Εισαγωγή στο Πυροσβεστικό Σώμα καθ’ υπέρβαση σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 31 του Ν. 2800/2000 – προϋποθέσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 2800/2000, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί από το άρθρο 25 του Ν. 4058/2012, «Όποιος συμμετέχει ενεργά στην καταδίωξη ή σύλληψη δραστών σοβαρών εγκληματικών πράξεων ή σε αστυνομική επιχείρηση προς πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος ή σε επιχείρηση του Πυροσβεστικού Σώματος προς κατάσβεση πυρκαγιάς ή διάσωση κινδυνευόντων προσώπων, εκθέτοντας αποδεδειγμένα τη ζωή του σε κίνδυνο, εισάγεται καθ` υπέρβαση και χωρίς εξετάσεις στη Σχολή Αστυφυλάκων ή Πυροσβεστών, μετά από αίτηση του η οποία υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) ετών από την απόκτηση των απαραίτητων προσόντων διορισμού του σε οποιαδήποτε θέση πλην του αναστήματος. Η συνδρομή των προϋποθέσεων αυτών διαπιστώνεται με Ένορκη Διοικητική Εξέταση που ενεργείται μετά την υποβολή του σχετικού αιτήματος».
Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 2840/2000, όπως αυτό ισχύει μετά το Ν. 4058/2012, «Όποιος διακρίνεται για εξαίρετες πράξεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 31 του ν. 2800/2000 (Α` 41) δύναται αντί να καταταγεί στην Ελληνική Αστυνομία ή το Πυροσβεστικό Σώμα να προσλαμβάνεται στα εν λόγω Σώματα αντίστοιχα, ως πολιτικός υπάλληλος ή με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ανάλογα με τα προσόντα του, κατ` εξαίρεση των ισχυουσών διατάξεων και ανεξαρτήτως ύπαρξης κενής οργανικής θέσης, επιφυλασσομένων των διατάξεων περί κωλυμάτων διορισμού (άρθρα 4 έως 8 του ν. 3528/2007, Α` 26). Το ως άνω δικαίωμα ασκείται μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) ετών από την απόκτηση των απαραίτητων προσόντων διορισμού του σε οποιαδήποτε θέση».
Ο νομοθέτης με τις διατάξεις του άρθρου 31 του Ν. 2800/2000 θέλησε να ανταμείψει τον ιδιώτη, ο οποίος συμμετείχε ενεργά, εκθέτοντας την ζωή του αποδεδειγμένα σε κίνδυνο, σε επιχείρηση του Πυροσβεστικού Σώματος με σκοπό την κατάσβεση πυρκαγιάς ή τη διάσωση προσώπων, τα οποία βρίσκονται σε κίνδυνο, εισάγοντάς τον χωρίς εξετάσεις και καθ’ υπέρβαση του αριθμού των εισακτέων στην Σχολή του Πυροσβεστικού Σώματος, εφόσον βέβαια διαθέτει και τα λοιπά προσόντα που προβλέπουν οι οικείες διατάξεις για την εισαγωγή στη Σχολή, πλην της προϋπόθεσης του αναστήματος.
Ο νομοθέτης με την διάταξη αυτή απέβλεψε στην καλλιέργεια φιλαλληλίας και στην κοινωνική ευαισθητοποίηση των πολιτών, το οποίο άλλωστε αναφέρεται και την Εισηγητική Έκθεση του Ν. 2800/2000 «Στόχος της ρύθμισης αυτής είναι αφενός μεν να ανταμείψει και να τιμήσει τα άτομα, που διακρίνονται για την γενναιοφροσύνη τους και την κοινωνική και εθνική τους προσφορά, αφετέρου δε να αξιοποιήσει τα ιδιαίτερα ηθικά και ψυχικά τους προσόντα μέσα στους κόλπους των Σωμάτων ασφαλείας προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος». Εξαιτίας λοιπόν του σκοπού της προαναφερόμενης διατάξεως, αυτή πρέπει να αντιμετωπίζεται με ευρύτητα και επιείκεια υπέρ του επιδείξαντος τα από την ίδια τη διάταξη αναφερόμενα χαρακτηριστικά.
Ειδικότερα, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, απαιτούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Ο πολίτης να προέβη σε πράξη, η οποία να υπερβαίνει κατά πολύ το κοινωνικό καθήκον.
β) Με την πράξη του αυτή, ο πολίτης να έχει εκθέσει αποδεδειγμένα τη ζωή του σε άμεσο και προφανή κίνδυνο.
γ) Η πράξη αυτή να έλαβε χώρα κατά την ενεργό συμμετοχή του σε επιχείρηση του Πυροσβεστικού Σώματος.
Σύμφωνα με το με αριθμ. πρωτ. 1016.2.3./07-09-2006 Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, καθ’ ερμηνεία των σχετικών ανωτέρω διατάξεων, διαπιστώθηκε ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή του άρθρου 31 του Ν. 2800/2000 στην περίπτωση της υποβάλουσας την αναφορά (εθελόντριας πυροσβέστριας), η οποία τραυματίστηκε πριν την άφιξή της στο χώρο όπου είχε εκδηλωθεί πυρκαγιά, διότι το δε γεγονός της έκθεσης αυτής σε κίνδυνο ζωής είχε άμεση σχέση και τελούσε οπωσδήποτε σε αιτιώδη σύνδεσμο προς την επιχειρούμενη κατάσβεση, καθώς οι σχετικές ζημιογόνες ενέργειες αποσκοπούσαν, όπως αποδείχθηκε, στην παρεμπόδιση αυτής της επιχείρησης, προκειμένου δηλαδή να μην κατασβεστεί η κρίσιμη πυρκαγιά.
Ο Συνήγορος του Πολίτη κατέληξε στο παραπάνω συμπέρασμα χρησιμοποιώντας επιχείρημα από την εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων περί κατ’ εξαίρεση διορισμού συζύγων ή τέκνων μονίμων αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων που αποβιώνουν κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και ένεκα αυτής (άρθρο 19 Ν. 1911/1990). Κατά την εφαρμογή αυτών των διατάξεων, έχει γίνει δεκτό ότι στην έννοια της διατεταγμένης υπηρεσίας και του θανάτου ένεκα αυτής συμπεριλαμβάνεται ο χρόνος μεταβάσεως και επιστροφής από την κατοικία στον χώρο εργασίας καθώς και ο χρόνος μεταβάσεως στον τόπο προορισμού και επιστροφής στη μονάδα, μετά τη λήψη οποιασδήποτε άδειας.
Μαρία Τζαβέλα
Δικηγόρος, LL.M.
E-mail: info@efotopoulou.gr