ΑΣΕΠ- Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής για την επιλογή προσωπικού και ρύθμιση θεμάτων Διοίκησης

Το ΑΣΕΠ συστάθηκε με το ν. 2190/1994 ως ανεξάρτητη αρχή επιφορτισμένη με τον έλεγχο της ορθής εφαρμογής των διατάξεων που διέπουν τις προσλήψεις στο δημόσιο τομέα. Δεν υπόκειται σε εποπτεία και έλεγχο από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές αλλά σε κοινοβουλευτικό έλεγχο σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής (101 Α Σ), ενώ οι πράξεις του δεν υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο από άποψη νομιμότητας αλά μόνο σε δικαστικό έλεγχο. Έχει εθνική εμβέλεια δράσης και διαθέτει αρμοδιότητα κανονιστική, αρμοδιότητα ελεγκτική της νομιμότητας των πράξεων που υπάγονται στη δικαιοδοσία του και περιορισμένη κυρωτική αρμοδιότητα. Τα μέλη του διαθέτουν προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία αντίστοιχη με αυτή των δικαστών. Αυτό σημαίνει ότι δεν λαμβάνουν εντολές και δεσμεύονται από το νόμο ενώ άλλα όργανα του κράτους, ιδίως η εκτελεστική λειτουργία δεν μπορούν να παρέμβουν στον τρόπο με τον οποίο ασκούν τα καθήκοντά τους. Διαθέτουν ευρείες αποφασιστικές αρμοδιότητες (ιδίως κανονιστικές και κυρωτικές) με αντικείμενο τη ρύθμιση ζωτικών και ευαίσθητων τομέων της πολιτικής, οικονομικής και γενικά κοινωνικής ζωής. Επιπλέον, οι αποφάσεις τους λειτουργούν δεσμευτικά για τα υπόλοιπα κρατικά όργανα.

Ο έλεγχος που μπορεί να ασκηθεί κατά του ΑΣΕΠ είναι κοινοβουλευτικός και δικαστικός. Συγκεκριμένα:

• Κοινοβουλευτικός έλεγχος: Το αρ. 101Α παρ. 3 του Συντάγματος ρητά προβλέπει τον έλεγχο των ΑΔΑ (Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών) από το Κοινοβούλιο και παραπέμπει στον κανονισμό της Βουλής για την ρύθμιση των μορφών ελέγχου. Έτσι με βάση των Κανονισμό η Βουλή μπορεί να καλεί σε ακρόαση τα όργανα διοίκησης των ΑΔΑ (Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών) ζητώντας πάσης φύσεως πληροφορίες σχετικά με τη δράση και τις αποφάσεις του οργάνου
• Δικαστικός έλεγχος: Ασκείται από το ΣτΕ και αφορά στην νομιμότητα των αποφάσεων των ΑΔΑ (Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών)

Σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 2190/1994 περί ΑΣΕΠ, στο Α.Σ.Ε.Π. λειτουργεί Γραφείο Επιθεώρησης, που έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) Τον έλεγχο της πραγματοποίησης αυθαίρετων διορισμών ή προσλήψεων προσωπικού, που υπάγεται στον παρόντα νόμο.

β) Τον έλεγχο της τήρησης των περιορισμών του νόμου ως προς την επιτρεπόμενη διάρκεια της απασχόλησης του προσωπικού του άρθρου 103 παρ. 2 του Συντάγματος.

γ) Τον έλεγχο της τήρησης των διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού για κάλυψη παροδικής φύσεως αναγκών και γενικώς των διατάξεων που ρυθμίζουν την απασχόληση του προσωπικού αυτού.

δ) Τη διενέργεια ερευνών και ελέγχων της τήρησης, από τους οπωσδήποτε και με οποιαδήποτε ιδιότητα μετέχοντες, των διατάξεων και κανονισμών, που διέπουν τις διαδικασίες πλήρωσης θέσεων ή πρόσληψης προσωπικού.

ε) τον έλεγχο της νομιμότητας των διορισμών που διενεργούνται από τους φορείς κατά τις διατάξεις του άρθρου 18.

Ο έλεγχος αυτός διενεργείται υποχρεωτικά σε δείγμα τουλάχιστον δέκα επί τοις εκατό (10%) του συνολικού αριθμού των διοριζομένων ανά φορέα.

Εάν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις διορισμού ή δεν αποδεικνύονται τα κριτήρια βάσει των οποίων κατατάχθηκε σε σειρά διορισμού, στο χρόνο που ορίζεται στην προκήρυξη, ο διορισμός ανακαλείται υποχρεωτικά, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, εφαρμοζομένων αναλογικώς και των πέντε τελευταίων εδαφίων της παρ. 15 του άρθρου 21 του παρόντος νόμου, όπως προστέθηκαν με την παρ. 7 του άρθρου 5 του Ν.2527/1997.

Ο έλεγχος της περιπτώσεως α` γίνεται μόνο μετά από ερώτημα του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης ή του οικείου υπουργού ή αρχηγού Κόμματος κατά τον Κανονισμό της Βουλής, με αναφορά των ενδείξεων που τεκμηριώνουν το σχετικό αίτημά τους είτε αυτεπαγγέλτως. Των περιπτώσεων β` και γ είτε μετά από ερώτημα των ανωτέρω υπουργών είτε αυτεπαγγέλτως. Οι έρευνες και έλεγχοι της περιπτώσεως δ` γίνονται μετά από ερώτημα των αυτών ως άνω υπουργών ή αυτεπαγγέλτως ή κατ’ αίτηση υποψηφίου. Τον έλεγχο των περιπτώσεων β` και γ δύναται να ζητήσουν η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. και η Γ.Σ.Ε.Ε. αναφέροντας τις ενδείξεις οι οποίες τεκμηριώνουν το σχετικό αίτημά τους.

Συνεπώς από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το ΑΣΕΠ, ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, δεν λαμβάνει εντολές από άλλα κρατικά όργανα, δεσμεύεται όμως να τηρεί τους νόμους. Οι αποφάσεις τους και οι πράξεις τους είναι δεσμευτικές για άλλα κρατικά όργανα. Η νομιμότητα των πράξεών του, όσον αφορά τη διαδικασία πρόσληψης και διορισμού, μπορεί να ελεγχθεί είτε κατόπιν αιτήματος (από εκπρόσωπο του Κοινοβουλίου, υποψήφιο κλπ) είτε αυτεπαγγέλτως. Ο έλεγχος ασκείται από το Γραφείο Επιθεώρησης, το οποίο έχει δημιουργηθεί για αυτό το σκοπό, ήτοι για να ελέγχει τη νομιμότητα των πράξεων του ΑΣΕΠ. Επίσης η νομιμότητα των αποφάσεων του ΑΣΕΠ, υπάγεται και σε δικαστικό έλεγχο, ο οποίος ασκείται από το ΣτΕ.

Λένα Πολύζου, δικηγόρος

info@efotopoulou.gr