Η αμοιβή ως ουσιώδες στοιχείο της σύμβασης έργου
Κατά τη διάταξη του άρθρου 681 Α.Κ., με τη σύμβαση έργου ο εργολάβος, έχει υποχρέωση να εκτελέσει το έργο και ο εργοδότης να καταβάλει τη συμφωνημένη αμοιβή. Κατά δε τη διάταξη του άρθρου 682 Α.Κ. αμοιβή λογίζεται πώς έχει συμφωνηθεί σιωπηρά, αν το έργο συνηθίζεται να εκτελείται μόνο με αμοιβή. Η διάταξη του άρθρου 650 Α.Κ. εφαρμόζεται ανάλογα. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι ουσιώδες στοιχείο της σύμβασης μίσθωσης έργου είναι η συμφωνία για την αμοιβή, ως ανταλλάγματος για την εκτέλεση του έργου, η δε αμοιβή είναι δυνατόν να είναι εκ των προτέρων ορισμένη ή να παραμένει ακαθάριστη, οπότε ο προσδιορισμός της γίνεται με βάση αντικειμενικά κριτήρια, ενώ, εάν στη σύμβαση δεν προβλέφθηκε και δεν ορίσθηκε τίποτε για την αμοιβή του εργολάβου, λογίζεται αυτή κατά τεκμήριο σιωπηρώς συμφωνηθείσα, εφ` όσον το έργο κατά τις συνήθεις περιστάσεις εκτελείται μόνο με αμοιβή, το ποσό δε της αμοιβής θα καθορισθεί στην περίπτωση αυτή από την ισχύουσα διατίμηση ή θα καθορισθεί ως εύλογη αμοιβή εκείνη, που καταβάλλεται από άλλους εργοδότες για όμοιες εργασίες. Το τεκμήριο που καθιερώνεται με την διάταξη του άρθρου 682 παρ. 1 Α.Κ. είναι μαχητό, ο δε εργολάβος οφείλει να επικαλεσθεί και ν` αποδείξει τις προϋποθέσεις του τεκμηρίου, δηλαδή: α) την δυνάμει συμβάσεως ανάληψη απ` αυτόν της εκτελέσεως ορισμένου έργου, β) ότι το έργο αυτό κατά τις συνήθεις περιστάσεις εκτελείται μόνο με αμοιβή και γ) ότι δεν υπάρχει ούτε συνάγεται από τη σύμβαση συμφωνία περί αμοιβής. Επειδή όμως το τεκμήριο αυτό είναι μαχητό, είναι δυνατή η ανατροπή του από τον εναγόμενο εργοδότη, δια της επικλήσεως και αποδείξεως άτι εξαιρετικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση αποκλείσθηκε με τη σύμβαση η καταβολή αμοιβής. Ως προς το ύψος της αμοιβής που οφείλεται σε μια τέτοια περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη η νόμιμη, άλλως η ειθισμένη για παρόμοια έργα αμοιβή, ενώ αν δεν υπάρχει τέτοια, προσδιορίζεται μία εύλογη αμοιβή (ΑΠ 2004/07, ΑΠ 1383/2010). Ως εύλογη αμοιβή πρέπει να θεωρηθεί το ποσό της αμοιβής που καταβάλλεται από άλλους εργοδότες για όμοιες εργασίες (Φίλιος Ειδικό Ενοχικό παρ. 15 σημ. 126, Γεωργιάδης – Στοθόπουλος Αστικός Κώδιξ άρθρο 682 αριθμ. 8 και 11, ΑΠ 729/74 ΝΟΒ 23,309).Όπως έχει κριθεί και από τη νομολογία (ΑΠ 977/2003 ΑΠ) «αν δεν συμφωνήθηκε αμοιβή οφείλεται η νόμιμη…. Συνεπώς δεν αναιρείται το στοιχείο της καταρτίσεως συμβάσεως αναθέσεως μελέτης σε μηχανικό από το γεγονός ότι δεν συμφωνήθηκε το ύψος της αμοιβής του τελευταίου, αφού στη περίπτωση αυτή λογίζεται ότι συμφωνήθηκε σιωπηρώς αμοιβή, ισούμενη με τη νόμιμη. Το γεγονός ότι πράγματι δεν είχε συμφωνηθεί αμοιβή για την εκπόνηση των μελετών και τη σύνταξη του τοπογραφικού από τους μηχανικούς δεν ασκεί έννομη επιρροή, αφού αυτή καθορίζεται από το νόμο».
Γίνεται επομένως λόγω της φιλικής σχέσης μεταξύ των συμβαλλομένων να μην καθοριστεί αμοιβή οπότε, κατ’ άρθρον 682 Α.Κ., λογίζεται η αμοιβή, κατά τεκμήριο, σιωπηρά συμφωνηθείσα, εφόσον το έργο τούτο κατά τις συνήθεις περιστάσεις, εκτελείται μόνον επ’ αμοιβή, ο προσδιορισμός της οποίας θα γίνει επί τη βάσει αντικειμενικών τεκμηρίων με την ισχύουσα διατίμηση, το υπό τις αυτές συνθήκες καταβαλλόμενο υπό άλλων έργο για όμοιες εργασίες (βλ. και ΑΠ 729/ 74 ΝοΒ 23.309, 517/2002 ΕΦ ΠΑΤΡ).
Λένα Πολύζου
Δικηγόρος
Email: info@efotopoulou.gr