Προϋποθέσεις τέλεσης υιοθεσίας ενηλίκου – Κατώτατα ηλικιακά όρια για τη διαφορά ηλικίας

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1579 ΑΚ, όπως αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 25 § 5 του ν. 2915/2001, η υιοθεσία ενηλίκου επιτρέπεται μόνο όταν ο υιοθετούμενος είναι συγγενής ως και τον τέταρτο βαθμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας αυτού που υιοθετεί.

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 1580 ΑΚ, στην υιοθεσία ενηλίκου έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις που ισχύουν για την υιοθεσία ανηλίκου, εφόσον δεν θεσπίζεται διαφορετική ρύθμιση από τις διατάξεις που ακολουθούν. Η τελευταία διάταξη για τη ρύθμιση της υιοθεσίας ενηλίκου παραπέμπει στην ανάλογη εφαρμογή των ρυθμιστικών της υιοθεσίας ανηλίκων διατάξεων, εκτός αν πρόκειται για θέματα, για τα οποία οι ακολουθούσες διατάξεις των άρθρων 1581-1588 ΑΚ, περιέχουν ειδικές ρυθμίσεις.

Αποκλίσεις από τις διατάξεις για την υιοθεσία ανηλίκων περιέχει, μεταξύ άλλων, το άρθρο 1582 ΑΚ, με το οποίο καθιερώνεται κατώτατο όριο ηλικίας για τον υιοθετούντα το 40ό έτος της ηλικίας του, όχι όμως και ανώτατο όριο ηλικίας, αφού τούτο ορίζει κατά λέξη ότι “αυτός που υιοθετεί πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του και να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο τουλάχιστο κατά δεκαοκτώ χρόνια”.

Με την τελευταία αυτή διάταξη, η ρύθμιση της οποίας, όπως προεκτέθηκε, αποκλίνει από εκείνη για την υιοθεσία ανηλίκου (αποκλείουσα, επομένως, την ανάλογη εφαρμογή των αντίστοιχων διατάξεων για την υιοθεσία ανηλίκου), οριοθετείται η ηλικία του υιοθετούντος ενήλικο και καθιερώνεται γι` αυτόν που υιοθετεί, ως κατώτατο όριο ηλικίας το τεσσαρακοστό έτος, ενώ δεν καθιερώνεται ανώτατο όριο ηλικίας και τούτο, γιατί ο ενήλικος υιοθετούμενος έχει ήδη συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος. Καθιερώνεται όμως διαφορά ηλικίας μεταξύ υιοθετούντος και υιοθετουμένου τουλάχιστον κατά δεκαοκτώ έτη αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν καθιερώνεται ανώτατο όριο διαφοράς ηλικίας (Βλ. Β. Βαθρακοκοίλη, Το Νέο Οικογενειακό Δίκαιο, Β` εκδ. 2000 άρθρο 1580, σ. 1170 και άρθρο 1582 σ. 1172).

Έτσι, στην υπ’ αρ. 2403/2003 απόφαση του Εφετείου Αθηνών (ΝοΒ 2003/1642) κρίθηκε ότι εσφαλμένα το πρωτοβάθμιο δικαστήριο εφάρμοσε σε υιοθεσία ενηλίκου αναλογικά τη διάταξη του άρθρου 1543 ΑΚ, που διέπει την υιοθεσία ανηλίκου και ορίζει, ότι αυτός που υιοθετεί δεν πρέπει να έχει υπερβεί την ηλικία των εξήντα ετών, οπότε εσφαλμένα έκρινε ότι «δεν συντρέχει στο πρόσωπο των δύο πρώτων αιτούντων η προϋπόθεση της νόμιμης ηλικίας για την τέλεση της αιτούμενης υιοθεσίας, ενόψει του ότι αυτοί κατά το χρόνο υποβολής της αιτήσεως είχαν υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας τους (…) και απέρριψε, ως μη νόμιμη, την προμνημονευόμενη αίτηση υιοθεσίας από αυτούς του ενήλικου τρίτου αιτούντος (ανεψιού τους)», αφού, «όπως εκτέθηκε στην προηγηθείσα νομική σκέψη, η ηλικία του υιοθετούντος ενήλικο οριοθετείται από το νόμο κατ’ απόκλιση από τη ρύθμιση για την υιοθεσία ανηλίκου και ειδικότερα, καθιερώνεται γι’ αυτόν που υιοθετεί, ως κατώτατο όριο ηλικίας το 40ό έτος, ενώ ουδόλως καθιερώνεται ανώτατο όριο ηλικίας που δεν δικαιολογείται στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθόσον ο υιοθετούμενος ενήλικος έχει ήδη συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του».

Θεώνη Κάδρα, Δικηγόρος

e-mail:info@efotopoulou.gr