Δικηγορικό Γραφείο Ευγενίας Α. Φωτοπούλου
Βασιλίσσης Σοφίας 6 Αθήνα 106 74
Τηλέφωνο: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
210 30 09 019
Email: info@efotopoulou.gr

Τέλεση πολιτικού γάμου από Έλληνα πρόξενο στο εξωτερικό

Μέσω του άρθρου 13 παρ.2 του ΑΚ και τον θεσπιζόμενο από αυτήν ειδικού κανόνα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου ο Έλληνας νομοθέτης αναγνώρισε τη δυνατότητα τέλεσης γάμου από Έλληνα (με Έλληνα ή αλλοδαπό) στο εξωτερικό ενώπιον της ελληνικής προξενικής αρχής.

Με αυτόν τον τρόπο, έχοντας επίγνωση αφενός των κοινωνικών αναγκών που οδηγούν στη μετανάστευση και αφετέρου του σύγχρονου τρόπου ζωής και την αύξηση των διεθνών συναλλαγών και σχέσεων, θέλησε να διευκολύνει τη διατήρηση του δεσμού των Ελλήνων του εξωτερικού με την πατρίδα τους παρέχοντάς τους την δυνατότητα να τελέσουν πολιτικό γάμο κατά το ελληνικό δίκαιο, έστω και ευρισκόμενοι χιλιόμετρα και μίλια μακρυά από το ελληνικό έδαφος.

Ο τύπος του γάμου που τελείται δηλαδή στο εξωτερικό από Έλληνα ενώπιον του Έλληνα προξένου δεν ρυθμίζεται από το δίκαιο του τόπου τέλεσής του (το δίκαιο της αλλοδαπής χώρας υποδοχής), όπως ορίζει ο κανόνας του άρθρου 13 παρ. 1 εδ. β΄ΑΚ, αλλά από το ελληνικό δίκαιο και θεωρείται πολιτικός γάμος, πολιτειακή πράξη της ελληνικής πολιτείας, τελούμενος όμως όχι ενώπιον του Δημάρχου (όπως ο τυπικός πολιτικός γάμος), αλλά ενώπιον του Έλληνα προξένου, που δεν παύει να συνιστά και αυτός ελληνικό όργανο στο οποίο έχουν ανατεθεί ορισμένα καθήκοντα άσκησης δημόσιας εξουσίας. Το άρθρο 8 του ΠΔ 391/1982 που ρυθμίζει τη διαδικασία τέλεσης του πολιτικού γάμου έχει ειδική πρόβλεψη για τον ιδιόρρυθμο αυτό τύπο γάμου και τον εξομοιώνει ρητώς με τον πολιτικό γάμο, παραπέμποντας σε αναλογική εφαρμογή των διατάξεων του πολιτικού γάμου και στον προξενικό.

Το πρόβλημα που δημιουργείται από την τέλεση αυτού του γάμου από τον Έλληνα πρόξενο έγκειται στο αν αναγνωρίζεται το υποστατό αυτού από το δίκαιο της αλλοδαπής χώρας υποδοχής, το δίκαιο δηλαδή του κράτους της τέλεσής τους. Η τέλεση γάμου από τον πρόξενο αποτελεί άσκηση δημόσιας εξουσίας εκ μέρους της χώρας που εκπροσωπούν οι προξενικές αρχές (ήτοι της Ελλάδος) στο έδαφος της πολιτείας που τις φιλοξενεί και συνεπώς η δυνατότητα αυτή τέλεσης πολιτικού γάμου επί αλλοδαπού εδάφους αποτελεί παραχώρηση από την αλλοδαπή χώρα υποδοχής, η οποία δεν έχει υποχρέωση να δεχθεί την τέλεση αυτού του γάμου στο έδαφός της. Ο χώρος του προξενείου θεωρείται όσον αφορά την τέλεση γάμων έδαφος της χώρας υποδοχής και όχι βάσει της αρχής της εδαφικότητας που υποστηριζόταν παλαιότερα προέκταση του εδάφους της χώρας αποστολής (βλ. Ρούκουνα ΔΔΔ 111/27 επ.) Η συναίνεση της χώρας υποδοχής γίνεται είτε με ρητή νομοθετική ρύθμιση του εσωτερικού της δικαίου είτε με διεθνή σύμβαση (βλ. εδώ την υπ’ αριθμ. 608/2011 ΑΠ για την προξενική σύμβαση Ελλάδος-Αλβανίας και την κρίση του δικαστηρίου περί ανυπόστατου του γάμου που τελέστηκε στην αλβανική πρεσβεία στην Ελλάδα) είτε με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας των κρατών. Ενδεικτικό είναι ότι οι ΗΠΑ και η Αυστρία απαγορεύουν ρητά την εν λόγω δυνατότητα τέλεσης προξενικών γάμων στο έδαφός τους (locus regit actus).

Aν δηλαδή η χώρα υποδοχής είναι αντίθετη στην τέλεση προξενικών γάμων αλλοδαπών στην επικράτειά της, τότε οι γάμοι αυτοί είναι έγκυροι κατά το δίκαιο της χώρας προέλευσης των προξενικών αρχών, ανύπαρκτοι όμως κατά το δίακιο της χώρας στο έδαφος της οποίας τελέστηκαν, ενώ για άλλες τρίτες χώρες το κύρος του προξενικού αυτού γάμου κρίνεται από τους κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου των χωρών αυτών. (βλ. Γραμματικάκη-Αλεξίου-Παπασιώπη-Πασιά Ζ.-Βασιλακάκη Ε., ΙΔΔ εκδ.Β΄, σελ. 170-171). Πάντως, ο γάμος αυτός για την Ελλάδα, λόγω του ημεδαπού κανόνα του άρθρου 13 παρ. 2 ΑΚ, είναι ισχυρός και υποστατός (εάν δεν έχει άλλο πρόβλημα κύρους), ανεξαρτήτως αν αναγνωρίζεται στη χώρα υποδοχής της προξενικής αρχής. Κατ’ ακολουθία, ο γάμος αυτός λύεται έγκυρα σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, ενώπιον των αρμόδιων ελληνικών δικαστηρίων.

 

Θεώνη Κάδρα

info@efotopoulou.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Το email σας δεν θα δημοσιευτεί