Μερική παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 223 ΚΠολΔ όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο δεύτερο του άρθρου 1 του Ν. 4335/2015 και έχει τεθεί σε ισχύ από 1-1-2016 «όταν επέλθει η εκκρεμοδικία, είναι απαράδεκτη η μεταβολή του αιτήματος της αγωγής. Κατ’ εξαίρεση μπορεί ο ενάγων με τις προτάσεις ή με δήλωση στα πρακτικά εωσότου περατωθεί η δίκη στον πρώτο βαθμό να περιορίσει το αίτημα της αγωγής ή να ζητήσει: 1) τα παρεπόμενα του κύριου αντικειμένου της αγωγής και 2) αντί γι’ αυτό που ζητήθηκε αρχικά άλλο αντικείμενο ή το διαφέρον εξαιτίας μεταβολής που επήλθε». Στην περίπτωση αυτή, ο περιορισμός του αιτήματος αν και, κατά τη διάταξη του άρθρου 295 παρ. 1 εδ. β` του ΚΠολΔ, θεωρείται μερική παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής (ΟλΑΠ 6/1997 και 5/1997) δεν κρίνεται κατά τις διατάξεις που αφορούν στην παραίτηση από το δικόγραφο (άρθρο 297 ΚΠολΔ), αλλά εφαρμόζονται οι διατάξεις, που προβλέπουν ειδικά τη θεμιτή μεταβολή του αιτήματος της αγωγής, με συνέπεια να μην υπόκειται στον διαγραφόμενο από το άρθρο 297 ΚΠολΔ τύπο. Κατά συνέπεια, ο περιορισμός του αιτήματος γίνεται με βάση τη διάταξη του άρθρου 223 του ΚΠολΔ, η οποία είναι ειδική σε σχέση με εκείνη του άρθρου 297 του ίδιου κώδικα, δηλαδή γίνεται με τις προτάσεις ή με δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά, άλλως θεωρείται ανίσχυρος και δεν λαμβάνεται υπ’ όψη. Από την ίδια ως άνω διάταξη του άρθρου 223 του ΚΠολΔ, κατά τη σαφή λεκτική της διατύπωση, σε συνδυασμό και με το άρθρο 526 ΚΠολΔ, προκύπτει ότι ο περιορισμός του αγωγικού αιτήματος δύναται να γίνει έως την περάτωση της δίκης στον πρώτο βαθμό (ΑΠ 951/2022 ΝΟΜΟΣ) και επομένως αυτός αποκλείεται στην κατ’ έφεση δίκη, στην οποία αποκρούεται, και αυτεπαγγέλτως, ως απαράδεκτος, έστω και αν συναινεί ο αντίδικος (ΑΠ 368/2016, ΕΑ 340/2019 ΝΟΜΟΣ).
Επιπροσθέτως, με την παραίτηση δεν πρέπει να προκαλείται αοριστία ως προς το υπόλοιπο τμήμα της αγωγής, που εμποδίζει τη συγκεκριμενοποίηση της διαφοράς, η οποία έχει αχθεί σε δικαστική κρίση. Γι’ αυτό σε περίπτωση περιορισμού με παραίτηση του αιτήματος της αγωγής με τις προτάσεις ή, όπου δεν είναι υποχρεωτική η κατάθεση προτάσεων, με δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά, ο ενάγων πρέπει να προσδιορίζει περαιτέρω το ποσό του περιορισμένου για κάθε μία από τις περιεχόμενες στην αγωγή διακεκριμένες αξιώσεις (περισσότερα κονδύλια), των οποίων την αναγνώριση και την προς τούτο καταψήφιση του εναγομένου επιδιώκει, για να καθίσταται έτσι εφικτός ο καθορισμός των αποδείξεων και δυνατή η καταδίκη του εναγομένου στην πληρωμή του ζητούμενου και οφειλόμενου ποσού. Αν ο περιορισμός του αιτήματος είναι γενικός, χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό του ποσού για τις επί μέρους αξιώσεις (κονδύλια), η αγωγή καθίσταται αόριστη και συνεπώς απορριπτέα ως απαράδεκτη, εκτός αν ο περιορισμός γίνεται αναλογικά κατά κλάσμα ή εκατοστιαίο ποσοστό του όλου αιτήματος, οπότε θεωρείται ότι επέρχεται αντίστοιχη αναλογική μείωση όλων των κεφαλαίων (ΑΠ 291/20150, ΑΠ 1871/2005, ΑΠ 337/2003, ΝΟΜΟΣ).
Αγγελική Λιγοψυχάκη, δικηγόρος