Δικηγορικό Γραφείο Ευγενίας Α. Φωτοπούλου
Βασιλίσσης Σοφίας 6 Αθήνα 106 74
Τηλέφωνο: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
210 30 09 019
Email: info@efotopoulou.gr

Ένορκη βεβαίωση – Καθίσταται ανυπόστατο αποδεικτικό μέσο όταν λαμβάνεται ενώπιον καθ’ ύλην αναρμόδιου οργάνου, όχι όμως και όταν λαμβάνεται ενώπιον οργάνου υλικώς αρμόδιου, το οποίο στερείται απλά τοπικής αρμοδιότητας

Το άρθ. 424 ΚΠολΔ, πριν την τροποποίησή του με το άρθ. 23 του Ν. 4842/2021, προέβλεπε ότι: «Ένορκη βεβαίωση, που δίδεται κατά παράβαση των προηγούμενων διατάξεων, δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη στο πλαίσιο της δίκης για την οποία δόθηκε, ούτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων».

Η ευρύτητα της διατύπωσης της τελευταίας διάταξης έδιδε εκ πρώτης όψεως την εντύπωση ότι κατελάμβανε καθεμία ανεξαιρέτως παρέκκλιση από τις διαδικαστικές προβλέψεις των άρθρων 421-423 ΚΠολΔ. Εν τούτοις, ήδη από τα πρώτα στάδια εφαρμογής της επισημάνθηκε ότι ήταν τόσο ευρεία η διατύπωση, ώστε να καταλαμβάνει και απολύτως επουσιώδεις και δευτερεύουσες παρεκκλίσεις, από τις οποίες ουδεμία απολύτως βλάβη προέκυπτε για τον αντίδικο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη λήψη της ένορκης βεβαίωσης ενώπιον τύποις αναρμοδίου συμβολαιογράφου. Υποστηρίχθηκε, λοιπόν, τόσο από τη θεωρία, όσο και από μεγάλο μέρος της νομολογίας των δικαστηρίων της ουσίας, ότι σκόπιμο ήταν να περιορισθεί το εύρος της κήρυξης του απαράδεκτου, μόνο στην παράλειψη της κλήτευσης ή στη μη τήρηση της προθεσμίας αυτής, οι δε λοιπές αταξίες της λήψης της ένορκης βεβαίωσης να αξιολογούνται στο πλαίσιο της δικονομικής ακυρότητας, ήτοι να απαγγέλλεται η τελευταία μόνον υπό τους όρους του άρθρου 159 αρ. 3 ΚΠολΔ, δηλαδή με τη συνδρομή και επίκληση του στοιχείου της βλάβης. Και τούτο διότι στον σκληρό πυρήνα των απαραίτητων στοιχείων του υποστατού της ένορκης βεβαίωσης ανήκει η λήψη της ενώπιον λειτουργικά αρμόδιου οργάνου (π.χ. λήψη από συμβολαιογράφο και όχι από ληξίαρχο) και όχι η λήψη ενώπιον τοπικά αρμόδιου. Εξάλλου, η αναρμοδιότητα δεν αποτελεί ούτε στο πλαίσιο της δίκης προϋπόθεση που συνεπάγεται το απαράδεκτο της αγωγής, οπότε κατά μείζονα λόγο δεν μπορεί να συνεπάγεται απαράδεκτο αποδεικτικού μέσου.

Την παραπάνω άποψη υιοθέτησε και ο Ν. 4842/2021, ο οποίος με το άρθ. 23 τροποποίησε το άρθ. 424 ΚΠολΔ, ως ακολούθως: «Ένορκη βεβαίωση σε δίκη για την οποία δίδεται δεν λαμβάνεται υπόψη, ούτε για συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, όταν: α) δεν έχει γίνει εμπρόθεσμη κλήση του αντιδίκου, β) δίδεται ενώπιον άλλου από τα αναφερόμενα στο άρθρο 421 όργανα ή σε διαφορετικό τόπο, ημέρα και ώρα από αυτήν που αναφέρεται στην κλήση, γ) η κλήση δεν αναφέρει το ονοματεπώνυμο του μάρτυρα, την αγωγή, το ένδικο βοήθημα ή μέσο, που αφορά η βεβαίωση, τον τόπο, την ημέρα και την ώρα που θα δοθεί, και δ) όταν παραβιάζεται το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 421. Ένορκη βεβαίωση κατά παράβαση των λοιπών διατάξεων λαμβάνεται υπόψη, εκτός αν συντρέχει δικονομική βλάβη του αντιδίκου».

Υπό τη νέα διατύπωση, δηλαδή, της άνω διάταξης, καθίσταται σαφές, ότι πλέον το απαράδεκτο της ένορκης βεβαίωσης απαγγέλλεται αποκλειστικά για τους λόγους που απαριθμούνται περιοριστικά στο άρθ. 424 υπό στοιχ. α΄ έως δ΄ ΚΠολΔ, ενώ στις λοιπές περιπτώσεις μόνο εφόσον διαπιστώνεται δικονομική βλάβη του αντιδίκου. Έτσι, μεταξύ των ανωτέρω περιπτώσεων, δεν περιλαμβάνεται πια η λήψη της ένορκης βεβαίωσης ενώπιον οργάνου που αναφέρεται μεν στο άρθ. 421 ΚΠολΔ, αλλά το οποίο δεν είναι κατά τόπον αρμόδιο. Και τούτο, διότι ο νομοθέτης ανήγαγε σε λόγο κήρυξης του απαραδέκτου, μόνο την περίπτωση που η ένορκη βεβαίωση λαμβάνεται ενώπιον άλλου οργάνου (ήτοι οργάνου καθ’ ύλην αναρμοδίου), όχι όμως και την περίπτωση στην οποία η ένορκη βεβαίωση λαμβάνεται ενώπιον οργάνου υλικώς αρμόδιου, το οποίο στερείται απλά τοπικής αρμοδιότητας.

Εξάλλου, η ανωτέρω τροποποίηση της διάταξης του άρθ. 424 ΚΠολΔ έγινε γιατί, όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4842/2021 «η ισχύουσα ρύθμιση είναι δυσανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό της ασφάλειας […] με αποτέλεσμα οι διάδικοι να στερούνται ενός σημαντικού αποδεικτικού μέσου για κάποιο επουσιώδες διαδικαστικό σφάλμα, όταν το δικαστήριο θεωρεί (ενν. λόγω αυτού), ότι η ένορκη βεβαίωση είναι ανυπόστατη» (ΕφΑιγ 71/2024 – ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1278/2023 – ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Αγγελική Πολυδώρου, Δικηγόρος

e-mail: info@efotopoulou.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Το email σας δεν θα δημοσιευτεί