Παρένθετη μητρότητα στην Ινδία από Έλληνες ενδιαφερόμενους γονείς
Στην ελληνική έννομη τάξη (ΑΚ 1458), η μεταφορά στο σώμα άλλης γυναίκας («παρένθετη» ή «κυοφορούσα») γονιμοποιημένων ωαρίων, ξένων προς την ίδια και η κυοφορία από αυτήν επιτρέπεται με δικαστική άδεια που παρέχεται πριν από τη μεταφορά, εφόσον υπάρχει έγγραφη και χωρίς αντάλλαγμα συμφωνία των προσώπων που επιδιώκουν να αποκτήσουν τέκνο και της γυναίκας που θα κυοφορήσει, καθώς και του συζύγου της, αν αυτή είναι έγγαμη.
Η δικαστική άδεια παρέχεται ύστερα από αίτηση της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει τέκνο («γενετική μητέρα»), εφόσον αποδεικνύεται ότι αυτή είναι ιατρικά αδύνατο να κυοφορήσει και ότι η γυναίκα που προσφέρεται να κυοφορήσει είναι, ενόψει της κατάστασης της υγείας της, κατάλληλη για κυοφορία. Τόσο η γενετική όσο και η παρένθετη μητέρα πρέπει να έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα. Αμέσως μόλις γεννηθεί το παιδί, μητέρα του θεωρείται η γενετική και όχι η παρένθετη, εφόσον έχουν τηρηθεί κατά γράμμα όσα αναγράφει η ΑΚ 1458 και έχει ληφθεί η απαιτούμενη δικαστική άδεια.
Πολλοί υποψήφιοι γονείς, στην προσπάθειά τους να παρακάμψουν τη χρονοβόρα δικαστική διαδικασία, προσφεύγουν σε χώρες που δεν απαιτείται καμία περαιτέρω γραφειοκρατία ή άδεια πέραν μιας απλής συμφωνίας μεταξύ παρένθετης και γενετικής μητέρας. Συγκεκριμένα, η Ινδία, από το 2002 οπότε και νομιμοποιήθηκε ο θεσμός, έχει χτίσει ολόκληρη βιομηχανία γύρω από την παρένθετη μητρότητα, με εξαιρετική υποδομή και ταχείες διαδικασίες. Στην Ινδία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, επιτρέπεται η παρένθετη μητρότητα όχι μόνο χωρίς δικαστική άδεια, αλλά και με αντάλλαγμα οικονομικό και μάλιστα πολλοί γονείς από την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες που θέλουν να ακολουθήσουν τη συγκεκριμένη διαδικασία τεκνοποιίας, προτιμούν την Ινδία λόγω των πολύ ανταγωνιστικών τιμών που η χώρα αυτή προσφέρει για το «δανεισμό της μήτρας». Στη ληξιαρχική πράξη γέννησης αναγράφεται ως μητέρα του νεογέννητου αυτομάτως η γενετική μητέρα και όχι η παρένθετη.
Ζήτημα ωστόσο γεννιέται με τη μεταφορά του παιδιού πίσω στην Ελλάδα, αφού περατωθεί η διαδικασία και το τελευταίο γεννηθεί , καθότι απαιτείται η έκδοση διαβατηρίου με σκοπό να ταξιδέψει. Το Υπουργείο Εσωτερικών της Ινδίας στο Νέο Δελχί εξέδωσε προσφάτως σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τη διαδικασία παρένθετης μητρότητας από ξένους που μεταβαίνουν στην Ινδία για να τελέσουν τη διαδικασία, αλλάζοντας όλα τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Μεταξύ των δικαιολογητικών που απαιτούνται είναι έγγραφο από την πρεσβεία των γονέων που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί (π.χ. ελληνική πρεσβεία στην Ινδία) ή το Υπουργείο Εξωτερικών της ξένης χώρας (π.χ. της Ελλάδας) που να λέει α) ότι η χώρα (π.χ. Ελλάδα) αναγνωρίζει την παρένθετη μητρότητα και β) ότι το παιδί που θα γεννηθεί από τους γονείς μέσω της Ινδής παρένθετης μητέρας θα επιτραπεί να μπει μέσα στη χώρα (π.χ. Ελλάδα) σαν βιολογικό παιδί των γονέων αυτών. Αν δεν προσκομιστεί τέτοιο έγγραφο, δεν μπορεί κανονικά να ξεκινήσει η μεταφορά ωαρίων και εν γένει η όλη διαδικασία για απόκτηση τέκνου μέσω παρένθετης μητέρας.
Η ελληνική πρεσβεία στο Δελχί, αρνείται να δώσει τέτοιο έγγραφο, καθότι , ως προελέχθη, στην Ελλάδα είναι τελείως διαφορετική η νομοθεσία περί παρένθετης μητρότητας, η οποία απαιτεί μεταξύ άλλων οπωσδήποτε και δικαστική άδεια προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να εκδώσει πιστοποιητικό, όπως απαιτείται από την Κυβέρνηση της Ινδίας, ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει την παρένθετη μητρότητα κατά τον ίδιο τρόπο που γίνεται στην Ινδία, ούτε μπορεί –πόσω μάλλον- να χορηγήσει βεβαίωση ότι θα επιτραπεί η είσοδός του στην Ελλάδα σαν βιολογικό παιδί των γονέων αυτών. Άρα, το συμπέρασμα είναι, κάτι το οποίο επιβεβαιώνει και η ελληνική πρεσβεία στο Δελχί, ότι δεν έχει κανένα νόημα να μεταβαίνουν πλέον Έλληνες στην Ινδία για να επωφεληθούν από τη «βιομηχανία» της παρένθετης μητρότητας, αφού χωρίς το έγγραφο αυτό δεν μπορούν επ’ ουδενί να περατώσουν τη διαδικασία απόκτησης τέκνου μέσω παρένθετης Ινδής μητέρας. Η δε ελληνική πρεσβεία εφιστά ιδιαίτερα την προσοχή των Ελλήνων που της απευθύνονται, να προσέχουν να μη δώσουν τα χρήματά τους σε καμία κλινική στην Ινδία που «τάζει» ότι έχει πολύ καλές τιμές για παρένθετες μητέρες, αφού τελικά, ακόμα κι αν γεννηθεί το παιδί κατά παράβαση και της ίδιας της ινδικής νομοθεσίας (η οποία απαιτεί την προσκόμιση του ανωτέρω δικαιολογητικού από την ελληνική πρεσβεία), δεν θα μπορέσει με κανένα νόμιμο τρόπο να μεταφερθεί στην Ελλάδα.
Ευγενία Φωτοπούλου
info@efotopoulou.gr