ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΩΣ ΚΑΙ ΕΞ ΥΠΑΡΧΗΣ ΑΚΥΡΗ Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΜΗ ΑΡΤΙΑ ΟΙΚΟΠΕΔΑ

με τον τίτλο «Απαγορεύσεις κατατμήσεων οικοπέδων», απαγορεύεται η μεταβίβαση της κυριότητας οικοπέδων που συνεπάγεται τη δημιουργία μη άρτιων οικοπέδων είτε κατά το ελάχιστο εμβαδόν, είτε κατά το ελάχιστο πρόσωπο, είτε κατά το βάθος.

 

Κατά δε το άρθρο 1 παρ. 1 περ. α΄ του 24/31-5-1985 Π.Δ., όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 παρ.1 ν.3212/2003, τα γήπεδα που ευρίσκονται εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, κωμών ή οικισμών ή εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών είναι άρτια και οικοδομήσιμα μόνον αν έχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τετραγωνικά μέτρα και πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο είκοσι πέντε (25) μέτρα.

 

Περαιτέρω ορίζεται στην παρ. 3 του ίδιου άρθρου 2 παρ. 1 του ν.δ. 690/1948 (ομοίως και στην κωδικοποιηθείσα παρ. 3 του άρθρου 417 του Π.Δ. της 14/27-7-1999) ότι κάθε δικαιοπραξία εν ζωή ή αιτία θανάτου που έχει αντικείμενο μεταβίβαση κυριότητας που απαγορεύεται από την προηγούμενη παράγραφο είναι αυτοδικαίως και εξ υπαρχής απολύτως άκυρη.

 

Κατά την αληθινή έννοια των διατάξεων αυτών, όπως έχουν ερμηνευθεί από τη νομολογία (βλ. ΑΠ 1476/2012, ΑΠ 696/2009, ΑΠ 1296/2006, ΠΠρΡοδ 140/2012, ΕιρΠρεβ 38/2012, ΣτΕ 1727/2012) απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η δικαιοπραξία με την οποία γίνεται μεταβίβαση της κυριότητας οικοπέδου, εξαιτίας της οποίας δημιουργούνται μη άρτια οικόπεδα. Στη δίκη διανομής μάλιστα μπορεί ο εναγόμενος, μεταξύ των άλλων ενστάσεων, να προβάλει νομίμως την ένσταση ότι με την αυτούσια διανομή δημιουργούνται μη άρτια οικόπεδα (βλ. ΑΠ 515/2013).

 

Όμως, δεν αποκλείεται από τις ως άνω διατάξεις η απόκτηση κυριότητος επί τμήματος οικοπέδου με έκτακτη χρησικτησία, έστω και αν αυτή επάγεται τη δημιουργία οικοπέδου μη αρτίου ή τις ως άνω σε ότι αφορά τη μείωση των ακαλύπτων αποστάσεων του ακαλύπτου ποσοστού συνέπειες (βλ. ΑΠ 894/2001 και ΑΠ 982/2007). Δηλαδή δεν απαγορεύεται και δεν είναι άκυρη η δικαιοπραξία με την οποία μεταβιβάζεται οικόπεδο το οποίο είναι ήδη μη άρτιο, ούτε αποκλείεται η απόκτηση κυριότητας σε τμήμα οικοπέδου με έκτακτη χρησικτησία, έστω και αν αυτή συνεπάγεται τη δημιουργία οικοπέδου μη άρτιου (βλ. ΑΠ 696/2009).

 

Θεώνη Κάδρα, Δικηγόρος

e-mail: theoni@efotopoulou.gr