακοπή συγκοινωνιών κ.α.) καθώς επίσης και η μη νόμιμη και εμπρόθεσμη κλήτευσή τους. Η εκτίμηση σε κάθε περίπτωση της ύπαρξης ή μη νόμιμου κωλύματος έγκειται στην κρίση του Δικαστηρίου.

Μπορεί επίσης το δικαστήριο στην περίπτωση που έχει επιβληθεί στον ανακόπτοντα, εκτός από την ποινή του προστίμου και η ποινή της απείθειας (κατ’ άρθρο 169 ΠΚ) να δεχθεί εν μέρει μόνο την ανακοπή και να επιβάλει στον ανακόπτοντα μάρτυρα ή πραγματογνώμονα μόνο την ποινή του προστίμου, απαλλάσσοντάς τον από την ποινή της απείθειας, αποδεχόμενο (το δικαστήριο) ότι η μη εμφάνισή του δεν οφείλεται μεν στο επικαλούμενο από αυτόν (στην ανακοπή του) ανυπέρβλητο εμπόδιο (δηλ. στο ότι δεν εμφανίστηκε από απείθεια) και δεν υπήρχε πρόθεση αυτού να αναβληθεί η εκδίκαση της υπόθεσης.

Μαρία Τζαβέλα

Δικηγόρος, LL.M.

E-mail: info@efotopoulou.gr