Διόρθωση σφαλμάτων κτηματολογίου εγγραφών αγνώστου ιδιοκτήτη
Σύμφωνα με το άρθρο 7α παρ. 1 περ. α΄ του νόμου 2664/1998, σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής, για τη διόρθωση της οποίας ισχύουν όσα ορίζονται στα άρθρα 6 και 7, μέχρι την οριστικοποίησή της ισχύουν τα ακόλουθα:
Τα μη καταχωρισθέντα στις πρώτες εγγραφές δικαιώματα μεταβιβάζονται και επιβαρύνονται σύμφωνα με τις οικείες γι’ αυτά διατάξεις, χωρίς να απαιτείται και η τήρηση της τυχόν προβλεπομένης στις διατάξεις αυτές προϋπόθεσης της εγγραφής της σχετικής πράξης στο κτηματολόγιο. Σε περίπτωση μεταβίβασης της κυριότητας, εφόσον ο μεταβιβάζων δεν έχει ασκήσει και καταχωρίσει στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου την αγωγή που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 6, την εγγραφή αναπληρώνει η εκ μέρους του αποκτώντος άσκηση και η με επιμέλειά του καταχώριση της αγωγής αυτής στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτoυ. Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 12 παρ. 1 περ. ζ’ του αυτού νόμου, στα κτηματολογικά φύλλα καταχωρίζονται: Η κατά το άρθρο 1193 του Αστικού Κώδικα αποδοχή κληρονομιάς, εφόσον με αυτήν περιέχεται στον κληρονόμο ή τον κληροδόχο η κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο της κληρονομιάς ή εμπράγματο δικαίωμα σε ξένο ακίνητο, καθώς επίσης το αναφερόμενο στο άρθρο 1195 του Αστικού Κώδικα κληρονομητήριο.
Από τις συνδυασμένες ως άνω διατάξεις και κατά ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 7α παρ. 1 περ. α΄ 2664/1998 συνάγεται ότι σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής που ζητείται με αγωγή η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με αυτήν (ανακριβή πρώτη εγγραφή) και η διόρθωσή της, αν η αποδοχή της κληρoνoμιάς στην οποία (κληρονομία) θεμελιώνει ο ενάγων την κυριότητά του στο επίδικο έγινε μεν αλλά δεν μεταγράφηκε μέχρι την έναρξη του Κτηματολογίου και την αντικατάσταση από αυτό του συστήματος των μεταγραφών, τη μεταγραφή αυτής αναπληρώνει η εκ μέρους του κληρονόμου άσκηση και η με επιμέλειά του καταχώριση της αγωγής του άρθρου 6 παρ. 2 στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου (βλ. ΠΠρΑθ 42/2006, ΝΟΜΟΣ).
Το ίδιο ισχύει κατ’ ανάλογη εφαρμογή και για την αίτηση του άρθρου 6 παρ. 3 του ν. 2664/1998, με την οποία εξάλλου ορθό είναι να ζητείται εκτός από τη διόρθωση της ανακριβούς εγγραφής και η αναγνώριση της κυριότητας του αιτούντος (βλ. ΜΠρΘεσ 43451/2006, ΜΠρΘες 29835/2007 ΝΟΜΟΣ).
Αν στις πρώτες εγγραφές δεν έχει καταχωρηθεί ή έχει καταχωρηθεί ανακριβώς εμπράγματο δικαίωμα και δη της κυριότητας επί ακινήτου, ο δε πραγματικός δικαιούχος αυτού έχει αποβιώσει πριν την ημερομηνία δημοσίευσης της σχετικής απόφασης του ΟΚΧΕ περί ενάρξεως του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή, οι κληρονόμοι αυτού, εφόσον δεν αποποιήθηκαν την κληρονομία κατ’ άρθρο 1847 του ΑΚ, μπορούν, και ενώ ακόμη δεν έχει διορθωθεί η ανακριβής πρώτη εγγραφή να συντάξουν το σχετικό δημόσιο έγγραφο περί αποδοχής της κληρονομιάς και να καταχωρήσουν τούτο στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, υπό την αναβλητική αίρεση να γίνει αμετάκλητη η απόφαση διόρθωσης του κτηματολογικού φύλλου, ενώ παράλληλα θα ασκήσουν την αγωγή του άρθρου 6 παρ. 2-3 του Ν.2664/1998, ζητώντας τη διόρθωση της ανακριβούς πρώτης εγγραφής, ώστε αντί του αναγραφομένου στις πρώτες εγγραφές ως δικαιούχου εμπράγματου δικαιώματος, ενδεχομένως και «αγνώστου», να αναγραφούν οι ίδιοι (κληρονόμοι). Και αυτό καθότι αφενός κατά το χρονικό σημείο έναρξης του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή ο πραγματικός δικαιούχος- κληρονομούμενος έχει αποβιώσει και δε νοείται να είναι φορέας εμπραγμάτων δικαιωμάτων, αφετέρου διότι η αποδοχή κληρονομίας, ανεξαρτήτως του χρόνου σύνταξης του σχετικού δημοσίου εγγράφου και μεταγραφής του ή καταχώρισής του στο Κτηματολόγιο ενεργεί αναδρομικά κατά το χρόνο της επαγωγής (θανάτου), η δε άσκηση και καταχώριση της σχετικής αγωγής στο οικείο κτηματολογικό φύλλο εκ μέρους των κληρονόμων αναπληρώνει την έλλειψη εγγραφής της δηλώσεως περί αποδοχής κληρονομίας κατ’ άρθρα 1193 και 1199 του ΑΚ και 12 παρ.1 εδ. ζ του Ν.2664/1998. Επομένως, κατά το χρονικό σημείο έναρξης του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή, το ανακριβώς ή μη καταχωρηθέν στις πρώτες εγγραφές εμπράγματο δικαίωμα, έχει ήδη περιέλθει στους κληρονόμους (βλ. ΜΠρΘεσ 8859/2007, ΝΟΜΟΣ). Σε περίπτωση που κατά το χρόνο έναρξης του Κτηματολογικού γραφείου, ζούσε ο πραγματικός δικαιούχος-κληρονομούμενος, ο οποίος απεβίωσε μετά το χρόνο έναρξης του Κτηματολογικού γραφείου, ενεργητική νομιμοποίηση για την άσκηση της αίτησης στο δικαστήριο για τη διόρθωση του κτηματολογικού φύλλου αγνώστου ιδιοκτήτη έχει ο κληρονόμος, ο οποίος ζητά την εγγραφή στο κτηματολογικό φύλλο του ονόματος του δικαιούχου κατά το χρόνο έναρξης του Κτηματολογικού γραφείου που ήταν εν ζωή και όχι του δικού του, ως σημερινού πλέον δικαιούχου.
Ευγενία Φωτοπούλου
info@efotopoulou.gr