Αντικατάσταση πραγματογνώμονα κατ’ άρθρο 370 ΚΠολΔ
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 368 παρ. 1 ΚΠολΔ, το Δικαστήριο μπορεί να διορίσει έναν ή περισσότερους πραγματογνώμονες, αν κρίνει πως πρόκειται για ζητήματα, που απαιτούν, προκειμένου να γίνουν αντιληπτά ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης. Από τη διάταξη του άρθρου 370 παρ. 3 ΚΠολΔ προκύπτει ότι το Δικαστήριο, που διόρισε τους πραγματογνώμονές, πρωτοβάθμιο ή δευτεροβάθμιο, μετά από αίτηση των διαδίκων ή και αυτεπάγγελτα, μπορεί να τους αντικαταστήσει για εύλογη αιτία, δικάζοντας κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (ΑΠ 1003/2015, ΕφΘεσ 1236/2011, ΕφΔωδ 6/2011 Τ.Ν.Π. Νόμος).
Έχουν κριθεί ως εύλογη αιτία αντικατάστασης του διορισθέντος πραγματογνώμονος κατά την έννοια της συγκεκριμένης διάταξης η από μέρους του αδυναμία διεξαγωγής της πραγματογνωμοσύνης, οφειλομένης σε φόρτο εργασίας του (ΑΠ 1080/1988 Ελλ. Δνη 1990.68) ή σε προανειλημμένες άλλες υποχρεώσεις του (ΕφΑθ 636/1992 ΑρχΝ 1992·529), καθώς και η άρνηση εκτέλεσης της (ΕφΘεσ 405/1999 Αρμεν. ΝΔ 1684) ή η εξ αρχής μη αποδοχή του διορισμού του, είτε ρητώς γενομένη (βλ. ΕφΑΘ 3259/1993 Ελλ. Δνη 1996. 1669, ΕφΘεσ 116/1984 Αρμεν. ΛΗ 564), είτε με την μη προσέλευση του εντός της ταχθείσης προθεσμίας να ορκισθεί και αναλάβει τα καθήκοντα του (βλ. ΕφΛαρ 50/2004 Δικογραφία 2004. 431, ΕφΘεσ 1605/1998 Αρμεν. ΝΒ. 973), το γεγονός ότι το αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης δεν εμπίπτει στο γνωστικό του αντικείμενο (ΕφΠειρ 384/2018 Δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του Δ.Σ.Α. «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ», ΕφΘεσ 1236/2011, 761), η έλλειψη ειδικών γνώσεων (ΕφΔωδ 223/2009, βλ. Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα ΕρμΚΠολΔ τόμος I υπ` άρθρο 370 αρ. 8, Βαθρακοκοίλη ΚΠολΔ τ. Β` σελ. 723), η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην εκτέλεση των καθηκόντων του (Α.Π. 1003/2015 Δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του Δ.Σ.Α. «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ», ΕφΑΘ 1913/2021), λόγοι υγείας (Α.Π. 1107/1993, ΕΕΝ 1994, 651) η συνταξιοδότηση του πραγματογνώμονα (Α.Π. 1003/2015, ΕφΑθ 46/2013 Δημοσιευμένες στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του Δ.Σ.Α. »ΣΟΚΡΑΤΗΣ», ο θάνατος του (ΕφΑθ 2381/2015 Δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών Δ.Σ.Α.) η μη εμφάνιση αυτού προς όρκιση (ΕφΒορ Αιγαίου 2/2020), η μετοίκηση του πραγματογνώμονα σε άγνωστη διεύθυνση (ΕφΑθ 46/2013 Δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του Δ.Σ.Α. «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»), η απουσία στην Αλλοδαπή, η ηλικία, η αδυναμία διενέργειας πραγματογνωμοσύνης, λόγοι ασθένειας (ΑΠ 1080/1988 Δνη 1990·68, ΕΦΛΑΡ 50/2004 ΔΙΚΟΓΡ 2004.431, ΕφΘεσσαλ 1605/1998 ΑΡΜ 1998.973, ΕφΑΘ 2137/1993 Δνη 1994.489, ΕφΑΘ 3259/1993 Δνη 1996.1669, ΕφΑΘ 636/1992 ΑΡΧΝ 1992.529, ΕφΑΘ 8386/1986 Ελ. Δνη 28,1096).
Αγγελική Λιγοψυχάκη, δικηγόρος